Bruksizm nedir?
Garip bir spor dalı veya Tarantino filmi değildir. Aslında ‘diş gıcırdatma’nın tıbbi terimidir. Siz de dişlerinizi gıcırdatıyorsanız merak etmeyin yanlız değilsiniz. Toplumun neredeyse %15‘inde görülen bir durumla karşı karşıyasınız demektir. Gündüz veya gece sizin haberiniz bile olmadan dişlerinizi gıcırdatıyor olabilirsiniz. Çoğu birey için diş gıcırdatma ciddi bir sorun değildir ve herhangi bir tedavi gerektirmez. Ancak bazı durumlarda çene eklemi sorunlarına sebep olabilir. Kimi durumlarda da dişlere geri dönüşümü olmayan zarar verebilir.
Burada size sizin de diş gıcırdatma alışkanlığınız olup olmadığı, bunun sebebi, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi vereceğiz.
Diş Gıcırdatmaya Sebep Olan Etkenler
Diş hekimleri günümüzde daha çok bireyde diş gıcırdatma sorunu tespit etmekte. Chicago Diş Hekimliği Birliği, diş hekimlerinin %65‘inin hastalarında diş sıkma ve gıcırdatmanın görülme sıklığının arttığını ve bunun yanı sıra hastaların %75‘inin daha fazla strese maruz kaldığını belirtmişlerdir. Aradaki bağlantı raslantısal değildir. Diş sıkma ve gıcırdatmanın birincil sebebinin stres olduğu düşünülmektedir.
Anne veya babanızda diş sıkma ve/veya gıcırdatma varsa ve yoğun stres altındaysanız aynı durumun sizde de görülme olasılığı oldukça fazla. Kalıtsal olduğu düşünülmekte. Genç sigara içen bayanlarda diş sıkma ve /veya gıcırdatma daha fazladır. Aslında bayanlar erkeklere göre 3 kat, sigara içenler içmeyenler göre 5 kat daha fazla bu alışkanlıktan yakınırlar. En sık görülen dönem 20-40 yaş aralığıdır
Diş gıcırdatma aynı zamanda bazı pskiyatrik antidepresan ilaçların yan etkisi olabilir.
Diğer bir potansiyel etki ise alt ve üst çene dişlerinin uygun olmayan dizilimleri olabilir. Bu duruma ‘malokluzyon‘ denir. Diş hekiminiz tarafından tespit edilir. Diş dizilimi düzeltildiğinde genellikle diş sıkma da düzelir.
Diş Gıcırdatmanın Belirtileri Nelerdir?
Çiğneme sırasında 10-20kg arasında bir kuvvet uyguladığımızı düşünürsek diş gıcırdatma esnasında oluşan 100kg’ın üzerindeki çiğneme kuvvetinin dişlere ne kadar zarar verdiğini anlayabiliriz. Özellikle uyku esnasında yaklaşık her 60dk’nın 40‘ında bu yıkıcı güç iş başında. Diş minesi bu şekilde gelen kuvvetlere karşı dirençli olmadığından kolaylıkla çatlar veya kırılır. Ayrıca diş gıcırdatanlarda mine aşınması 10 kat hızlı oluşur. Bu duruma diş minesi kendini güçlendirerek başa çıkmaya çalışsa da er yada geç diş hassasiyetleri artar. Diş pulpası (canlı dokusu) kendini çeker ve bu durum nekroza (canlılığını yitirmesi) sebep olabilir.
Diş gıcırdatmadan sadece diş ve dişetleri etkilenmekle kalmaz aynı zamanda çene ekleminde bu kötü durumu tolere etmeye çalışır. Hasta eklem ağrısı hisseder. Gıcırdatma sırasında masseter kası (çiğneme kaslarının en büyüğü) çalışır. Bu kasın aşırı çalışması baş ağrısı ve kulak ağrısına sebep olur. Ayrıca diş gıcırdatma aşınmalara sebep olur, dişlerin boyu kısalır. Dolayısıyla alt yüz yüksekliği azalır, dudak köşelerinde çizgiler belirir ve hasta olduğundan yaşlı görünür.
Diş Gıcırdatmayı Nasıl Önlersiniz?
Çoğu diş gıcırdatma durumlarında aslında çözüm basittir: Biraz rahatlayın! Ancak deneyen herkes bunun aslında o kadar da kolay olmadığını bilir. Siz de diş gıcırdatmanın stresle tetiklendiğinden şüpheleniyorsanız öncelikle rahatlama tekniklerini deneyebilirsiniz. Özellikle kafa ve boyun kaslarını rahatlatan esneme, meditasyon veya egzersizler faydalı olabilir.
Kasları rahatlatan diğer bir yöntem de yatmadan önce ılık bir havluyu kulaklarınızın altına başınızın iki yanına yerleştirmeniz
