AYAK BİLEĞİ BURKULMALARI
Günlük yaşantımızda en sık görülen travma ayak bileği burkulmalarıdır. Sık olduğu kadar da sorunlu travmalardır. İyi tedavi edilmezse uzun süre sakatlıklara ve ağrılara neden olur. Tanı ve tedavisinde yanlışlıklar çok görülür. Birçok hasta ayak bileği burkulmasını önemsemez ve doktora geç gider. Bu gecikme tedavinin uzamasına ve bazen sakatlıklara neden olur. Burkulmalarda ayak bileğindeki bağların kopmasından kırığa kadar çeşitli derecelerde yaralanma olabilir. Yürürken, koşarken, spor yaparken, düşmelerde, günlük yaşantının her anında ayak bileği burkulabilir. Burkulma en çok ayağın içe doğru dönmesi şeklinde olabilir. Bu durumda ayak bileğinin dış yan bölgesinde ağrı ve şişlik görülür. Bazen bağlardaki kopma sesi hissedilir. Ödem ve iç kanama nedeniyle ağrı ve şişlik 4-5 saat sonra daha çok artar. Dış yan bağ kopmaları ve bağın gerilmesi sık görülür. Sporcularda ve spor yapanlarda, çok görülen sakatlanma şeklidir. Ayak bileği burkulmaları bağlardaki kopmanın şekline göre 3 dereceye ayrılır.
1. derece burkulma en hafif olanı, 3. derece burkulma ise bağların tam kopmasıdır. 1. derece burkulmalarda bağda kopma yoktur, gerilme vardır. 1-2 haftada iyileşir. 2.derece burkulmalarda, bağda yarım yırtılma vardır. 3-4 haftada iyileşir.3. derecelerde ise bağda tam kopma görülür. 4-6 haftada iyileşir. Bu süreler uygun tedavi yapılan hastalar içindir. Yanlış veya eksik tedavilerde iyileşme süresi uzar veya başarısız olur. Tedavi mutlaka ortopedi uzmanı tarafından muayene ve radyolojik incelemeden sonra yapılmalıdır. Kırık saptanan olgularda tedavi özellik gösterir. Tanı ve tedavideki gecikme ve hatalar aylarca süren ağrılara neden olabilir. Kopan bağların iyileşmesi için birçok hastada 20 günlük alçı veya ayak bileğini hareketsiz tutan breys tedavisi yeterli olur.
Acil tedavide ilk yardım olarak buz tatbiki, elastik bandaj uygulanması, yüksekte tutmak, antiromatizmal-antienflamatuvar pomadlar sürmek yararlıdır. Ortopedi uzmanınca muayene ve tedavi şarttır.
