Ortognatik Cerrahi ; Çene kapanış bozukluklarının düzeltilmesi cerrahisidir.
Herhangi bir sebepten dolayı bozulan üst ve alt çene ilişkisini yeniden oluşturma işlemleler dizisidir. Bu ilişkiyi bozan sebepler; genetik faktörler, üst, alt veya her ikisinin maruz kaldığı travma, bebekken parmak emme, hatalı diş çekimleri, zor doğum, bebekken geçirmiş olduğu ameliyat ( örneğin damak yarığı operasyonları) gibi etkenlerdir. Üstte sayılan sebepler kemiklerdeki büyüme noktalarını etkileyerek, beraber büyümesi gereken alt ve üst çenenin bir birinden bağımsız gelişmesine neden olarak çene kapanış bozukluklarına yol açarlar.
Çene bozuklukları:
- Yan veya ön açık ısırım ( open bite )
- Üst çenenin aşırı önde konumlanması (Maxiller protruzyon)
- Üst çenenin gelişim geriliği ( Maxiller retruzyon)
- Alt çenenin üst çenenin önünde olması (prognaty)
- Alt Çenenin gelişim azlığı (retrognaty)
- Üst damak darlıklarını saymak mümkündür
Bu bozukluklar ağızda çiğneme fonksiyonunu bozduğu gibi, yüz görüntüsünün ve çoğu zaman ağzın en yakın komşusu olan burnunda da hem fonksiyonel hem de görüntü bozukluğuna yol açar ( burun tabanını üst çene oluşturur).
Tedavi planlanması:
Vücut, meydana gelen bu patolojiyi düzeltmek için kompansasyon mekanizmalarını devreye sokarak kendi çabasıyla düzeltmeye çalışır. Dişlerin yön ve açısının değiştirilmesi, mümkün olduğu kadar ısırma işlemini yerine getirmek için yapılan çabalardan en önemlisidir. Sonuç olarak hem yüzün kemik konumu, hem de dişlerin konumu hatalı yerleşmiş olur.
Ameliyat planlaması; çene kemiklerine ne kadar ve hangi yönde hareket verileceğine, yüzün çekilen ön-arka ve yan plandaki yüz röntgeninin (cephalometry) incelenmesi ve bu röntgende tarif edilmiş belirli noktaların birbirine olan açısı ve uzaklıkları ile yapılır. İncelemede dişlerin çene kemiğine olan açısı ve dişlerin üzerindeki bazı noktalar önemli referans noktalarını teşkil eder. Değerlendirme ve yapılan planlamanın sıhhatli olması için, hastaların ortodonti tedavisi ile dişlerinin normal yerine gelmesi istenmektedir. Ortodonti tedavisi uygulanırken giderek dişler arasındaki ilişki bozukluğu artacaktır. Zira vücudun kendine göre ayarladığı düzen bozularak dişlerin normalde olması gereken yere gelmesi sağlanmaktadır. Bu tersine durum operasyonda kemiklerin normal yerine gelmesi ile düzelecektir. Ortodonti tedavisinin sonuna doğru yüz röntgenleri alınır ve cephalometrik incelemede ameliyat planlanması yapılır.
Ortodonti tedavisinin sonunda hastanın alt ve üst çene dişlerinin alçı kalıbı alınarak model cerrahisi uygulanır. Böylece hem cephalometry hesap doğrulaması hem de ameliyat sırasında kullanılacak aparatlar hazırlanmış olur.
Bütün hazırlıklar tamamlandıktan sonra, yaklaşık 2,5- 3 saat süren ameliyatta üst veya alt veya her iki çene kemik yapıları normal olması gereken yerlere taşınır. Taşınan çene kemikleri titanyum plak ve vidalar ile sıkı bir şekilde yeni yerlerine sabitlenir. Bütün işlemler ağız içinden yapıldığından ameliyat izi problemi yaşanmamaktadır.
AMELİYAT SONRASI
Hasta ameliyattan sonra bir gün hastanede kalarak ertesi gün ilaç tedavisi düzenlenir ve tabucu edilir. Ameliyatta alt çeneye müdahale olmuş ise, üç veya dördüncü günü üst ve alt dişlerindeki braketlere lastikler takılarak atele alınır. Lastik ile kalma süresi bir hafta ile on gün (10) arasında değişir. Bu dönemde sıvı gıdalarla beslenilir, diş fırçalama ve ağız gargarası muntazam yapılarak ağız temizliğine azami özen gösterilmelidir. Süre tamamlandıktan sonra lastikler çıkartılır. 1,5 ay muhallebi kıvamında yani ısırma ve çiğneme işlemi gerektirmeyen her türlü yemekle beslenmeye başlanır ( patates püresi, çorba, blenderden geçirilmiş gıda ve meyveler, … ). Ameliyattan iki ay sonra normal çiğneme ve ısırma işlemine izin verilir.
İSTENMEYEN DURUMLAR
- Bütün ameliyatlarda olan genel riskler bu operasyonlar için de geçerlidir.
- Anesteziye bağlı mide bulantısı, baş ağrısı, boğaz yanması şikâyetleri olabilir. (ilaçlarla önlenir)
- Yüz ve boyun bölgesinde şişlik ve morluk olabilir. (1–2 hafta içinde kendiliğinden geçmektedir. Ancak ilaç tedavisi ve aralıklarla buz uygulanması bu süreci kısaltır.)
- 2–3 gün burun ve ağız içine hafif kan sızmaları olur. ( Oksijenli su ve ağız gargaralarıyla ağız ve burundaki kan pıhtıları temizlenir. )
- Dudaklarda bir hafta ile 1,5 sene arasında değişen uyuşukluk olabilir. Bu uyuşukluk ameliyat sırasında verilen solüsyondan olduğu gibi sinir küsmesinden ( Neurapraxia ) olmaktadır.
- Beslenme düzenine bağlı kilo kaybı görülebilir.
ÖNERİLER
Hastaneden taburcu olduktan sonra ertesi gün duş veya banyo yapılabilir. Evde doktorunuzun tavsiye ettiği sürece yarı oturur şekilde yatılmalıdır. İki ay boyunca spor yapılmamalı, ancak iki ay sonra hafif sporlar ve bireysel sporlara izin verilebilir. Nekahat dönemi sorası dişlerin ince ayarları için kısa süreli ortodonti tedavisi gerekebilir. Yüzün tam olarak oturması ve nihai şeklini almasının bir sene sonra olacağı baştan bilinmelidir.
Bu bir bilgilendirme yazısıdır. Daha detaylı bilgiler için mutlaka doktorunuzla karşılıklı konuşulmalıdır.