Rahim ağzı kanser taraması nedir?
Rahim ağzı kanseri taraması, rahim ağzı hücrelerinde kansere yol açabilecek anormal değişiklikleri bulmak için kullanılır. Tarama Pap testi, insan papilloma virüsü (HPV) adı verilen bir virüs için test veya her ikisini (Co-test olarak adlandırılır) de içerebilir.
Anormal rahim ağzı kanser tarama testinin nedeni nedir?
Rahim ağzı kanserinin ana nedeni HPV ile enfeksiyondur. HPV'nin birçok türü vardır. Bazı türleri rahim ağzı, vulva, vajina, anüs ve penis kanseri ile bağlantılıdır. Bazıları da baş ve boyun kanserine neden olabilir. Bu HPV tipleri “yüksek riskli” tipler olarak bilinir.
Rahim ağzı kanseri vakalarının çoğuna sadece iki yüksek riskli HPV tipi (tip 16 ve tip 18) neden olur. HPV ile enfekte olan hücreler mikroskop altında normal hücrelerden farklı görünür. Anormal değişiklikler hafif olabileceği gibi daha ciddi de olabilir. Daha ciddi değişiklikler tedavi edilmezse kansere yol açabilir.
HPV ve Pap Testi Sonuçları: Anormal Rahim Ağzı Kanseri Tarama Testi Sonrası Sonraki Adımlar
Düzenli aralıklarla rahim ağzı kanseri taraması yaptıran kişilerde nadiren kansere rastlanır. Anormal serviks kanseri tarama sonuçları alan kişilerin çoğunda ya
- insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu vardır ya da izlenebilecek (genellikle kendiliğinden geçtikleri için) veya
- serviks kanseri gelişimini önlemek için erken tedavi edilebilecek erken hücre değişiklikleri vardır.
HPV test sonuçları: Tarama testindeki pozitif ve negatif sonuçlar ne anlama gelir?
HPV test sonuçları, servikal hücrelerde yüksek riskli HPV tiplerinin bulunup bulunmadığını gösterir. HPV testinin sonucu negatif veya pozitif çıkabilir.
- Negatif HPV test sonucu: Yüksek riskli HPV bulunmamıştır. Bir sonraki testi 5 yıl içinde yaptırmalısınız. Geçmişte anormal sonuçlarınız olduysa daha erken gelmeniz gerekebilir.
- Pozitif HPV test sonucu: Yüksek riskli HPV bulundu. Doktorunuz, özel test sonucunuza göre atmanız gereken takip adımlarını önerecektir !!!
Yıllar süren negatif testlerden sonra HPV testinizin pozitif çıkması ne anlama gelir?
Bazen, birkaç negatif HPV testinden sonra, bir kadının HPV test sonucu pozitif çıkabilir. Bu mutlaka yeni bir HPV enfeksiyonunun işareti değildir. Bazen bir HPV enfeksiyonu yıllar sonra tekrar aktif hale gelebilir.
Diğer bazı virüsler de bu şekilde davranır. Örneğin, Su Çiçeğine (Varicella) neden olan Varicella Zoster Virüsü yaşamın ilerleyen dönemlerinde yeniden aktif hale gelerek Zona hastalığına neden olabilir.
Araştırmacılar yeniden aktifleşen bir HPV enfeksiyonunun servikal hücre değişikliklerine veya servikal kansere neden olma riskinin yeni bir HPV enfeksiyonu ile aynı olup olmadığını bilmemektedir.
Pap testi sonuçları: Normal, anormal ve tatmin edici olmayan tarama testi sonuçları ne anlama gelir?
Pap testi sonuçları servikal hücrelerin normal veya anormal olup olmadığını gösterir. Pap testi sonuçları yetersiz de çıkabilir.
- Normal Pap testi sonuçları: Hiçbir anormal servikal hücre bulunmamıştır. Normal bir test sonucu negatif test sonucu veya intraepitelyal lezyon (anormal büyüme alanı) veya malignite için negatif olarak da adlandırılabilir.
- Yetersiz Pap testi sonuçları: Laboratuvar örneğinde yeterli hücre bulunmayabilir veya hücreler bir araya toplanmış ya da kan veya mukus tarafından gizlenmiş olabilir. Doktorunuz sizden 2 ila 4 ay içinde başka bir Pap testi için gelmenizi isteyecektir.
