Dil, kuralları olan, duyguların ve düşüncelerin paylaşıldığı ve iletişim kurmayı sağlayan bir anlaşma sistemidir. Alıcı dil ve ifade edici dil olarak ikiye ayrılır. Alıcı dil; dili anlayabilme yeteneğidir. İfade edici dil; dili üretme ve kullanabilme yeteneğidir.
Konuşma, dilin solunum sistemi, larenks, farenks, ağız ve burun yapılarının ve kaslarının bir arada kullanımı ile ses, hece, sözcük ve cümlelere dönüşmesidir.
Sağlıklı Konuşma ve Dil Gelişimi İçin gerekli olanlar:
İşitmenin sağlam olması
Uygun santral organizasyon ve nöronal yapının bulunması
İşittiğini anlamlandırması
Konuşmayı-iletişim kurmayı istemesi
Periferik organların senkronize çalışması (larinks, vokal kord, dudak, damak, dil)
Sözcük üretebilmesi
Konuşmayı yapılandırması
Erken çocukluk döneminde dil ve konuşma gelişimi
9-12 ay: hece tekrarı başlar
12-18 ay: ilk kelimeler başlar, kelime dağarcığı giderek artar (5-10 sözcük)
24-30 ay: iki- üç kelimeli cümleler kurabilir, 400 kelime konuşabilir.
30-36 ay: üç – beş kelimeli cümleler kurabilir, konuşmalarının %80-90’ı anlaşılır.
36-48 ay: konuşmalarının tama yakını anlaşılır.
KONUŞMA GECİKMESİ
Dil gelişiminin, yaşına göre gecikmiş olmasıdır. Konuşmanın akıcılığı, içeriği, kelime dağarcığında önemli derecede yetersizlik vardır. Konuşma gecikmesi çocuklarda en sık görülen gelişimsel zorluklardan biridir.
Konuşma gecikmesinin nedenleri?
Çevresel etmenler = Uyaran eksikliği, ihmal / istismar, çift dillilik
Sosyal etmenler = Yoksulluk , Ailenin eğitim düzeyi ¯, Annede depresyon
Organik etmenler = İşitme kaybı, otizm spektrum bozukluğu, bilişsel alanda gecikme (en sık), nörolojik durumlar, prematürite, düşük doğum ağırlığı
Genetik etmenler = Aile öyküsü, erkek cinsiyet
Gelişimsel (maturasyonel) dil gecikmesi = Konuşma ve dil gelişimini sağlayan merkezi sinir sisteminin olgunlaşmasında yaşıtlarına göre gecikme vardır.
