Pandemi sürecinde çocukların değişen sosyal ortamı ruhsal durumlarında değişiklikler oluşturmuş olabilir. Çocukların bu süreçten en az psikolojik problemle çıkması ebeveynlerin ruh haliyle doğrudan ilişkilidir. Özellikle kaygılı ve panik halinde ne yapacağını bilemeyen ebeveynler çocuklarının psikolojisi üzerinde ciddi tahribatlar oluşturabilir. Kriz anlarının kontrolü durumu kabul etmek ve çözüm odaklı davranabilmekten geçer. Bu süreçte doğru kaynaktan bilgi almak ve sosyal medyadaki spekülatif açıklamalardan uzak durmakta faydalı olacaktır. Bilindiği üzere kaygı da algıyla birlikte bulaşıcı hale gelebilir.
ANNE VE BABALAR ÇOCUKLARA BU SÜRECİ NASIL ANLATMALI ?
Çocukların yaş dönemlerine göre algılamaları farklılık göstermektedir. Öncelikle okul öncesi dönemde çocuğa dürüst, açık ve anlayabileceği net ifadeler kullanılmalıdır. Haber saatlerine kısıtlama getirebilirsiniz. Ayrıca bu dönemdeki çocuğu korkutucu video veya görsellerden korumalı ekran karşısında tek başına bırakmamalısınız. Okul öncesi dönemdeki çocuğun virüs, mikrop gibi gözle görülmeyen varlıkları anlaması zor olacağı için Covid-19 üzerine hazırlanmış çocuk videolarını izletebilirsiniz.
İlkokul dönemindeki çocuk için arkadaş ve öğretmen ilişkileri ruh sağlığının iyiliği açısından son derece önemlidir. Uzaktan eğitime geçişten dolayı okul ortamından uzak kalan çocuklarda kaygı görülebilir. Sürecin geçici olduğundan ve salgının bitmesiyle birlikte rutinlerinin kaldığı yerden devam edeceğinden sık sık bahsetmelisiniz. Sadece bahsetmek yeterli olmayabilir bu süreçte ders saatleri, ödevleri, kitap okuma ve uyku saatleri gibi rutinleri olabildiğince devam ettirmeliyiz.
Ergenlik dönemindeki gençlerde en sık rastladığımız problem ise pandemiyi ‘küçümseme’ . Salgının onlara uğramayacağını ya da uğrasa bile etkilemeyeceğini düşünüyor olabilirler. Covid-19 en çok 60 yaş üstü ve kronik hastalığı olanlar için risk içeriyor olsada 0-18yaş arasındakilerde bu hastalığa yakalanabiliyor. Küresel olarak verilere bakıldığında ise vefat edenler arasında az da olsa bebek/çocuk/ergen ölümleri görülmekte. Ayrıca bu dönemde obsesif davranışlara sahip çocuklarımızın takıntıları pik seviyesine ulaşmış olabilir. Sürekli soru sorabilir ve aynı sorularla karşınıza çıkabilirler. Aynı soruya sürekli cevap vermek belli bir zaman sonra fayda değil zarar verebilir. Bu durumda “ Az önce verdiğim cevap hala geçerli.” gibi vurgulayıcı cevaplar verebilirsiniz.
Hangi dönemde olursa olsun pandemi sürecinde çocuğunuzda ciddi ruhsal problemler/davranış bozuklukları gözlemliyor ve kontrol altına alamıyorsanız online profesyonel desteğe başvurmanızı öneririm.
DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU/ OTİZM GİBİ ÖZEL DURUMU OLAN ÇOCUKLARIN AİLELERİ NE YAPMALI ?
Özel durumu olan çocukların evde kalması hareketlerindeki saldırgan davranışları arttırmış olabilir. Özellikle bu tarz ailelerin komşularından ricam çocukların istemsizce çıkardığı seslere ve gürültüye hoşgörüyle yaklaşmaları ve duyarlı davranabilmeleri.. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, otizm, zihinsel yetersizlik gibi özel duruma sahip aileler durumlarını takip eden sağlık çalışanıyla en azından telefonla irtibat kurmaya devam edebilir. Tedaviyi destekleyici aktivite ve uygulamalara devam etmek ekstra faydalı olacaktır. Psikofarmakolojik tedavi gören çocukların ilaç kullanımına doktor kontrolünde devam etmesi gerekmektedir.
BU DÖNEMDE EV İÇİNDE AİLECE YAPILACAK AKTİVİTELER NELERDİR?
Resim yapmak, ailece oyun kurmak, kitap okumak, birlikte yemek hazırlamak, temizlik yapmak, ailece egzersiz yapmak, zeka oyunları, kelime oyunları, sessiz sinema gibi oyunlar tercih edilebilir. Özetle teknolojiden uzak tv, tablet ve telefonun kapalı olduğu zaman dilimleri oluşturun. Aranızdaki iletişim bağını kuvvetlendirmek hem aile bağlarınız açısından hem de sürecin olumsuz ruhsal etkilerinden korunmak için son derece faydalı olacaktır.
Çocuk için güven ortamı ailede oluşur. Bu ortamı ne kadar eğlenceli hale getirebilirseniz o kadar mutlu çocuklar yetiştirirsiniz.
SAĞLIKLA KALIN !
