Genital Herpes Enfeksiyonları (Genital Uçuklar)
Genital herpes, herpes simpleks virusunun (HSV) yol açtığı cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır.
Bu virusun HSV1 ve HSV2 olmak üzere iki tipi mevcuttur.
HSV1 sıklıkla ağız ve ağız çevresinde uçuk olarak bilinen yaralara yol açmaktadır.
Başta HSV2 olmak üzere her iki tip HSV de genital herpes nedeni olabilir.
Genital herpes ne tür şikayetler yapar? Belirtileri nelerdir?
HSV bulaşmış kişilerin yaklaşık %20 sinde lherhangi bir lezyon ortaya çıkmaz ve herhangi bir belirti vermez.
Genital herpes (uçuklar), genital bölgede, ilk günler sadece ağrı ile kendini gösterir ve sonraki günlerde genital deri üzerinde rengi soluk ard arda sıralı lezyonlar olarak izlenir ve hemen sonraki günlerde ortası çökük kızarık çok ağrılı yaralara dönüşür. Bu yaralar (genital uçuklar) 2 ile 4 hafta arasında kendiliğinden geçer. Medikal tedavi ile çok daha kısa sürede iyileşir. Lezyonların görüldüğü ilk sene , tekrarlama ihtimali çok yüksektir .Öyle ki neredeyse her ay yaralar tekrar edebilir ancak zaman gectikce sonraki senelerde tekrarlama riski çok azalır.
Herpes genitalis özellikle evli çiftler arasında ciddi evlilik sorunlarına yol açabilen bir cinsel enfeksiyondur.Sürekli tekrarlayıcı hastalıkla başetmek zorunda kalan hastalarda zamanla psikolojik problemler; depresyon ve anksiyete (bunalma ve gerginlik) durumları da ortaya çıkabilir.Eşlerine bulaştırma korkusu ile kişilerin zaman içinde kaygı ve endişeleri artabilir, bu endişeler ve korkular sonucunda cinsel isteksizlik ortaya çıkabilir.
Sık tekrarlayan kişilerde ( ek bir bağışıklık sistemini çökerten hastalık yoksa) 1 senenin sonunda neredeyse artık hic görülmeyecek duruma gelebilir. Bu nedenle , yaraların ilk çıktığı zamanlar tekrarlama ihtimalinin çok yüksek olduğu bilinmeli ve moral bozulmamalıdır. Bu yaraların tekrarlama ihtimalinin 1 senenin sonunda çok çok azalacağı hastalar tarafından bilinirse tedaviye katkımız olur. Çünkü moral bozukluğu endişe ve anksiyete bağışıklık sistemimizin çökmesine ve bu yaraların daha uzun süre cildimizde kalmasına yol açacaktır.
Genital bölgede penis ve dış genital bölgelerde tarif ettiğim bu kabarcıklı, çoğu zaman ağrılı, sulu ve iltihabi lezyonlara kimi zaman kasık bölgesindeki lenf bezlerinde şişlikler de eşlik eder. Lenf bezlerindeki bu şişmeler de hastalar tarafından çok ağrılı olarak tarif edilir ve bu durum da geçicidir.
Yine, bazı hastalarda tüm bu bulgulara nadiren ateş, baş ağrısı, halsizlik, bitkinlik ve kas ağrıları gibi sistemik rahatsızlıklar da eşlik eder.
Genital herpes nasıl bulaşır? Bulaşma yolları
Genital herpesin bulaşması bu hastalığa sahip biriyle anal, oral veya vajinal cinsel ilişki yoluyla olur. HSV1 ve HSV2 kişilerin yaralarında bulunabileceği gibi aynı zamanda normal görünen deri bölgelerinde de bulunabilir. Bu nedenle partneriniz belirti göstermese de bulaştırıcı olabilir.
Genital herpes (HSV) neden tekrarlar? Rekürrans (hastalığın yenilemesi) nasıl oluşur?
Virüs vücuda girdikten sonra sinir hücrelerine ve sinir köklerine yerleşir. Burada ömür boyu kalıcıdır. Vücut direnci düştüğünde tekrar tekrar aktif hale geçerek hastalığa özgü bulguları verir ve daha sonra yine ortadan kaybolur.
Herpes Genitalis Enfeksiyonunun Sık Tekrarlanması Psikolojik Şikayetlere Yol Açmaktadır.
