Eller Eller...
El falı belki binlerce yıllık geçmişi olan bir fal türü. Geçmişinizi ve geleceğinizi okumayı vadediyor. Ama hiç bir bilimsel dayanağı yok.
Ancak tıp bilimi için de eller çok şey söyler. Sadece romatizmal hastalıkları ele alsak bile, hastanın el bulguları bize çok yol göstericidir.
Hangi eklemlerin ağrıdığı ya da şiştiği, ne şekilde eklem şekil bozukluklarının olduğu, farklı romatizmal hastalıkları birbirinden ayırdetmek için fevkalade önemlidir. Tırnak şekil bozuklukları, cilt değişiklikleri, yaralar, eklem dışı şişlikleri, sürekli ya da geçici renk değişiklikleri hep farklı romatizmal hastalıklara işaret eder.
Örneğin, parmak uçlarındaki eklemlerdeki nodüller, osteoartrit için tipiktir. Parmaklarda ani gelişen renk solukluğu ve ağrı Raynaud Sendromunun belirtisidir. Şeker hastalığında daha sık görülen Dupuytren kontraktürü avuç içinde sertlik ve hareket kısıtlanması ile karakterizedir. Tırnak kenarlarında oluşan siyah noktacıklar vasküliti düşündürür. Bu örnekleri çok daha yayabiliriz, hele romatizma dışına çıkarsak daha da artar bulabileceğimiz ipuçları.
Demek ki el falının başlangıç noktası boş değilmiş. İnsanlar binlerce yıl önce, ellerin kişinin en azından sağlığı için ipuçları verdiğini keşfetmişler. Bir de buna ellerdeki sosyal yaşam tarzının, mesleğin izlerini dahil ederseniz, falcıların akıllı insanlar olduğunu kabul edersiniz. Bunca yıldır inanılan falın arkasında aslında gizemli bir gücün değil, tıbbi ve sosyal izleri akıllıca okuyabilmiş olmanın yattığını düşünmeden edemezsiniz...

ELLERDE HANGİ BULGU HANGİ ROMATİZMA ?
Daha önce de gündeme getirdiğim gibi, eller romatolojide bize çok şey söyler.
En tipik el eklemleri tutulumu ROMATOİD ARTRİT'tedir. Parmakların kök ve orta eklemleri tutulur. Ağrı, şişlik, kısıtlılık ve şekil bozukluğu belirtileri ardarda gelir. Hastalığın doğal seyri ya da tedavi bu değişimleri etkiler. İltihap eklem kapsülünün iç zarında başlar. Sıvı salgılanması normalin üstüne çıkar, tıpkı nezlede burun zarımızda olan gibi. İşin uzaması burada zarın kalınlaşıp bir iltihap dokusu oluşmasına neden olur. Bunlar kendini tutukluk, ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı şeklinde gösterirler. En son safha ise, iltihap dokusunun eklem kıkırdağı ve kemiğine yürüyüp, bu dokuları yıkmasıdır.
İlk bulgular yumuşak dokularda olduğu için, bir iz bırakmaksızın iyileşme olasılıkları vardır.
Kemik ve kıkırdak yıkımı ise, tahmin edileceği gibi geri dönüşümsüz bir olaydır. KALICI şekil bozukluklarına yol açar.
SEDEF ROMATİZMASI (Psöriatik Artrit) de elleri tutabilir. Eklemlerdeki dağılım biraz daha farklıdır. Aynı parmağın tüm eklemlerinin aynı anda tutulduğu görülebilir. Bu da parmağın tümü ile şişmesine yol açar. Buna 'Sosis Parmak' denir. Ayrıca Romatoid Artrit'te tutulmayan uç eklemler de tutulabilir. Röntgen filmindeki kemiksel değişimlerin de karakteri farklıdır.
OSTEOARTRİT'te, halk arasında kireçlenme olarak adlandırılan durumda da el eklemlerinde tutulum olur. Burada parmakların kök eklemleri tutulmaz. Orta ve uç eklemler tutulur. Yumuşak doku şişliğinden ziyade deformiteler vardır, ama çok ilerlemez. Ağrı ve tutukluk azdır. Hastaları endişeye sevkeden bu durumun bir tedavisi yoktur.
LUPUS hastalığında da ellerde tutulum görülür. Buradaki olay genelde yumuşak dokuda kalır, kemiksel değişim pek olmaz. Çocukluk çağı romatizmalarında da eklem tutulumu benzer bir karakterdedir.
Şİ̇MDİ BENİM DE PARMAKLARIM BÖYLE ÇARPILACAK MI ?
İltihaplı romatizma saptanan kadın hastaların en can alıcı sorusu budur:
"Anneannem gibi, benim de bir gün ellerim kıvrılacak mı?" en sık ve korku ile sordukları sorudur.
CEVAP:
• Her romatizma eşittir Romatoid Artrit değildir.
• Her Romatoid Artrit'te mutlaka kemik deformiteleri olmaz.
• Her deformite ilerleyici ve Romatoid Artrit değildir.
• Hatta bir çoğu geriler.
• Bugünün olanakları ile zamanında ve doğru tedavi ile deformite oluşmaz!