- Enfeksiyon bulguları: Yoğun vajinal akıntı varlığında örneğin değerlendirilmesi zorlaşabiliyor. Yanlış sonuçları dışlamak amacı ile tedavi sonrası Smear tekrarı istenebilir. Doktorunuz size gerekli tedaviyi düzenledikten sonra 2 ila 4 ay içinde başka bir Pap testi için gelmenizi isteyecektir.
- Anormal Pap testi sonuçları: Anormal bir test sonucu pozitif test sonucu olarak da adlandırılabilir. Rahim ağzındaki bazı hücreler normal hücrelerden farklı görünür. Anormal bir test sonucu kanser olduğunuz anlamına gelmez. Sağlık uzmanınız izleme, daha fazla test veya tedavi önerecektir.
Anormal Pap testi sonuçları şunları içerir:
- Önemi belirlenemeyen atipik skuamöz hücreler (ASC-US): Bu, en yaygın anormal Pap testi bulgusudur. Bazı hücrelerin tamamen normal görünmediği anlamına gelir, ancak değişikliklerin HPV enfeksiyonundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı net değildir. Tahriş, bazı enfeksiyonlar (mantar enfeksiyonu gibi), büyümeler (rahimdeki polipler gibi) ve hamilelik veya menopoz sırasında ortaya çıkan hormon değişiklikleri gibi başka şeyler de hücrelerin anormal görünmesine neden olabilir. Bunlar servikal hücrelerin anormal görünmesine neden olsa da kanserle ilgili değildir. Doktorunuz genellikle değişikliklerin bir HPV enfeksiyonundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını görmek için bir HPV testi yapacaktır. HPV testi negatif ise, hücre değişikliklerinin düşük hormon seviyelerinden kaynaklanıp kaynaklanmadığını görmek için östrojen kremi reçete edilebilir. HPV testi pozitif çıkarsa, ek takip testlerine ihtiyacınız olabilir .
- Atipik glandüler hücreler (AGC): Normal görünmeyen bazı glandüler hücreler bulunmuştur. Bu, rahim içinde daha ciddi bir sorunun işareti olabilir, bu nedenle doktorunuz muhtemelen Kolposkopi için geri gelmenizi isteyecektir.
- Düşük dereceli skuamöz intraepitelyal lezyonlar (LSIL veya CIN 1): Genellikle HPV enfeksiyonunun neden olduğu düşük dereceli değişiklikler vardır. Doktorunuz muhtemelen daha ciddi (yüksek dereceli) değişiklikler olmadığından emin olmak için ek testler için geri gelmenizi isteyecektir.
- Atipik skuamöz hücreler, yüksek dereceli skuamöz intraepitelyal lezyonu (ASC-H) dışlayamaz: Kesin olmamakla birlikte yüksek dereceli skuamöz intraepitelyal lezyon (HSIL) olabilecek bazı anormal skuamöz hücreler bulunmuştur. Doktorunuz muhtemelen Kolposkopi için geri gelmenizi isteyecektir.
- Yüksek dereceli skuamöz intraepitelyal lezyonlar (HSIL veya CIN 2-3): Tedavi edilmezse gelecekte kansere dönüşebilecek orta veya ciddi derecede anormal servikal hücreler vardır. Sağlık uzmanınız muhtemelen Kolposkopi için geri gelmenizi isteyecektir.
- Adenokarsinoma in situ (AIS): Serviksin glandüler dokusunda ilerlemiş bir lezyon (anormal büyüme alanı) bulunmuştur. AIS lezyonları prekanser olarak adlandırılabilir ve tedavi edilmezse kansere (servikal adenokarsinom) dönüşebilir. Doktorunuz muhtemelen kolposkopi için geri gelmenizi isteyecektir.
- Rahim ağzı kanseri hücreleri (skuamöz hücreli karsinom veya adenokarsinom): Kanser hücreleri bulundu; bu bulgu düzenli aralıklarla tarama yaptıran kişilerde çok nadirdir. Biyopsi rahim ağzı kanseri olduğunu gösterirse, doktorunuz kanser hücrelerinin rahim ağzı içinde veya vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını öğrenmek için bazı testler isteyecektir.
