GEBELİKTE DOMUZ GRİBİ AŞISI YAPILABİLİR Mİ?
İnfluenza A (H1N1) veya ''swine flu'' virusu ilk defa Nisan 2009'da görüldü ve dünya çapında pandemiye neden oldu. Bu gribin neden olduğu hastalık ve ölümleri önlemek için öncelikle riskli grupların aşılanması gereklidir.
Domuz gribi influenza A (H1N1) virüsünün neden olduğu domuzdan insana, insandan insana en fazla solunum yolu ile olmak üzere ağız, burun, el teması ile de bulaşabilen bir hastalıktır. Ateş, öksürük, baş ağrısı, boğaz ağrısı, tüm vücudunda ağrılar, titreme ve halsizlik ile birlikte mide bulantısı ve ishal gibi semptomlar gösterir. Hastalık daha fazla ilerlediği takdirde pnömoni (zatürre) (1) ve solunum yetmezliği ile ölümlere bile neden olabilir. Solunum güçlüğü, nefes darlığı ve göğüste basınç hissi olduğu zaman acil tıbbi yardım gerekir (2). Hastalık belirtileri ortaya çıkmadan bir gün öncesinden başlayarak hastalık belirtileri görüldükten sonra yaklaşık bir hafta boyunca bulaşıcılığı devam eder.
Domuz gribinden korunma yöntemleri nelerdir?
-Kalabalık yerlerde bulunmayınız.
-Bulunduğunuz yeri bol havalandırınız.
-Ellerinizi çok sık yıkayınız.
-Elinizle yüzünüze dokunmayınız.
-Ilık tuzlu suyla günde iki kere gargara yapınız (gargara yapmak, H1N1 virüsünün boğaz ve burun boşluklarında çoğalmasına engel olur). Ilık tuzlu suya batırılmış pamuk tamponla burnunuzu temizleyiniz.
-C vitaminden zengin yiyeceklerle bağışıklık sisteminizi güçlendirin. Vitamin olarak almak isterseniz emilimi kolaylaştırmak için C vitaminini çinko ile birlikte tüketiniz.
-Sıcak içecekler olan çay, kahve, bitkisel çaylardan bol miktarda tüketiniz. Sıcak içeceklerle virüs mideye doğru yol alır, H1N1 virüsü midede çoğalamaz ve yaşayamaz. Dengeli ve kaliteli beslenin.
-Hasta kişilerle yakın temastan kaçının, öpüşme ve tokalaşmaya biraz ara verin.
Domuz gribinin belirtileri nelerdir?
Hastalığın dört temel belirtisi mevcuttur. Virüsün 2-4 gün belirti vermeyen kuluçka döneminden sonra birdenbire üşüme, titreme, 38 dereceden fazla ateş, göz çukurlarını en çok etkileyen şiddetli baş ağrısı, ileri derecede kas-eklem ağrıları, öksürük ve burun tıkanıklığı, bitkinlik görülür.
Soğuk algınlığında ise yavaş yavaş gelişir. Burun akıntısı ön planda olup hafif kas ve eklem ağrıları olsa bile aşırı bitkinlik görülmez. Ateş de çok fazla yükselmez.
Domuz gribi aşısı kimlere yapılmalıdır?
Özellikle kortizon tedavisi alan astımlı hastalar dahil olmak üzere kronik akciğer hastalığı olanlar, hipertansiyon, kalp damar hastalığı, kronik böbrek hastalığı, kronik karaciğer hastalığı, diyabet, kan hastalıkları, immün sistemi zayıflatan ya da immun supressif tedavi gören, çeşitli romatolojik ve metabolik hastalığı olan bireyler risk grubunda olduklarından aşılanmalıdır. İnfluenza enfeksiyonu geçiren 18 yaşın altında çocuklar ve adölesanlar, Reye sendromu riskini artırdığı için aspirin veya aspirin ihtiva eden ürünler almamalıdır(3-4). On dokuz yaşından daha küçük olan ve uzun süre aspirin tedavisi alan bireylerde influenza virüs enfeksiyonundan sonra Reye sendromu riski artabileceği için bu kişiler riskli gruba girdiklerinden mutlaka aşılanmalıdır. Altı ay -iki yaş arasında olan küçük çocuklar ve 65 yaş üstünde olan bireyler aşılanmalıdır.
