Biberon çürüğü nedir ve nasıl önlenebilir ?

Anne memesinden ya da biberonla alınan süt ve/veya mama uykuya geçişle birlikte dişler üzerinde birikir. Çok değerli olan anne sütü de ne yazıkki diğer sütler gibi yapışkan özelliktedir. Uyku sırasında tükrük akışı oldukça azaldığı için dişleri temizleme özelliğinden yararlanılamaz ve çürük yapıcı mikroorganizmalar asit oluşturarak çürüğü başlatır. Genellikle üst ön dişlerde görülen erken çocukluk çağı çürüğü olarak da adlandırılan bu çürükleri önlemek ya da oluşan çürükler için tedavi yöntemlerini birlikte inceleyelim.

Biberon çürüğü nedir ve nasıl önlenebilir ?

Biberon Çürüğü Nedir ?

Biberon çürüğü daha güncel tanımı ile erken çocukluk çağı çürüğü, 6 yaş öncesinde süt dişlerinden bir veya daha fazlasında çürük bulunmasıdır. 

Erken Çocukluk Çağı Çürüğü Nasıl Oluşur ?

Anne memesinden ya da biberonla alınan süt/mama temizlenmediği takdirde dişler üzerinde birikir. Özellikle uykuya geçişle birlikte tükrük salgısının azalmasıyla dişler bu yolla da temizlenemez hale gelir. Aynı zamanda besinlerin dişe temas süresi arttıkça çürük yapma ihtimali de artmaktadır.Uyku bunun için de uygun bir ortam oluşturmaktadır. Tüm bu faktörler bir araya geldiğinde bakteriler için uygun ortam oluşur ve dişler temizlenmezse (fırçalanmazsa )dişlerde çürüme başlar.

Genellikle ilk süren dişlerden olan ve süt ile en çok temasta bulunan üst kesici dişler ilk olarak etiklenir. Önlem alınmazsa diğer dişlere de yayılarak daha komplike bir hal almaktadır. Bu tabloda meyve sularının aynı şekilde verilmesi ya da emziğe sürülen bal, pekmez, reçel gibi şekerli ve yapışkan yiyecekler verilmesi oluşan biberon çürüğünün şiddeti ve yaygınlığının artmasına neden olur.

Biberon Çürüğünün Belirtileri 

Erken çocukluk çağı çürükleri başlangıçta tebeşirimsi beyaz lekelerle birlikte kendini göstermeye başlar. Bu aşamada fark edilmesi zor olabillmektedir.

 * Beyaz Lekeler : Genellikle üst ön dişlerde görülmeye başlayan mat beyaz lekelerdi. Çürük başlangıcı olan bu lekelenmeler diş minesinin etkilendiğini gösterir.

 * Kahverengi veya Siyah Lekeler : Çürümenin ilerlemesiyle birlikte dişlerdeki beyaz lekelerin rengi kahverengi / siyah renklere dönüşür. Dişteki madde kaybıyla birlikte kavitasyon (çukur görünümü)ve dişlerde kırıklar oluşmaktadır.

Çürüklerin ilerlemesiyle birlikte çocuklarda sıcak, soğuk ve tatlı yiyeceklere karşı hassasiyet oluşmaktadır. Bunu takiben yemek yerken ağrı, çocuğunön dişleri ile birşey ısıramadığını ya da yiyecekleri ağzında beklettiğini görülür.

Biberon Çürüğü Nedenleri 

- Gece Beslenmesi

- Şekerli Gıda Tüketimi

- Dişlerin Temizlenmemesi 

- Ebeveynlerden ya da bakıcılardan alınan çürük yapıcı bakteriler : Özellikle ortak kaşık bardak kullanmak veya emzik ya da biberonun ağızda temizlendiğinin düşünülerek ağza alınması, sütün ısısına bakmak için biberondan tadına bakılması biz yetişkinlerden çocuğa bakteri geçişini sağlar !

Önlemenin Yolları 

1.Gece beslenmesinin çocuğun yaşına durumuna uygun olarak bırakılması

2. Gece beslenmesi yapılıyorsa mutlaka uyumadan önce dişlerin temizlenmesi. Bu ön dişler için gazlı bez, tülbent ya da parmak diş fırçası ile olabilir.

3. Her beslenmeden sonra mümkünse dişlerin temizlenmesi, çocuğun izin vermediği durumlarda ise mutlaka beslenme üzerine su içirilmesi çürük oluşumunu engellemeye yardımcı olacaktır.

4. Şekerli gıdaların ve içeceklerin tüketimini en aza indirgemek. Mümkün olduğunca paketli gıda tüketmemek.

5. Ebeveyn ya da bakıcıdan çürük yapan bakteri bulaşını engellemek için çocuğun kullandığı çatal ,kaşık, bardak,emzik,biberon gibi araçlar sadece ona ait olmalıdır.

6. Düzenli Diş Hekimi Kontrolü

 

 Tedavi Yöntemleri 

 Çürüğün aşamalarına göre tedavi seçenekleri de değişmektedir. Eğer tebeşirimsi beyaz olduğu başlangıç çürüğü evresinde tespit edilebilirse diş fırçalama önerileri, çeşitli gargara kullanımlarıyla takip edilebilir ya da flor uygulaması yapılarak çürük durdurulmaya çalışılır.

Artık kavitasyon dediğimiz çukurlar oluşmuş ve bu yüzeylerde diş dokuları yumuşaksa flor salınımı yapan dolgu benzeri maddelerle ilerlemesi engellenmeye çalışılabilir vey çürük uzaklaştırılarak dolgu yapılabilir. YA Eğer çürükten daha da harap olmuş dişler varsa kanal tedavisi yapılabilir, üzerine estetik zirkon kaplamalar uygulanabilir.

Ne yazık ki bazen bu çürükler apselere sebep olabilmekte ve dişleri restore edilemeyecek kadar doku kaybına uğratabilmektedir. Böyle durumlarda dişler kurtarılamayacak durumda ise mecburen çekimi gerçekleştirilir. Diş çekiminden sonra ise gelecek daimi dişin yerinin korunması amacıyla duruma uygun olarak yer tutucu yapılması gerekmektedir.

 

Sevgili ebeveynler;  bu durumu engellemek için ilk diş çıkması ile birlikte bebeğinizin dişlerini mutlaka fırçalamaya başlamalısınız. Periyodik olarak diş hekimi kontrolleri de size bu konuda yardımcı olacaktır. 

Sağlıkla kalın.

 

Bu makale 9 Aralık 2024 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Dr. Dt. Nihan Cevlek Yıkarbaba

Dr. Dt. Nihan Cevlek Yıkarbaba
Dr. Dt. Nihan Cevlek Yıkarbaba
Ankara - Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği)
Facebook Twitter Instagram Youtube