Yüksek fiziksel aktivite nedeniyle çocuklar sık sık düşerler. Özellikle kol düzken el üzerine düşme, sıklıkla dirsek kırığı ile sonlanır.
Kırık tipleri
Dirsekte değişik tiplerde kırıklar meydana gelebilir.
• Dirsek makarası üstü (suprakondiler) kırıklar: Üst kol kemiğinde (humerus) dirseğin hemen üstünde oluşan kırıklardır. En sık ve en ciddi kırıktır. Çünkü sinir hasarına ve dolaşım bozukluğuna neden olabilir.
• Dirsek makarası (kondiler) kırıklar: Bu kırıklarda üst kol kemiğinin dirsek eklemini oluşturan makarasının bir parçası kırılmıştır. Dirsekteki büyüme plağı zedelenerek büyümeyle ortaya çıkan dirsek eğrilikleri görülebilir. Bunun için bu kırıkların tedavisi çok dikkatli yapılması önemlidir.
• Dirsek çıkıntısı (epikondiler)kırıkları: Dirsek makarasının iki yanındaki epikondil denilen çıkıntıların kırığıdır. İç taraf epikondil kırığı daha sıktır.
• Büyüme plağı kırıkları: Üst kol ve ön kol kemiklerinin büyüme plakları, dirseğe yakın kemik uçlarındadır. Büyüme çağında olan hastalarda bu plaklardaki kırıklarda büyümenin bozulması veya asimetrik olması en önemli yan etkidir. Bu nedenle çok dikkatli tedavi edilmeleri gerekmektedir. Çok iyi tedavi edilenlerinde bile daha nadir de olsa büyüme plağı kökenli büyüme problemleri görülebilir.
• Önkol kırıkları: Bir dirsek zorlanmasında önkolun başparmak tarafındaki kemiğinin (radius) başı kırığı veya ezilmesi görülebilir. Bazen bu kırığa dirsek çıkığı da eklenebilir. Dirsek ucu (olecranon) veya diğer önkol kemiğinin (ulna) kırığı nadirdir.
Belirti ve şikayetler
Kırıklardaki tüm yakınmalar gibi
• Ani ağrı • Hassasiyet
• Hafif veya şiddetli şişme
• Hareket kısıtlılığı yakınmaları vardır.
Tanı ve tedavi
Doktorunuza başvurduğunuzda öncelikle bir damar ve sinir hasarı olup olmadığına bakılacaktır. Sonra röntgen incelemesi yapılır. Bazen her iki dirseğin karşılaştırmalı röntgeni gerekebilir.
Tedavi kırığın yerine ve derecesine göre değişir. Kaymamış veya bazı çok az kaymış kırıklarda 3-5 hafta tam veya yarım alçı uygulaması yeterli olabilmektedir. Bu süre içinde zaman zaman kontrol röntgenleri ile kırığın kayıp kaymadığının kontrolü gerekebilir.
Kırıkta kayma olmuşsa kırığı yerleştirmek gerekir. Bazen yerleştirme işlemi cerrahiye gerek kalmadan elle yapılabilir. Bu işlemin genel anestezi altında yapılması idealdir. Ancak kaymış dirsek kırıklarının çoğu cerrahi gerektirir. Bazı tip kırıklarda elle düzeltmeye çalışmak sakıncalı olduğundan doktorunuz direkt cerrahi önerecektir. İyi bir cerrahi sonunda dirsek tamamen normale döner.