Sürekli tekrarlayan ağrılı yaralar hem ağrı nedeniyle hayatın kalitesini düşürmekte hem de cinsel ilişki yasağı veya cinsel isteksizliğe yol açması nedeniyle kişilerde depresyona ve anksiyeteye (gerginlik ) yol açmaktadır. Hastalığın sürekli tekrar etmesi kişilerde ömür boyu bu sıkıntı ile karşı karşıya kalacağına dair korkular oluşturmaktadır. Öte yandan eşlerine bulaştırma korkusu da kişilerin zaman içinde kaygı ve endişeleri artabilir, cinsel isteksizlik ortaya çıkması kaçınılmaz olabilir. S Sonuçta tekrarlayan genital uçuklar evliliklerde ve ikili ilişkilerde ciddi sorunlara yol açabilir.
Ancak daha önce de bahsettiğim gibi, hastalarıma özellikle belirttiğim şey ; bu tekrarlayan yaraların bir süre sonra tekrarlama sıklığının azalacağı ve hatta tamamen biteceğidir. Ömür boyu bununla mücadele etmek zorunda olmadığınızdır.
Herpes genitalis hastalığını kaptıktan sonra yapılması gerekenler...
Bir kez enfeksiyonu aldıktan sonra zaman içinde sık sık tekrarlamalardan korunmak için yapmanız gereken bazı önerilerim bulunmaktadır
Vücud direnciniz (immünite veya bağışıklık sisteminiz) önemlidir. Vücudunuz direncini artırmanız sadece herpes enfeksiyonları değil birçok enfeksiyona ve hastalığa karşı da sizi koruyacaktır.
Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik , vücut hijyeninize dikkat etmek, düzenli egzersiz yapmak , düzenli ve sağlıklı beslenmek , takviye amaçlı vitamin gibi ürünler almak , sigara ve alkolden uzak durmak, uyku düzenine dikkat etmek, stresten olabildiğince uzak durmak duramıyorsanız baş etmeyi öğrenmeye çalışmak .. tek başına hastalığın tekrarlamasını önlemede etkilidir.
Sürtünme nüks olasığını arttırrır.İlişki sırasında masturbasyon ile veya sürtünme sonucunda hastalığın rekürrans(tekrarlama) şansı artmaktadır. Cildin uzun süreli kaşınarak tahriş edilmesi (irritasyon) ve ultraviyole ışınlar sonucunda da enfeksiyon tetiklenerek yayılabilmektedir.
HSV ile HIV virüsü arasında bir etkileşim mevcuttur. Bunlardan herhangi bir virüsün varlığı diğerinin bulaşma ve yayılma olasılığını artırmaktadır.Yani, HSV enfeksiyonları kişilerde HiV (Aids) enfeksiyonunun yayılmasını arttırırken, AiDS enfeksiyonları da vucut direncini baskılayarak herpes enfeksiyonlarının yayılmasını arttırabilmektedir.Bu nedenle özellikle ileri derecede HSV rekürranslarında HiV testinin de yapılması önerilmektedir.
Diğer taraftan HSV enfeksiyonları kadınlarda rahim ağzı (serviks) kanserlerinin en önemli etkeni olan HPV virüsünün de bulaşmasını kolaylaştırabilir . Bu nedenle yıllık rahim ağzı kanseri taramalarını ihmal etmemeli ve her sene düzenli bir kez jinekologunuza muayene ve smear testi icin başvurmalısınız.
Gebelikte Herpes Enfeksiyonu
Hamile kalmadan herpes enfeksiyonu geçirdiyseniz bu virüsün hamileliğinizde bebeğinize geçme olasılığı oldukça düşüktür (% 3).Çünkü kanınızda bulunan virüse karşı oluşmuş antikorlar plasenta yoluyla bebeğize geçerek onu nisbeten koruyacaktır.
Hamilelik sırasında ilk kez ortaya çıkan herpes enfeksiyonlarında virüsün bebeğe geçme olasılığı ise daha yüksektir. Kendinizde veya eşinizin genital organında bu tür bir lezyon ortaya çıktığında, mutlaka jinekoloğunuzu ve dermatoloğunuzu görmenizde fayda vardır.
Gebeliğiniz sırasında ilk kez (primer) veya tekrardan (sekonder) ortaya çıkan genital uçuklar konusunda duyarlı olmanız ve doktorunuz bilgilendirmeneniz önemlidir. Bu durumda doğum şekli olarak sezeryan önerilebilir.