Gebelere bu aşı yapılabilir mi?
Gebe kadınların immunitesi zayıf olduğu için hastalıklara daha kolay yakalanabilir ve bu durum fetüs üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Grip aşısı canlı aşı olmadığı için gebelere yapılmasında bir sakınca yoktur. Grip aşısı gebeliğin her döneminde yapılabilir.
Emziren anneler de bu aşıyı yaptırabilir mi?
Aşıya karşı allerjik bir durumu olmadığı taktirde emzirirken aşı yapılmasında bir sakınca yoktur. Emziren anneler grip oldukları zaman bebeklerini öpmemeleri, maske takmaları, bebeğin yüzüne karşı öksürüp hapşırmamaları tavsiye edilir. Anneler antiviral grip ilacı kullanırken bile bebeklerini emzirebilirler.
Domuz gribi aşısı yapılma şekli nedir?
Ülkemizde enjeksiyon şeklinde yapılan virüs aşısı mevcuttur ve bu aşı yapılmaktadır.
Ülkemizde olmayan ve burundan sprey şeklinde uygulanan canlı virus aşısı gebelere yapılmamalıdır. Daha önce mevsimsel grip aşısını yaptırmadıysanız, bu aşı ile domuz gribi aşısını aynı anda yaptırmanızda bir sakınca yoktur.
Domuz gribi aşısı kimlere yapılmaz?
Ancak yumurtaya karşı allerjisi olan, diğer aşılara karşı allerjik reaksiyon gösteren ve Guillain-Barre sendromu olan bireylere kesinlikle influenza aşısı yapılmamalıdır.
Domuz gribinin tedavisi var mıdır?
Domuz gribi tedavisinde ABD hastalık kontrol ve korunma merkezi (CDC) tarafından N95 veya Tamiflu (oseltamivir) ya da Relenza (zanamivir)önerilmektedir(3). Virüsü almış kişilerin ilk 36 saat içinde Tamiflu veye muadili bir ilacı 5 gün sabah akşam kullanmalıdır. İmmun sistemi zayıf gebelere , kronik kalp akciğer hastalığı olan, kanser tedavisi gören, kortizon kullanan, 65 yaşın üstünde olan ya da okul öncesi küçük çocuklara aşılanmada öncelik tanınmalıdır.
Bu ara yüksek ateşin virüslerin ölümüne yol açtığını unutmamak gerekir. Küçük çocuklarda, 65 yaş üstü kronik kalp, AC hastalığı olan kişilerde ve gebelerde yüksek ateş tehlikeli, düşürülmelidir. Ama bu kriterlere uymayan sağlıklı olan bireylerde vücudun direncini artırmak ve virüsleri öldürmek için ateşi çok fazla düşürmemek gerekir (bu durum ancak doktor kontrolü altında sağlanabilir).Ateş yüksekliği kalp atışlarını artırarak metabolizmayı hızlandırarak virüsleri ortadan kaldırıyor. Ateşi ilaç yerine doğal yollarla düşürmek immün sistemi kuvvetlendirir.
-Kaynaklar:
1-Lee CW, Seo JB, Song JW, Lee HJ, Lee JS, Kim MY, Chae EJ, Song JW, Kim WY. Pulmonary Complication of Novel Influenza A (H1N1) infection: Imaging Features in two Patients. Korean J Radiol. 2009 Nov;10(6):531-534
2-Centers for Disease Control and Prevention :Intensive -care patients with severe novel influenza A(H1N1) virus infection- Michigan, June 2009.MMWR Morb Mortal Wkly Rep.2009 Jul 17;58 (27):749-52
3-United states Centers for Disease Control and Prevention. Upelated interim recommendations for the use of antiviral medications in the treatment and prevention of influenza for the 2009-2010 season. Http://www.cdc.gov/h1n1flu/recommendations. htm (Accested October 19,2009).
4-United States Centers for Disease Control and Prevention. Interim guidance for clinicians on the prevention and treatment of novel influenza A(H1N1) influenza virus infection in infants and young children. Http://www.cdc.gov/H1N1flu/childrentreatment.htm.(Accested October 19,2009).
