Prof. Dr. Ayşe Berna Anıl
Dünya sağlık örgütü (DSÖ) 0-18 yaş arasını çocuk olarak kabul etmekte olup 19-21 yaş arası geç ergenlik dönemidir. Sağlıklı bir bireyin gelişimi için doğumdan itibaren düzenli aralıklarla çocuklar çocuk hekimi tarafından takip edilmelidir. Burada amaç çocuklarımızı hastalıklardan koruma, büyüme ve gelişmelerinin değerlendirilmesi, sağlığın iyileştirilmesi ve rehberlik, hastalıkların tanı ve tedavisidir. Tüm bu süreçlerde çocuk hekimiyle aile iletişimi anahtar rol oynamaktadır.
Kontrollerde büyüme-gelişme, yaşa göre yapılması gereken taramalar, aşı planlaması, beslenme gibi konular yanında ailenin, özellikle annenin ruhsal durumu göz ardı edilmemelidir. Çocuk sağlığı izlemlerinde aileleri yetkin duruma getirmek için onlara çocuk yetiştirme ilkeleri aktarılmalı, öngörülen olaylar konusunda bilgilendirme yapılmalıdır.
Her bebek çocuk hekimi tarafından doğum anında ve doğumdan hemen sonra değerlendirilmelidir. Normal durumda doğumdan sonra 3-5. günlerde ve 7-10. günlerde kontrol önerilir. Altı aya kadar aylık, 6-12 ay arası üç ayda bir bebek kontrol edilmelidir. Üç yaşına kadar 6 ayda bir daha sonra ise yıllık kontroller uygundur. Fakat kontrol aralıkları her çocuğa özel olarak farklılık gösterebilir.
Aile ile ilk görüşme ve tanışmanın gebelik döneminde başlaması aileye birçok konuda danışmanlık verebilmek açısından tercih edilir. Her görüşmede şikayet, öykü, özgeçmiş değerlendirilmeli, tam bir muayene ve gözlem yapılmalı, eksik bilgiler tamamlanmalıdır. İlk çocuk sağlığı izleminde aile öyküsü önemli bir yer tutmaktadır. Yakın akrabalar arasında erken yaşta görme veya işitme sorunu olan var mı, gelişimsel kalça displazisi olan var mı, zihinsel gelişme geriliği olan kimse var mı, tüberküloz tedavisi almış kimse var mı, 50 yaşından önce iskemik kalp hastalığı gelişmiş kimse var mı, başka önemli bir hastalığı olan var mı gibi sorular problemlerin erken saptanıp önlem alınması açısından çok önemlidir.
Kontrollerde koruyucu sağlık uygulamaları içinde en önemli konulardan biri aşılamadır. Aşılar çocukları ciddi hastalıklara karşı korur. Bu nedenle kontrollerde aşı programına uygun aşıların yapılması, rutin program dışı aşılar konusunda ailenin bilgilendirilmesi çok önemlidir. Aşılarla ilgili ailelerin endişeleri giderilmelidir.
Sağlıklı beslenmenin temelleri doğumdan sonra ilk bir saat içinde emzirme ile başlamalı, bebekler ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmelidir. Daha sonra yaşa uygun beslenme açısından tüm kontrollerde aileye rehberlik yapılmalıdır.
Sevgili aileler, çocuğunuzun sağlıklı bir birey olması için sürekli çocuk hekiminizle iletişim içinde olunuz.
