Alerjide aşı tedavisi (immünoterapi) iğne ve damla aşılar

Alerjide aşı tedavisi (immünoterapi) iğne ve damla aşılar

Alerji Aşısı (immünoterapi): Testlerle tespit edilmiş olan alerjenin küçük dozlardan başlanıp arttırılarak verilmesi vücudun bu maddelere reaksiyonunu ve hassasiyetini dolayısıyla alerjiyi azaltmaktadır. İmmunoterapi aşı olarak cilt altına enjeksiyon şeklinde yapılabildiği gibi son yıllarda ağıza damla şeklinde de yapılabilmektedir. Cilt altına yapılan aşı tedavisinin istenmeyen etkilerden koruınabilmek için hep aynı sağlık kurumunda yapılmasının gerekmesi hasta açısından zorluk oluşturmaktadır. Bu nedenle son yıllarda özellikle çocuklarda olmak üzere ağızdan damla şeklinde verilen oral aşı daha çok tercih edilmektedir. Başarılı bir immunoterapi tedavisi için hastanın uyumu önemlidir. Çünkü tedavi uzun sürelidir. 4-6 ay haftada bir kez daha sonra 3-5 yıl süreyle 3-4 hafta aralarla aşı yapılır. Ağıza damlatılan oral aşılar evde hasta tarafından belirlenen dozlarla kullanılır. Bu süreç içerisinde aşı süresi ve kontrolleri, tedavinin akışı ve ne zaman sonra ereceği doktor kontrolü ve 6–12 aylık aralıklarla uygulanan alerji testi sonuçları ile belirlenir. Ciltaltı aşı tedavisi; öncelikli olarak haftalık peryotlarla başlar ve bu süreç her defasında doz artırılarak yaklaşık olarak 3–5 ay kadar sürer. Bu süre tamamlanıncaya kadar temel ilke aşı yapılan ciltteki tepkilerin değerlendirilmesi ve buna göre bir sonra enjekte edilecek ideal dozun belirlenmesidir.

Alerjik olunan maddeye karşı hassasiyetini en aza indirmek için her defasında doz bir miktar arttırılarak oluşabilecek yan etkilerin azaltılması amaçlanır. Enjeksiyon yerinde aşıdan sonra oluşan ve aşıya vücudun tepkisini gösteren endürasyon dediğimiz şişliklerin çapı ölçülerek reaksiyon belirlenir. Endürasyonlar dikkatle değerlendirilmeli ve buna bağlı yönlendirme yapılmalıdır. İstenmeyen etkiler oluşmaması için aşı için gelen hastanın ateşli bir hastalığı veya alerji dışında şikâyetinin olup olmadığı çok iyi sorgulanmalıdır. Beklenenden aşırı vücut tepkilerinin ciddi sorunlar oluşturabilecek anaflaktik reaksiyonlara yol açabileceği göz ardı edilmemelidir.Bu sebepten dolayı her aşı sonrasında hastalar 20-30 dk gözetim altında tutulur. 3-5 aylık doz artım dönemi tamamlanıp İdame tedavisine ulaşıldığında aynı doz 1 ay aralarla uygulanır. Bu dönemlerde de endürasyon veya istenmeyen tepkiler oluşabilir. Bunların endişe edilecek düzeyde olup olmadıkları veya tedavide bazı değişikliklerin yapılmasının gerekliliği, hastanın ilettiği bilgiler doğrultusunda doktor tarafından belirlenir. Tedavide hastaya düşen en önemli görev ise enjeksiyonlara belirlenen günlerde gelmektir. Yukarıda da belirtildiği gibi, immünoterapi (aşı tedavisi) hasta hassasiyetini azlatmaya yönelik bir tedavi olduğundan dolayı varolan gecikmeler tedavide aksamalara neden olacaktır Aşıdan sonra geç dönemde oluşan etkilerin, şişlik ve kızarıklıkların detaylıca bildirilmesi tedavinin akışı için önemlidir. Aşıdan sonra reaksiyonu artırabilecek banyo, fiziksel aktiviteler, güneşlenmek, sauna, alkol vb. den 6-8 saat mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Başlangıç tedavisi hastayı idame tedavisi için hazırlamaktır. Amaç enjeksiyon aralığını haftalık periyotlardan sorunsuz bir biçimde iki, üç ve dört haftalık periyotlara taşımak ve idame tedavisine geçmektir. Bu süreç içerisinde şikâyetlerinizde bir değişim gözlenmeyebilir. Alerji şikâyetlerinde azalma daha geç dönemlerde olacaktır. Bu endişelenecek değil, aksine beklenen bir durumdur.

Alerjik aşı tedavisinin yapılmaması gereken durumlar: Solunum yolu enfeksiyonları Ciddi kronik ve enflamatuvar hastalıklar İmmün patolojiler Göz ve akciğerlerin aktif tüberkülozu Ciddi mental hastalıklar Gebelik Beta-bloker tedavisi Kardiyovasküler yetmezlik Alerji tedavisinde dikkate alınması gerekli durumlar Viral yada bakteriyel koruyucu aşı yapılmış olanlarda alerji aşısı en az bir hafta sonra yapılabilir. Aşı yapıldıktan sonra 12 saat boyunca fiziksel aktivitelerde bulunulmak, denize veya havuza girmek, saunaya girmek, duş almak, güneşlenmek zararlıdır, aşıya karşı vücudunuzun vereceği tepkileri, şişliği arttırıcı niteliktedir. Enjeksiyona gelirken en az 12 saat önce alkol ve uyuşturucu ilaçlar alınmamalıdır. Atopik egzama alerjik aşı sonrası alevlenebilir. Bu nedenle aşıya gelindiğinde varlığı mutlaka sorgulanmalıdır.

Bu makale 17 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Op. Dr. Mustafa Üzeyir

Etiketler
Alerjik aşı tedavisinin yapılmaması gereken durumlar
Op. Dr. Mustafa Üzeyir
Op. Dr. Mustafa Üzeyir
İstanbul - Kulak Burun Boğaz hastalıkları - KBB
Facebook Twitter Instagram Youtube