İdrar kaçırma, kontrolsüz ve ani şekilde idrar tutamama olarak ifade edilir. Bazen geçici olan bu durum tekrarlama eğiliminde ise tedavi edilmesi gerekir. Kadınlarda erkeklerden daha fazla oranda görülür. Kadınlar genellikle idrar kaçırmanın yaşlılık sonucu doğal bir süreç olduğunu düşündükleri ve utandıkları için doktora başvurmamaktadırlar. Yapılan araştırmalara göre, idrar kaçırma vakası görülen kadınların %70’inin, başka sebeplerle doktora gidildiğinde yapılan muayene ile öykü alma neticesinde tespit edildiği görülmüştür.
İDRAR KAÇIRMA NEDENLERİ NELERDİR?
Başlıca idrar kaçırma nedenleri şu şekilde sıralanabilir;
Doğum yapmak,
İri bebek doğurmak (4000 gramdan büyük),
Diyabet,
Menapoza bağlı hormon eksikliği,
Pelvik taban kaslarının zayıflığı,
Şişmanlık,
Öksürük yapan hastalıklar (KOAH, astım gibi),
Sürekli kabızlık hikayesi,
Sinir sistemi hastalıkları,
İdrar yolu enfeksiyonu,
Kullanılan bazı ilaçlar (özellikle idrar söktürücü tansiyon ilaçları, kas gevşeticiler, sakinleştirici ve depresyona karşı alınan ilaçlar ve alerji ilaçları).
İDRAR KAÇIRMANIN TİPLERİ NELERDİR?
İdrar kaçırmanın tiplerini de aşağıdaki şekilde sınıflayabiliriz;
Stres inkontinansı: Gülme, hapşırma, öksürme, ağır eşya kaldırma gibi idrar kesesinde basıncın arttığı durumlarda olan idrar kaçırma halidir. Sinir ve kas zayıflığına bağlıdır.
Sıkışma tipi idrar kaçırma: Hasta aniden idrara sıkışır ve kontrolsüz bir şekilde idrarını kaçırır. Özellikle su sesi duyduğunda ya da dışarıdan eve geldiğinde anahtar çevirirken idrar kaçırma sıktır. Mesanenin kontrolsüz kasılması söz konusudur.
Karışık tip idrar kaçırma: Her iki durum da aynı anda vardır.
İDRAR KAÇIRMASI OLAN HASTADA HANGİ TESTLER YAPILIR?
Öncelikle detaylı öykü alınır.
İdrar kaçırmanın tipini saptayabilmek için idrar kaçırmayı başlatan durumlar ve idrar kaçırmanın şekli ve sıklığı öğrenilir.
Laboratuvar testleri istenir;
Kan şekeri, idrar tahlili ve idrar kültürü.
Vajinal muayene yapılır.
İdrar kesesinde ya da bağırsak kesesinde sarkma var mı değerlendirilir.
Stres tipi idrar kaçırmada öksürük testi yapılır.
İdrar yaptıktan sonra kalan idrar miktarı ölçülür.
Mesane günlüğü.
Ped testi.
Doktorun uygun gördüğü idrar kaçırmada ürodinami denilen idrar kesesine katater yerleştirerek idrar kesesinin dolumu ve idrar kaçırmanın değerlendirildiği test yapılır.
İDRAR KAÇIRMA TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
İlk yapılması gereken yaşam şeklinin değiştirilmesi ve kilo vermedir.
Çay, kahve tüketimi azaltılmalı ve sigara bırakılmalıdır.
Acı-baharatlı yiyecekler, salçalı yemekler, limon ve ağır kokulu peynirlerden uzak durulmalıdır.
İdeal kiloya ulaşmak için kilo verilmelidir.
Kabızlık sorunu çözülmelidir.
Mesane eğitimi
Mesane eğitiminin ilk aşaması, bir işeme günlüğü tutulmasıdır. Bu günlükte ne kadar sıvı içtiğiniz, ne sıklıkta idrar yaptığınız ve ne kadar idrar miktarınız olduğu kaydedilir.
Sıvı alımı düzenlenip en az 2 saatten önce tuvalete gitmeme konusunda mesane eğitimi başlamalıdır.
Kegel egzersizleri
İdrar kaçırmanın tüm tiplerinde oldukça etkili ve basit bir yöntemdir. Bu sayede pelvik taban kaslarınız çalışacak ve idrar geldiğinde kaçırmanız engellenecektir. Bu egzersizleri günde en az 100 defa düzenli yapmanız istenecektir ve en az 3 ay yaptığınızda fayda göreceksiniz.
İlaç tedavisi
Sıkışma tipi ve karışık tip idrar kaçırmada tercih edilirler. İlaçların etki etmesi için 2 ay düzenli kullanmak gerekir. Ağız kuruluğu ve kabızlık en sık yan etkileridir.
Cerrahi tedavi
Stres tipi idrar kaçırmada kegel egzersizleri başarılı olamadıysa ya da şiddetli idrar kaçırmanız varsa sizin için en uygun tedavi ameliyattır. Ameliyat genellikle vajinal yoldan yapılmaktadır. En sık yapılan ameliyatlar TOT ve TVT'dir. Vageninize yapılacak küçük bir kesi ile idrar kanalının altına yerleştirilen sentetik materyal siz öksürüp, hapşırdığınızda gerilecek ve idrar kaçırmanıza engel olacaktır. Başarı oranı oldukça yüksektir. Fakat bu sentetik maddeye bağlı bazı hastalarda vajinada yaralar oluşabilmekte ama tedavisi kolayca yapılabilmektedir.
İdrar kesesine botoks enjeksiyonu
Sıkışma tipi ve karışık tip idrar kaçırması olanlarda ilaç tedavisinde fayda görülmezse ya da ilaç tedavisi almasında sakınca varsa idrar kesesine botoks yapılabilir. Etkisi 6 aydır.
Lazer tedavisi
Hafif ve orta düzey idrar kaçırma şikayeti olan kadınlarda, vajinanın sıkılaşmasını sağlayarak yapılan bir tedavidir. Karışık tip ve stress tipi idrar kaçırmada tercih edilir. Anesteziye gerek yoktur ve aynı gün içinde normal hayata dönebilirsiniz. Etkisi 6-12 ay devam etmektedir.
