Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de görülen coronavirüs halkında önlem almak hastalığın bulaşmasını engellemek için son derece önemlidir
Alerjik astım olan hastaların önlemlere uyması son derece önemli olduğunu belirtmek gerekir.
Corona virüs, hayvanlarda sıklıkla görülen bir virüs türüdür. Bazen insanlara yayılabilir.
Aralık 2019'da Çinin Wuhan kentinde başlayan yeni bir corona virüs olan COVİD-19 tüm dünyaya hızla yayılmaya başladı. Uzmanlar, insanların virüsü ilk kez hayvanlardan yakalandığını düşünüyor ama şimdi insandan insana yayılıyor.
COVID-19 ( ciddi akut solunum sendromu ) corona virüs enfeksiyonunun neden olduğu viral solunum yolu sendromunun adıdır. Daha öncesinde SARS-CoV-2, ve MERS-CoV de bir corona virüs ailesindeki virüslerin yol açmış olduğu hastalıklardır. Corona virüsün yol açtığı yeni virüs COVID-19 olarak tanımlanmıştır, çünkü daha önce insanlarda tanımlanmamış yeni bir türdür.
Coronavirüs yol açmış olduğu semptomlar şunları içerebilir:
Ateş
Öksürük (genellikle kuru)
Nefes darlığı
Halsizlik güçsüzlük ve yorgun hissetme
Corona virüs ile ilgili belirtiler virüsle temas ettikten 2 ile 14 gün sonra ortaya çıkabileceği görülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bunu küresel bir salgın olarak yani pandemi olarak ilan etti
Coronavirüs, Grip, Soğuk Algınlığı ve Mevsimsel Alerjik rinit arasındaki farkı Nasıl Anlayabiliriz?
Tüm bu solunum yolunu tutan hastalıklar arasında benzer bazı belirtiler bulunmaktadır.
Corona virüs salgını ülkemizde baharın geldiği dönemde ortaya çıkan polen alerjisi ( saman nezlesi ) ile benzer özellikler gösterdiği gibi farklı belirtilere yol açtığını bilmek gerekir. Bu yüzden tablodaki bu farkları dikkatle değerlendirmek gerekir.
Alerji rinit ie corona virüs ( COVID-19 ) arasındaki farkları ayırt edip önlemlerinizi almanız gerekir.
Belirtiler
|
Corona virüs ( COVİD-19 ) |
Soğuk algınlığı |
Grip |
Mevsimsel alerjik rinit |
Belirtilerin süresin |
7-25 gün |
14 günden az |
7-14 gün |
Birkaç hafta veya ay |
Öksürük |
Sıklıkla ve kuru öksürük |
Hafif |
Sıklıkla ve kuru öksürük |
Nadirdir. Astım varsa görülebilir |
Nefes darlığı |
Bazen |
yok |
yok |
Yok ( astım varsa görülür) |
Hapşırma |
Yok |
Sıklıkla |
yok |
Sıklıkla |
Burun akıntısı veya tıkanıklık |
Nadir |
Sıklıkla |
Bazen |
Sıklıkla |
Boğaz ağrısı |
Bazen |
Sıklıkla |
Bazen |
Bazen (genellikle hafif) |
Ateş |
Sıklıkla |
Kısa süreli ateş |
Sıklıkla |
Yok |
Yorgunluk |
Bazen |
Bazen |
Sıklıkla |
Bazen |
Baş ağrısı |
Bazen |
Nadir |
Sıklıkla |
Bazen (sinüs ağrısı ) |
Vücut ve eklem ağrısı |
Bazen |
Sıklıkla |
Sıklıkla |
Yok |
İshal |
Nadir |
Yok |
Bazen çocuklarda |
Yok |
Grip ve alerjik rinit hastanın astımı varsa astım atağına bağlı nefes darlığına yol açabilir. Corona virüs akciğerlere yerleştiği için nefes darlığı görülebilir. |
Alerjik semptomlar tipik olarak burun tıkanıklığı, burun akıntısı, hapşırma, gözlerde kaşıntı, kızarıklık, sulanma ve şişlik ile kendini gösterir. Alerjik astım öksürük, hırıltılı solunum ve nefes darlığı şeklinde ortaya çıkabilir. Kuru ve kaşıntılı deri döküntüleri yaygındır. Baş ağrısı ve yorgunluk alerjinin yol açmış olduğu diğer sinüzit otit gibi sorunlara bağlı olabilir. Ateş alerjinin bir belirtisi değildir.