Anormal bir Pap testi (Pap smear) veya HPV testinden sonra takip nasıl yapılır?
Anormal servikal tarama testi sonuçları olan çoğu kişinin kanser olmadığını unutmayın. Ancak, anormal bir test sonucunuz varsa, doktorunuzun önerdiği takip bakımını almanız önemlidir.
Yakın zamana kadar, takip önerileri bir kişinin en son servikal tarama testinin sonuçlarına dayanıyordu. Bununla birlikte güncellenmiş ASCCP risk tabanlı yönetim konsensüs kılavuzları takip bakımı için daha özel bir yaklaşım önermektedir.
Bu güncellenmiş kılavuzların anlamı, mevcut Pap, HPV veya Co-test tarama sonucunuza ek olarak, doktorunuzun takip bakımı önerirken aşağıdakiler de dahil olmak üzere ek faktörleri dikkate alacağıdır
- önceki tarama testi sonuçları
- kanser öncesi servikal hücre değişiklikleri için önceki tedaviler
- yaşınız gibi kişisel sağlık faktörleri
Rahim ağzı kanserine dönüşebilecek ciddi rahim ağzı hücresi değişiklikleri geliştirme konusundaki bireysel riskinize bağlı olarak, size şu tavsiyelerde bulunulabilir
- HPV testinin veya HPV/Pap kotestinin 1 veya 3 yıl içinde tekrarlanması için geri dönün
- kolposkopi ve biyopsi yaptırmak
- tedavi almak; bkz. yüksek dereceli servikal hücre değişiklikleri için tedavi
Bu güncellenmiş kılavuzlar, serviks kanserine dönüşebilecek ciddi servikal hücre değişikliklerini tespit ve tedavi etmeye odaklanırken, daha az ciddi durumlar (düşük dereceli servikal hücre değişiklikleri) için test ve tedaviyi azaltmaktadır.
Kolposkopi
Kolposkopi sırasında doktorunuz vajinayı nazikçe açmak ve rahim ağzını görmek için bir spekulum yerleştirir. Anormal bölgeleri göstermeye yardımcı olmak için servikse sirke solüsyonu uygulanır. Doktorunuz daha sonra vajinaya yakın bir yere kolposkop adı verilen bir alet yerleştirir. Parlak bir ışığı ve büyütücü bir merceği vardır ve doktorunuzun anormal alanlar için vajinanıza ve serviksinize yakından bakmasını sağlar.
Kolposkopi genellikle bir biyopsi içerir, böylece hücreler veya dokular mikroskop altında rahim ağzı kanseri de dahil olmak üzere hastalık belirtileri açısından kontrol edilebilir.
Servikal biyopsi
Biyopsi, kanser de dahil olmak üzere anormal servikal hücreler için mikroskop altında kontrol edilmek üzere servikal hücreleri veya dokuyu çıkarmak için kullanılan bir prosedürdür. Daha ileri testler için örnek alınmasının yanı sıra, bazı biyopsi türleri anormal servikal doku veya lezyonları çıkarmak için tedavi olarak da kullanılabilir.
Biyopsi işleminiz sırasında ve sonrasında neler beklemeniz gerektiğini öğrenmek için doktorunuzla konuşun. Biyopsi sonrası kanama ve/veya akıntı meydana gelebilir. Bazı kişilerde adet sırasında kramp gibi hissedilen ağrılar olabilir.
Biyopsi bulguları: servikal intraepitelyal neoplazi (CIN)
Biyopsi örnekleri bir patolog tarafından CIN açısından kontrol edilir. CIN, biyopsi sonrasında serviks yüzeyinde bulunan anormal servikal hücreleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
CIN, hücrelerin mikroskop altında ne kadar anormal göründüğüne ve servikal dokunun ne kadarının etkilendiğine bağlı olarak 1 ila 3 arasında bir ölçekte derecelendirilir.
Pap testinde görülen LSIL değişiklikleri genellikle CIN 1'dir. Pap testinde görülen HSIL değişiklikleri CIN 2, CIN2/3 veya CIN 3 olabilir.
- CIN 1 değişiklikleri hafif veya düşük derecelidir. Genellikle kendiliğinden geçerler ve tedavi gerektirmezler.
