EPİLEPSİ NÖBETLERİNDE İLK YARDIM
· Halk arasında sara hastalığı' olarak da bilinen epilepsi, kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır ve beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılması sonucu ortaya çıkan nöbetlerle seyreden bir hastalıktır.
· Çoğu epilepsi nöbeti birkaç saniye ile birkaç dakika arasında sürer. Tek bir nöbet görülebileceği gibi, nöbetler ardı ardına da gelişebilir.
· Bazı nöbet tiplerinde hasta ne olduğunun tam olarak farkında olabileceği gibi, bazı nöbet tiplerinde de tam bir bilinç kaybı görülebilir.
· Çoğu nöbet genellikle bir ya da iki dakika içerisinde sona erer ve acil servise gitmeyi gerektirmeyebilir.
Sakin kalın. Korku ve endişe yardımcı olmayacaktır.
Yerde yatan çocuğun başının ve boynunun altına yumuşak bir şey ile destekleyin. Ani hareketler olabileceğini göz önüne alarak çocuğun başını ve vücudunu tehlikeli eşyalardan (soba, masanın köşesi, ısıtıcı petekleri gibi) uzakta tutun .
Nöbetin ne kadar sürdüğünü vücudun hangi bölümlerinde kasılma titreme olduğuna dikkat edin.
Üzerinde çocuğa sıkı gelen gömlek yakası, pantolon kemeri, gözlük kolye gibi elbise ve eşyaları mümkün olduğunca üzerinden çıkarın (lensleri çıkartmaya çalışmayın).
Nöbet sırasında bir çok hastanın solunumu yüzeyelleşerek durma atakları (apne) gelişir buna bağlı siyanoz (morarma) ortaya çıkabilir. Bu durum nöbetin pik yaptığı döneme denk gelir 1-2 dk içinde tekrar vücut pembeleşir ve düzensiz de olsa solunum tekrar başlar. Bu dönem uzun sürerse (çok nadir) mutlaka acil tıbbi destek alın.
Hastanın ağzını açmaya, dilinin çıkartmaya çalışmayın. Bu eylem esnasında çocuğun dişlerini zedeleyebilir/ kırabilirsiniz. Nöbet esnasında çene kasları aşırı kasıldığından açmak çok zor olabilir. Nöbetin henüz başında ve ağzında bir şeyler varsa onu alabilirsiniz.
Hastayı sol yanına yatırıp başınıda sola ve hafif arkaya çevirirseniz Bu sırada dil sola ve öne doğru gelecek, tükürük salgısı ağzın sol yanına birikecek böylelikle ağzın sağ tarafından bir hava yolu açmış olacağınızdan rahatlıkla akçiğerlere yeterli hava girişini sağlarsınız.
Nöbet sonrası çocukta derin uykuya benzer bir dinlenme (postiktal) dönemi olur. Bu süre nöbetten nöbete değişmekle beraber 1-2 dk dan 2-4 saat kadar sürebilir. Bu dönemde hastayı uyandırmaya ayağa kaldırmaya çalışmayın dinlenmesi daha uygundur.
Bu dönemde geçici görmeme, hafıza kaybı, konuşamama durumları olabilir. Kısa sürede çocuğunuz tekrar eski haline dönecektir. Nöbetler (epilepsi atakları) çocuğunuza kalıcı zarar vermesi beklenmez.
Çocuk tam olarak kendine gelmeden yemesi için katı gida ilaç gibi şeyler vermeyin.
Ambulans çağırmayı gerektiren durumlar şunlardır;
· Beş dakikadan daha uzun süren nöbet
· Hastanın epilepsisi olduğu bilinmiyorsa
· Yavaş düzelme, ikinci bir nöbet olmuş ya da hasta nöbet sonrası nefes almadan güçlük çekiyorsa
· Eğer hasta da herhangi bir yaralanma veya hastalık belirtisi varsa