Genital Herpes gebeliği nasıl etkiler ?
Hamileyseniz, sizin ya da partnerinizin genital herpesi var ise mutlaka doktorunuzu bu durumdan haberdar etmeniz gerekir. Bazen genital herpes erken doğum veya düşüğe neden olabilir. Nadiren doğum sırasında anneden çocuğa geçerek potansiyel olarak ölümcül bir infeksiyona (neonatal herpes) neden olabilir. Doğum sırasında eğer aktif genital herpesiniz var ise doktorunuz sezeryan doğumu uygun görebilir.
Genital Herpes (Uçuk) Tedavisi
Viral hastalıkları baskılamak, çoğalmasını engellemek için kullanılan ilaçlara "antiviral ilaçlar" denir. Aynı HPV (genital siğil ) enfeksiyonlarında olduğu gibi genital uçuklarda da herpes virusunu (HSV) vucuttan çıkartmak için kesin bir tedavi yoktur; sadece şikayetleri azaltıcı ve hastalığın seyrini kısaltıcı bir takım antiviral krem ve hap tedavileri uygulanmaktadır.
Hastalığın bulguları ortaya çıkar çıkmaz başlanan antiviral tedavilerin daha fazla yararı olacaktır.
Genital uçukların tekrarlamasını önlemek için bazan uzun süreli (3-6 ay gibi) baskılayıcı düşük doz "antiviral ilaç" tedavileri gerekebilir . Bu şekilde rekürrenslerin ( bulguların tekrarlaması ) % 80-90'ı engellenebilmektedir.
Hastalığın alevlendiği dönemlerde viral lezyonlar üzerinde zaman içinde "ikincil bakteriyel enfeksiyonlar" da gelişebilir; bu durumda bu bölgelere topikal (lokal) antibiyotik kremleri veya ağızdan alınacak (oral) ilaçlar da verilebilir.
Genital HSV 'den Korunma Yöntemleri ve Önlemler
Genital herpesten korunmanın en güvenilir yolu cinsel ilişkiden kaçınmak ya da infekte olmadığı bilinen bir partnerle tek eşli bir ilişki yaşamaktır. Lateks kondomların doğru ve sürekli kullanılışı genital herpes riskini azaltabilir. Fakat kondom ile kaplanmayan alanlarda genital herpes görülebilir.
Cinsel ilişki sonrası cinsel bölgeyi yıkama, idrar çıkarmak, antiseptikle yıkamak cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma sağlamaz. Genital herpesi olan kişiler aktif belirtileri olduğu dönemde başkalarıyla ilişkiye girmekten kaçınmalıdır. Genital herpesli bir insanın belirtileri olmasa da bulaştırıcı olabileceğini unutmamak gerekir.
Genital herpesiniz varsa bu durumu en kısa sürede partnerinize bildirin ve doktora gidip değerlendirilmesini sağlayın . Eğer partneriniz genital herpes için tedavi alıyorsa mutlaka siz de bir doktora görünün. Sizde veya partnerinizde yaralar ve diğer bulgular varken cinsel ilişkiye girmekten kaçının. Belirtileriniz olmasa da hala bulaştırıcı olabileceğinizi unutmayın.
Eğer genital herpesiniz varsa diğer cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar açısından da test edilmelisiniz. Partnerlerinize de bu durumu belirtiniz.
Genital herpes olursam ilerisi için riskleri nelerdir?
Genital herpesin yol açtığı ağrılı genital yaralar günlük yaşamı etkileyebilir. Bağışıklık sisteminde sorun olan kişilerde yaralar daha şiddetli seyredebilir. Genital herpesi olan kişi yaralara veya yaradan çıkan sıvılara dokunursa vücudunun farklı bir yerine de hastalığı bulaştırabilir. Göz gibi alanlarda bu ciddi sorunlar doğurabilir.
Genital herpes deri ve mukozalarda yaralara yol açtığından diğer cinsel ilişkiyle bulaşan hastalıkların ve özellikle HIV infeksiyonunun bulaşma riskini de artırmaktadır. Genital herpesi olan kişiler bu hastalığın sağlıklarını, cinsel yaşamlarını ve ilişkilerini nasıl etkileyeceği konusunda endişe duyabilirler.
Endişeleriniz için doktorunuzla konuşmaktan çekinmeyin..
Op.Dr.Meltem Aksu