COVID-19 belirtileri : ateş (% 90), kuru öksürük (% 68), yorgunluk, balgam üretimi (% 33), nefes darlığı (% 19), boğaz ağrısı (% 14), miyalji ve nadiren ishal içerir.
İlkbahar döneminde ortaya çıkan Grip ve tabii soğuk algınlığı da hala toplumda dolaşmakta olduğunu unutmamak gerekir. Test olmadan A ve B influenza tipleri ile COVID-19 arasında ayrım yapmak zordur.
Soğuk algınlığı tipik olarak devamlı ateşlerle görülmez ve semptomlar daha hafiftir ve sıklıkla burun tıkanıklığı, akıntısı ve balgam oluşur.
Coronavirüs özellikleri nedir ve nasıl yayılır ?
COVID-19 vakalarının % 80'ine kadar hafif ila orta derecede kabul edilir,
% 13.8'inde ciddi hastalık vardır
% 6.1'i ciddi, solunum yetmezliği, septik şok ve / veya çoklu organ fonksiyon bozukluğu ile ortaya çıkabilir.
Asemptomatik belirtiler ortaya çıkmadan görülme oranı bilinmemektedir.
Çocuklarda hastalık nadir ve hafiftir,
19 yaşın altındakilerin sadece çok küçük bir oranı şiddetli (% 2.5) veya ciddi hastalık (% 0.2) geliştirdiği görülmektedir.
60 yaşın altındakiler için ölüm oranları % 1 den azdır 60-69 yaş % 3,5, 70-79 yaş % 8 ve 80 yaş üstü % 15 civarındadır.. Bu rakamlar her yaş grubunda komorbid hastalığın varlığından büyük ölçüde etkilenmektedir.
Corona virüs diğer virüsler gibi öksürme (veya hapşırma) yoluyla yayılır. Corona virüs öksürük ve hapşırma ile havaya yayılan damlacıklar içinde bulunmaktadır ve bunlar daha sonra hızlı bir şekilde zemine ve yüzeylere yapışır.
Corona virüs hastalığına sahip birinin 1-2 metrelik yakınında olan kişiler damlacık yoluyla virüse maruz kalabilir. Hasta olan biri yüzünüzde veya yakınızda öksürürse, hastalığa yakalanabilirsiniz. Bu yüzden hasta olan insanların önlem alması ve insanlar da hastalığın yayılmasını durdurmak için bir maske takması gerekir.
Corona virüs ayrıca insanların öksürdüğü yüzeylerde yaşayabilir. Üzerinde virüs bulunan bir yüzeye dokunup ağzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunursanız, hastalık size de bulaşabilir. Bu yüzden ellerinizi yıkamanız son derece önemlidir.
Corona virüs enfeksiyonu için risk grubu kimlerdir ?
Şu anda, yeni corona virüsün astımı olan insanları nasıl etkilediğine dair çok az veri var. Ancak, astımın corona virüsün diğer suşları ile kötüleşti biliyoruz. DSÖ göre, en yüksek risk grupları şunları içerir:
Çin, İran, Güney Kore ve Avrupa'da seyahat edenler
Koronavirüs hastalığına yakalanan insanlara bakanlar
60 yaş üstü insanlar
Kronik tıbbi rahatsızlıkları olan insanlar:
Yüksek tansiyon
Kalp hastalığı
Diyabet
Astım
Kanser, kalp yetmezliği, serebrovasküler hastalık, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı ve immün yetmezlik gibi altta yatan kronik tıbbi durumlar diğer viral enfeksiyonlarda olduğu gibi risk grubunu oluşturur.
Astımı olan kişiler, solunum yolu ile yayılan hastalıklar için önlem almalıdır.
Yüksek risk altındaki kişilerin (astımı olanlar dahil) için önerilen
En az 14 gün veya 1 ay yetecek şekilde ilaçlarının evde hazır bulunması
Başka kişilerden uzak durmak için önlem alması
Hasta olan insanlardan kaçınması, yakın teması sınırlandırıp ve sık sık ellerini yıkaması önerilir.
