Erkek cinsel organı olan penisin doğuştan görülen bir hastalığıdır.
Hipospadias, penis içindeki idrar kanalının doğuştan kısa olup kanalın ucunun yani idrar deliğinin penis alt yüzünde bir yere açılmasıdır. Sünnet derisinin eksikliği nedeniyle bu çocuklar “Yarım Sünnetli” veya ‘Peygamber Sünnetli’ olarak da adlandırılmıştır. Ağır tiplerinde peniste özellikle sertleşme anında belirginleşen aşağıya doğru kıvrılma (kordi, eğrilik) mevcuttur, çocuk ayakta işemekte zorlanır, cinsel organın görünümü de normal değildir, hatta bazen dişi cinsel organına benzer.
Her 300 canlı erkek doğumda bir görülür. % 10-15 ailevi yatkınlık gösterir
Tanı için muayene yeterlidir. İlave tetkik gerekmez.
İdrar kanalının penis alt yüzünde açıldığı düzey ameliyat tipi ve başarısı için önemlidir. Penis ucuna yakın açılım durumunda ek sorun genellikle izlenmez. Skrotum’a (torbaya) yakın açılım durumunda ise böbrek, idrar boşaltım kanalı ve idrar torbasına ait ek sorunlar eşlik edebilir. Bu nedenle ağır tiplerde tanı sonrası Ultrasonografi ile bazen de biyokimya testleri ile değerlendirme gerekebilir.
İdrar deliğinin altta olması çocuk sahibi olma şansını azaltmaktadır, ayrıca okul çağında cinsel organı arkadaşlarından farklı olan ve idrar deliğinin normal yerinde olmaması nedeniyle ayakta işemekte sorun yaşayan çocuk ruhsal olarak etkilenir, kişilik gelişiminde problemler ortaya çıkar. Cordea dediğimiz eğrilik olanlarda ileri yaşlarda cinsel ilişkide de sorunlar görülmektedir.
İdrar deliği penis alt yüzünde herhangi bir seviyede olabilir. İdrar deliği normal yerine yakın penis başında (Balanik Hipospadias) olabileceği gibi, coronal, penil, penoskrotal ya da skrotal düzeyde yerleşik olabilir.
Hipospadiasın tipine göre değişik ameliyat yöntemleri vardır. Penisin doğum sonrası ilk 6 ay içindeki hızlı büyümesinden yararlanmak için ameliyatlar 6 aylıktan sonra yapılmaktadır. Ancak Hipospadias ameliyatları ve sünnet gibi penise yönelik ameliyatlar için 3-6 yaş arası dönemin psikolojik açıdan uygun olmadığı göz önünde bulundurularak onarımın küçük yaşta yapılması ve cinsel organlarını tanımaya başlayan çocuğun cinsel organ hastalığını anımsamaması yararlıdır. Bu nedenle ameliyat yaşı 6 ay- 2 yaş olarak önerilmektedir.
Günümüzde azalsa da hala sık yapılan bir yanlış, bu çocukların bilinçsizce sünnet edilmesidir. Bu tedaviyi zorlaştırır. Sünnet derisi ameliyatta kullanılacağından bu çocuklar kesinlikle normal yolla sünnet yapılmamalıdır. Ameliyatta kısa olan idrar kanalı uzatılır, penisin ucuna getirilir ve varsa eğrilik düzeltilir. Cerrahi tedavi ile sorun tamamen çözülerek penis normal hale getirilir, eş zamanlı sünneti de yapılmaktadır.
Oldukça incelikli, estetik bir ameliyat gerekir. Cerrahi tedavinin tipine hipospadiasın tipine ve eşlik eden eğrilik olup olmamasına göre karar verilir. Cerrahi tedavi için genel anestezi uygulanır. Uygulanan cerrahi yönteme göre değişiklik göstermekle birlikte ameliyat yaklaşık 1-2 saat sürmektedir. Ameliyat sırasında yeni oluşturulan idrar kanalının içine iyileşme süresince kalmak üzere kateter (sonda) yerleştirilir, hasta bu kateterle taburcu edilir. Ameliyattan ortalama 5 gün sonra bu sonda çekilmektedir. Sonda çekme işlemi için anestezi gerekmemektedir. Çocuk ameliyattan üç saat sonra evine gitmekte ve birkaç gün sonra sondası alınarak normal işemeye başlamaktadır.
Bu hastalığın cerrahi tedavisi bazı özellikler taşımakta olup, deneyimsiz, çocuk hastaya alışkın olmayan ve bu konularda özel eğitim almamış kişilerce yapılan girişimler düzeltilmesi zor komplikasyonlara (peniste eğrilik, yeni oluşturulan idrar kanalında darlık, idrar kaçağı, kötü kozmetik görünüm, defalarca ameliyat, ve psikolojik sorunlar gibi) yol açabilmektedir.
! Eğer çocuğunuzun penisinde bir şekil bozukluğu görürseniz, hekime başvurunuz. Yalnızca sünnet derisi eksik gibi dursa da çocuk cerrahisi ile uğraşan bir uzmanın görüşünü almadan çocuğunuzun sünnetini yaptırmayınız.
Hipospadiasta Ameliyat Başarı Şansını Etkileyen Etmenler
1. Ameliyatı yapan doktor
2. Hipospadiasın tipi
3. Kordi olup olmaması
4. Ameliyat sonrası bakım
5. Çocuğun yaşı
6. Kullanılan ameliyat malzemeleri
Hipospadias benzeri bir diğer anomali Epispadias olup, idrar kanalının yine kısa gelişerek penis üst yüzünde bir yere açılması ve penisin yukarıya doğru kıvrılmasıdır. Bunun tedavisi hipospadiasa benzer, ancak daha zordur. Cerrahi tedavi ve düzeltmeye rağmen Epispadias’ın ağır türlerinde idrar torbası boynunun yetersizliğine bağlı idrar kaçırma yakınması görülebilmektedir ve ilerleyen dönemde idrar torbası boynuna yönelik cerrahi girişim de gerekebilir.