- CIN 2 değişiklikleri orta derecelidir ve tipik olarak anormal hücreleri içeren alanın cerrahi olarak çıkarılmasıyla tedavi edilir. Bununla birlikte, CIN 2 bazen kendiliğinden geçebilir. Bazı kişiler, doktor kontrolünde, her 6 ayda bir kolposkopi altında biyopsi yaptırmaya karar verebilirler. CIN 2, CIN 3'e ilerlerse veya 1 ila 2 yıl içinde geçmezse tedavi edilmelidir.
- CIN 3 değişiklikleri ciddi derecede anormaldir. CIN 3 kanser olmamasına rağmen, tedavi edilmezse kansere dönüşebilir ve yakındaki normal dokuya yayılabilir. Doktorlar henüz hangi CIN 3 vakalarının kansere dönüşeceğini ve hangilerinin dönüşmeyeceğini söylemenin bir yoluna sahip değildir. Hamile değilseniz CIN 3 hemen tedavi edilmelidir.
Yüksek dereceli servikal hücre değişiklikleri için tedavi
Yüksek dereceli servikal hücre değişikliklerini tedavi etmenin amacı, kansere dönüşme şansı yüksek olan anormal servikal hücreleri çıkarmak veya yok etmektir. Bu tedavilerin bazıları erken evre rahim ağzı kanseri için de kullanılır.
Yüksek dereceli servikal hücre değişiklikleri için en yaygın tedavi, serviks ve servikal kanaldan koni şeklinde bir doku parçasının çıkarılması olan Konizasyondur. İki tür konizasyon vardır.
- Loop elektrocerrahi eksizyon prosedürü (LEEP), anormal dokuyu çıkarmak için içinden elektrik akımı geçirilen ince bir tel halka kullanır. Bu prosedür tipik olarak bir doktorun ofisinde yapılır. Genellikle sadece birkaç dakika sürer ve bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi kullanılır, ancak hasta istemi halinde hastanede sedasyon altında da yapılabilir.
- Soğuk bıçak konizasyonu anormal dokuyu çıkarmak için bir neşter kullanır. Bu prosedür hastanede genel anestezi altında yapılır.
Diğer bazı tedaviler de kullanılabilir.
- Lazer tedavisi, anormal dokuyu çıkarmak veya yok etmek için bir lazer (dar yoğun ışık demeti) kullanır. Bu, lokal veya genel anestezi altında yapılabilen ayakta tedavi prosedürüdür.
- Kriyoterapi, anormal dokuyu dondurarak yok etmek için özel bir soğuk prob kullanır. Bu prosedür bir doktorun ofisinde yapılır. Sadece birkaç dakika sürer ve genellikle anestezi gerektirmez.
- Total histerektomi, rahim ve rahim ağzının cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Genellikle AIS tedavisinde kullanılır. CIN3'ü tedavi etmek için yalnızca anormal hücreler diğer tedavilerle tamamen ortadan kaldırılmadıysa kullanılır.
Yüksek dereceli servikal hücre değişikliklerinde gebelik ve tedavi
Nadiren, servikal hücre anormalliklerini tedavi etmek için uygulanan prosedürler serviksi zayıflatarak erken doğum veya düşük riskini artırabilir.
Hamileyseniz veya hamile kalmayı planlıyorsanız, doktorunuz sizinle sizin için önerilen prosedürler ve bu prosedürlerin zamanlaması hakkında konuşacaktır. Özel tanınıza bağlı olarak, doğum sonrası veya doğumdan sonra tedavi edilebilirsiniz.
Tedavi sonrası tekrar takip gerekli olacak mı?
Evet. Tedaviden 6 ay sonra HPV testi yapılması önerilir. Daha sonra kadın doğum uzmanınızın önerdiği şekilde rahim ağzı kanseri taramasına devam etmelisiniz. Önerilen tarama programı, ne tür anormal hücre değişiklikleri yaşadığınıza bağlıdır. İhtiyacınız olan tarama hakkında doktorunuz size ayrıntılı bilgi verecektir.
ÖNEMLİ HATIRLATMA!!!
Sağlıkla kalın, periyodik jinekolojik muayenelerinizi ihmal etmeyin.