En uygun obezite cerrahisi ameliyatı nedir?

Obezitenin etkin tedavisi ve uygulanacak yaklaşımın mutlaka laparoskopik olması gerektiği kesin olarak bilinmekle beraber henüz üzerinde uluslararası kuruluşlar ve rehberler bazında fikir birliğine ulaşılmış bir prosedür ya da kesin seçim kriteri yoktur. Çok sayıda obezite cerrahisi yöntemi biliniyor olmasına rağmen, hangi hastaya hangi yöntemin önerilmesi gerektiği henüz netleşmemiştir. En akılcı cerrahi yaklaşımın, cerrah deneyimi ve hasta beklentilerinin tanımlanmış yöntemlerin bilimsel sonuçları temelinde tartışılarak belirlenmesi gerektiği genel kanıdır.

Uzun yıllardır çeşitli mekanizmalar üzerinden birçok ameliyat çeşidi ile kalıcı kilo kaybı ve ek hastalıklar üzerine yüksek etki elde edilmeye çalışılmıştır. Günümüzde genel cerrahinin hatta tıbbın en çok gelişen, üzerinde en çok bilimsel yayın üretilen konularından birisi obezitenin cerrahi tedavisidir. 

En çok kullanılan ameliyat mekanizmaları ve etkileri

1) Kısıtlama

Önceleri ayarlanabilir gastrik bant ya da benzer ameliyatlar ile kısıtlayıcı mekanizma sıkça kullanılmış ancak günümüzde terkedilmiş olan bu yöntemlerin yerini sleeve gastrektomi (tüp mide) ameliyatı almıştır. Yaklaşık 7-8 senelik bir dönemde tek basamaklı obezite cerrahisi prosedürü olarak uygulanmaya başlanmış olsa da bariatrik cerrahların günlük pratiğinde en hızla artan cerrahi yöntem olarak öne çıkmaktadır. Uygulama kolaylığı ve ameliyat süresinin kısa olması başlıca avantajı olmakla beraber, etkinlik ve ek hastalıkların kontrolü üzerine yetersiz sonuçlar elde edilmesi, ve özellikle tekrar kilo alma potansiyelinin yüksek olması içinde benim de bulunduğum bazı cerrahların pratiğinde geniş yer almamasına sebep olmaktadır.

2) Emilim bozukluğu

Tek başına emilim bozukluğu mekanizmasını kullanan güncel bir ameliyat yoktur. Ancak yüksek oranda ve düşük oranda emilim bozukluğu yapan çeşitli ameliyatlar bulunmaktadır. Bu ameliyatların hepsinde az ya da çok kısıtlayıcı mekanizmaya yer verilmektedir. Duodenal switch bazlı ameliyatlarda emilim bozukluğu sleeve gastrektomi (tüp mide) ile kombine edilirken, gastrik bypass ameliyatlarında kısıtlama ya uzun bir gastrik tüp (mide tüpü) oluşturularak ya da 20-30 cc boyutta küçük bir gastrik poş oluşturularak elde edilmektedir. Bu tarz kombine ameliyatlar, özellikle emilim bozukluğunu yüksek oranda oluşturan prosedürlerde farklı oranlarda tıbbi riskler taşırken, ek hastalıkların kontrolünde önemli avantajlar getirmektedir. %93'e varan diyabet gerileme oranları obezite cerrahisine yeni bir bakış olan metabolik cerrahi konseptini doğurmuş ve zaman içinde obez olmayan bireyler için de diyabet hastalığının kontrolünde aslen obezite tedavisi için kullanan ameliyatlar özelleştirilerek uygulanmaya başlamıştır.