ENFLAMASYON TIBBI NE DEMEK ?
Geçtiğimiz yıllarda yeni nesil diyebileceğimiz biyolojik ilaçlardan birini üreten ilaç firmasının ' Enflamasyon Tıbbı' diye bir kavramla ilaçlarını lanse ettiğini gördüm.
İLTİHAP BÜTÜN HASTALIKLARIN ANASI(MI)DIR ?
Nerede ise evet diyeceğiz; az kaldı...
Romatizmal hastalıklar ile uğraştığım şu 40 yıldaki gelişmeler kısmen bunu söyletecek nitelikte. En tipik örnek, iltihap belirteçlerinin en yaygını olan CRP'nin koroner kalp hastalarında yüksek olduğunun saptanması oldu geçtiğimiz on yıllarda.
'Malinite' dediğimiz kanser v.b. kötü huylu olayları iltihabın tetiklediğine ilişkin kanıtlar artıyor. Örneğin romatizmayı baskılayıcı tedavinin dolaylı olarak barsak kanseri oranını da azalttığına ilişkin gözlemler var. Kırk yıl önce hemen sadece romatolojide kullandığımız iltihap giderici ( antienflamatuar) ilaçlar, bugün bizden çok, başka alanlarda kullanılmakta.
Bütün bunlar, romatizmal iltihabın, o an görünür zararları olmasa da, saptandığında mutlaka mücadele edilmesi gereken kronik bir zararlı olduğuna işaret ediyor.
Kim bilir, belki de yaşlanmada da bunun bir etkisi var? En azından yaşlanmanın hızlanmasında.
Bütün bu spekülatif düşüncelerin bilimin, özelde tıbbın ilerlemesine katkısını da unutmamak lazım...
İLTİHAP GÖRÜLDÜĞÜ YERDE EZİLMELİ(Mİ)DİR ! ?
Parmağınıza bir kıymık ya da gül dikeni battı, diyelim. Ne olur? O bölge iltihaplanır. Organizma yabancı cisme karşı kendini korumak için, onun etrafını adeta askerleri ile çevirmiştir. Nitekim çoklukla cerahat şeklinde dışarı akan iltihapla birlikte diken de dışarı atılır. Romatizmada da iltihap vardır dokularda, ama bu anlamsız, yanlış bir cevabıdır organizmanın, kendi dokularına yönelik ve sebepsiz yere. Onun için vücudun bir koruma yöntemi olan iltihaplanma, romatizmada istenmeyen bir şeydir.
Romatizmal iltihap sadece ekleme ya da diğer hareket sistemi elemanlarına mı zarar verir? Maalesef hayır! Başta damarlar olmak üzere romatizmanın türü ile ilişkili olmak üzere, organizmanın bir çok organ ve sistemine iltihabın olumsuz etkileri vardır. Bu nedenle canlıda romatizmal iltihap olabildiğince baskılanmalıdır.
ROMATİZMAL İLTİHABIN AYIRD EDİL(EME)MESİ SORUNU
Romatizmal iltihap, eklemde öncelikli olarak eklem zarında cereyan eder. Eklemin içi sinoviyal zar adı verilen, burnumuzun içine benzer kaygan bir tabaka ile kaplıdır. Bu zar yine tıpkı burun içi gibi bir sıvı salgılar. Sinovit adını verdiğimiz eklem içi iltihabında bu zar daha çok sıvı salgılamaya başlar, tıpkı nezlede olduğu gibi. Sıvının yoğunluğu da azalmıştır. Normalin üzerinde artan bu sıvı, eklem zarı tarafından normalden daha yavaş emilir. Dolayısı ile eklem içinde sıvı artışı ile bir sıkışıklık oluşur. Eklem çevresi damardan fakirdir. Bu nedenle, bu sıvının geri emilimindeki yavaşlama eklem tutukluğunun artması şeklinde hissedilir. Onun için eklem tutukluğunun kaybolma süresi, iltihabın şiddetini saptamak için bir parametredir. Kronikleşen sinovit, zarın zaman içinde kalınlaşmasına sebep olur. Bu kalınlaşan doku, eklem kıkırdağına doğru yürür ve kıkırdağı harap etmeye başlar. Tüberküloz hariç, bir de tümör benzeri olaylar, her türlü eklem iltihabında bu dokudaki iltihap birbirinin benzeridir. Dolayısı ile bu dokuda yapılacak incelemeler bize romatizmanın türü konusunda yol göstermede yardımcı olamaz.
Bu durumda romatizmaları birbirinden ayırd etmek için başka alanlardan yararlanmak gerekecektir.
İLTİHAPLI ROMATİZMASI OLANLAR GÜNEŞTEN KAÇININ
• Bağışıklık sistemimizle ilgili en büyük organımız deri.
• Deri vücudun dış ortama açılan penceresi.
• Ultraviyole ışınları bağışıklık sistemimiz üzerinde etkili
• İltihaplı romatizmaların çoğu bağışıklık sistemimizdeki bozukluklarla ilişkili.
• Aşırı güneş ışığı bağışıklık sistemimizi etkileyerek, bazı romatizmaları canlandırır. Bunların başında da Lupus gelir.
• Zencilerde ve Afrika'da daha çok ve ağır Lupus vakaları görülmesi buna bağlanır.
• Güneş ışınları geçtiğimiz yıllara göre bize daha yoğun ulaşıyor.
• Bazı romatizma ilaçları, başta Klorokin türevleri ( Plaquenil, Quensyl) olmak üzere, Salazopirin v.d. deride birikir. Renk değişikliği, kaşıntı, döküntüye yol açabilir.
• Her türlü stressör gibi yoğun güneş ışığına maruz kalma iltihaplı, özellikle otoimmün romatizmanın aktivasyonuna neden olabilir.
• Kemik erimesi için, D vitamini için güneş ışını lazım diye düşünüyorsunuz.
• Bunu günümüzün ozon delikli atmosferinde çok daha az doz ve sürede elde edersiniz.
• Çinli, Japon turistlere bakın, dünya fazla ultavioleden kaçıyor!