Ayrıca kalabalıklardan mümkün olduğunca kaçınması ve toplumda salgın gibi durumlarda evde kalması önerir.
Ülkemizde olduğu gibi dünya çapında birçok kişi gribe yakalama riski bulunmaktadır. Grip ile corona virüs ayrımı zor olabilir. Yakın çevrenizde virüs salgını yoksa gribe yakalanma riskiniz olabilir. Grip için antiviral tedaviler kullanılabilir.
Coronavirüs ve Diğer Solunum Enfeksiyonlarını Nasıl Önleyebilirim?
Gripten kaçınmak için atmanız gereken adımlar sizin corona virüsten korumanıza da yardımcı olacaktır:
Cerrahi maske takmak Dünya Sağlık Örgütü ( WHO ) önerilmez. Sadece hasta olan insanlar veya hasta olanların bakıcıları maske takmalıdır.
Coronavirüsün bulunduğu bölgelere seyahat ediyorsanız seyahatiniz erteleyin ve karantina dahil sağlık bakanlığının önerdiği kuralara uymanız gerekir.
Sağlık bakanlığı tarafın önerilen 14 kurala uyulması hastalığın bulaşmasını engelleme açısından önemlidir.
Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs (COVID-19) için de geçerlidir. Bunlar;
El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir
Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalıdır.
Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalıdır.
Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.
Ayrıca bunların dışında astımınızı kontrol altında tutmak için günlük astım ilaçlarınızı almanız son derece önemlidir.
Hastalanırsanız, doktorunuzu arayın ve Astım için daha önceden oluşturulan Eylem Planınızı takip etmeniz gerekir.
Astımlı İnsanlar Yeni Coronavirüs Hakkında Neleri Bilmeli?
Astımlı özellikle alerjik astımı olan hastaların corona virüs salgını sırasında birçok soru aklına gelebilir.
Bunlardan bazıları aşağıdakiler gibi olabilir.
Astımlı hastaların kullandığı inhaler steroid veya oral steroidler immün sistemi baskılar mı ?
Astımınızın kontrol altında olduğundan emin olmanız gerekir. Bu genellikle inhale kortikosteroidlerin (ve bazen de oral kortikosteroidlerin) kullanımını gerekir. İnhale kortikosteroidler bağışıklık sisteminizin enfeksiyonlarla mücadele yeteneğini azaltmaz, ancak oral kortikosteroidler konusunda dikkatli olmak gerekir. Herhangi bir solunum yoluyla bulaşan virüse virüsüne maruz kalmanızı önlemek için ve kendinizi korumak için sağlık bakanlığının önerdiği kurallara uymanız önemlidir.
Antihistaminikler bağışıklık sistemini etkiler mi ?
Antihistaminikler bağışıklık sistemini baskılamaz. Virüs ya da bakteriyel enfeksiyon yakalanma riskini artıracaklarını düşünmek için bilinen bir neden şimdilik yok
Astımı olan hastalar COVİD-19 için risk taşır mı ?
Şimdiye kadar, COVID-19 olan astımı olan hastalar hakkında çok az bilgi vardı. Ancak, normalde soğuk algınlığı / grip benzeri semptomlara neden olan başka coronavirüs salgınları (MERS ve SARS) salgınların astım ataklarına yol açtığını bilmekteyiz bu yüzden COVID-19'un astım ataklarına neden olup olamayacağı bilinmesek de uzak durmak için her türlü önlemi almamız gerekir.
Egzama olan kişilerin iyi hijyen uygularken ellerindeki egzama alevlenmesini önlemek için ne yapması gerekir ?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve sağlık bakanlığı tarafından gripten ve COVID-19'dan korunmak için sık sık el yıkama yapılmasını tavsiye etmektedir. Ancak bu, egzama olan insanlar için alevlenmelere neden olabilir.
Özellikle el yıkamadan sonra nemlendirici kullanması uygun olur. Her el yıkamadan sonra nemlendirici uygulamak, el yıkama işlemini sonrasında oluşacak olan kurutma yan etkilerinin çoğunu ortadan kaldırabilir. Hastalarımın tipik olarak her yere kullanabileceği bir nemlendirici cebinde taşımasını öneririm.