Gebelik Ve Diabet

Her anne adayı gebe kalmadan önce mutlaka jinekolojik muayeneden geçmeli , ultrason yaptırmalı, düşük ve bebekte anomalilere yol açan virütik hastalıklar açısından incelenmelidir.

Eğer herhangi bir sorun yoksa gebeliğe müsade edilir. Gebelikte sık rastlanan sorunlardan biri de diabettir. Bu hastalık şeker metabolizmasını organize eden insülin hormonunun yetersizliğinden ya da bu hormona karşı gelişen dirençten dolayı kan şekerinin yükselmesi olarak tanımlanabilir. Gestasyonel diabet gebelikte ortaya çıkan kan şekeri yükselmesi olarak tarif edilebilir. Gebelikten önce herhangi bir bulgu yoktur.Genellikle ilk 3 aylık dönemden sonra ortaya çıkar. Sebebi ise gebelikte ortaya çıkan bazı hormonlar ve yükselmelerdir. Örneğin HPL, östrojen, progesteron, prolaktin, kortizol, büyüme hormonu gibi.Sıklık %3-4 kadardır. Genellikle gebelikten sonra kaybolur.Bir kısmında ise hastalık ilerleyerek klasik tip 2 diabet tablosu gelişir. Gebeliğinde kan şekeri yükselenlerin % 50 si ileriki yıllarda şeker hastası olur.

Bu durum iki grup olarak ele alınır

A) Düşük riskli gebeler:Bunların ailelerinde diabet öyküsü yoktur.Yaşları 25 ten küçüktür, kiloları normaldir ve daha önce sorunsuz gebelik geçirmişlerdir.

B)Yüksek riskli gebeler:Bunların ailelerinde diabet öyküsü vardır.Şimandırlar.Yaşları 30 un üzerindedir ve tekrarlayan düşük, iri doğum(4000 gr üzeri),daha önceki gebeliklerinde diabet sorunu yaşamış olabilirler.

NE YAPILABİLİR

Tüm gebeler 26-28 haftalar arasında taranabilir. Bu test 50 gr şeker ile yapılan tarama testi olarak adlandırılır.Günün herhangibir saatinde aç yada tok oluşa bakılmaksızın yapılabilir. Bir saat sonra şeker ölçülür. 140 mg/dl altı normal, üzeri patolojik olarak kabul edilir. Bu durumda 100 gr şeker ile yapılan OGTT testi yapılabilir. Burada açlık ve 3 kere saat başı kan şekeri bakılır. 200 mg/dl üzerindeki herhangi bir değer gestasyonel diabet olarak kabul edilir. Bu rakamlar kesin olmayıp bazı kuruluşlara göre farklılık ihtiva eder.

Benim kişisel tercihim 26-28 haftalarda açlık ve tokluk kan şekeri bakılması yönündedir. Normal bir kahvaltıdan 1 saat sonra kan şekeri bakılır. 120 mg/dl altında ise sorun olmadığını düşünebiliriz. Normal hayatta kimse 100 gr şekeri bir anda tüketmez. Bu test esnasında bayılmalar, bulantılar, aşırı şeker yükselmeleri veya düşmeleri olmakta ve gebeyi neredeyse insülin şokuna sokmaktayız. Tüm bunlar benim kişisel tercihim olup aksi yönde iddalar da doğru olabilir.

Gestasyonel diabeti olanlarda bebek bundan olumsuz etkilenir. Bebek ölümleri,düşükler, polihidramnios denen bebeğin içinde yüzdüğü sıvının aşırı fazla olması hali, preeklampsi(gebelikte aşırı tansiyon yükselmesi, ödem, protein üri),placentanın bebek doğmadan önce ayrılması hali, doğumsal anomalilerde artış, ölü doğum sıklığında artış, bebekte doğum sonrası solunum sıkıntısı, iri bebek,bebekte doğum sonrası şeker düşmeleri, yeni doğan sarılığında artış gibi istenmeyen durumlar olabilir.

TEDAVİ VE TAKİP

Tedavide dietten  şeker ve şeker katılarak yapılan gıdalar kaldırılır. Örneğin çaya şeker atılmaz. Reçel ,kek, tatlı gibi şekerden zengin gıdalar alınmaz. Ayrıca un ve unlu ürünler ve pirinç pilavı tüketimi kısıtlanır. Ekmek olarak tam buğday ekmeği tercih edilir. Bunlarla sonuç alınamazsa bir dietisyen ile birlikte diet listesi hazırlanır. Yine de kan şekeri istenilen sevyeye indirilemezse bu durumda hastaneye yatırılarak insülin tedavisi başlanır. Kanda HbA1c düzeyi 6 nın üzerinde olmamalıdır.

Doğumdan sonra da bu hastaların takibi yapılmalı ve diabet halinin devam edip etmediği takip edilmelidir.