Çocuklarda Diş Ve Çevre Doku Yaralanmaları
Dental travmalarda dişin geleceği açısından en önemli faktör, dişin ağız dışında kalma süresidir. Dental travma geçiren çocuğunuzu ve kırılmış veya yerinden fırlamış dişini acilen bir çocuk diş hekimine götürmeniz çok büyük önem arz etmektedir. Dişleri veya diş parçalarını mümkün olduğunca kuru olmayan ortamlarda muhafaza etmemeye özen göstermeniz gerekmektedir. Eczanelerden temin edebileceğiniz serum (izotonik sodyum çözeltisi) dolu bir kaba dişi veya parçalarını koyup mümkünse ilk 1 saat içerisinde diş hekimine götürmeniz yapacağınız en doğru işlem olacaktır.
Travmatik dental yaralanmalar direkt veya indirekt çarpma sonucu ile oluşmaktadır.
Hasarın boyutu; çarpma enerjisi, çarpan objenin şekli ve esnekliği, çarpma yönü ve dişi
çevreleyen dokuların reaksiyonu gibi birçok faktör ile ilişkilidir (Zaleckiene, Peciuliene,
Brukiene ve Drukteinis, 2014).
Yaşamın ilk yıllarında travma oldukça ender görülür. En çok çocuğun tutulması ve taşınması
sırasında veya yataktan düşürülmesi ile meydana gelebilir. Küçük çocuklarda dayak ise tüm
dünyada oral yaralanmalar için önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. ‘Non-
Accidental Injury’ olarak tanımlanan durum kazaya bağlı olmayan yaralanmalardır. Özellikle
3-6 yaş arası şiddete uğrayan çocuklarda diş yaralanması, kafa travması, bedensel
yaralanmalar veya ölümle sonuçlanabilmektedir. Çocuk okul çağına geldiğinde düşme
yaralanmaları sıklıkla kuron kırıkları ile sonuçlanır. Ergenlikte ise travma nedenleri daha çok
sportif aktivitelerden kaynaklanmaktadır. Trafik kazaları, kavgalar sonucu oluşan
yaralanmalar; zihinsel engelli grupta motor koordinasyon bozukluğuna bağlı yaralanmalar
etyolojik sebepler arasında sıklıkla gözlemlenmektedir (Alaçam, 2012:986,987).
Okul öncesi çocuklarda (0-6 yaş) yaralanma, evde gündüz saatlerinde düşme nedeniyle,
meydana gelmektedir. Okul çocuklarında (7-15 yaş) yaralanma, itme ve çarpma sonucu
düşme nedeniyle gün içinde okul veya spor alanlarında meydana gelmektedir. Genç ve
yetişkinlerde yaralanmalar sıklıkla boş zamanlarda, itme ve çarpma sonucu olmaktadır
(Gassner, Vasques Garcia , Leja ve Stainer, 2000; J.O. Andreasen, Bakland, Flores, F.M.
Andreasen ve Andersson, 2014:15).
