Alerji, bağışıklık sistemimizin zararsız olan maddelere karşı verdiği aşırı reaksiyondur. Alerji olarak tanımladığımız polen, ev tozu gibi maddelerin temasında normal bireyler sorun yaşamaz iken alerjik bireylerde alerjenler tehdit gibi algılanır ve basit hapşırıktan yaşamı tehdit eden şoka kadar çeşitli belirti ve bulgular ile karşımıza çıkar. Genetik yatkınlık ve çevresel koşullar hastalığın ortaya çıkmasında en önemli basamaklardır. Son yıllarda alerji sıklığı % 25-30 a kadar artmıştır. Bu artış, hijyen hipotezi ile açıklanmaya çalışılmaktadır. Bu hipoteze göre, yaşam koşullarının değişmesine paralel olarak enfeksiyon hastalıklarının sıklığının azalması, doğal yaşamdan uzaklaşma, hava kirliliği, beslenme alışkanlıklarının değişmesi gibi faktörler alerjiye zemin hazırlamaktadır.
Polen alerjisi burunda Alerjik Rinit (Bahar alerjisi/saman nezlesi),bronşlarda Alerjik Astım, gözlerde ise A Konjuktivite neden olur. Halk arasında bahar yorgunluğu olarak tanımlanan halsizliğin temel nedenlerinden biri de polen alerjisidir.
Polen alerjisi nedir? Hangi dönemlerde belirti verir?
Polenler, bitkilerin çoğalmasına aracılık eden, gözle görülemeyecek kadar küçük protein yapılardır. Bir polen tozunda binlerce polen tanesi bulunabilir ve rüzgar ile çok uzak yerlere kolayca taşınabilirler. Ağaç polenlerii kış sonu ve ilkbahar başında atmosferde yoğun iken, çayır (çimen) ve tahıl polenleri ilkbahar ve yaz mevsimi başında, yabani ot polenleri ise yaz mevsimi sonu ve sonbaharda daha yoğun olarak bulunurlar. Polen mevsimleri ve yoğunlukları bölgenin bitki örtüsü, yağışlar ve sıcaklık gibi hava şartlarına göre değişmektedir.
Polenler, özellikle sabah erken saatlerde ve öğle saatlerinde yoğun olarak bulunurlar. Yağmur yağdıktan sonraki ilk saatlerde ve akşam saatlerinde polen yoğunluğu azalmaktadır.
Polen alerjisinde tanı nasıl konulur?
Polen alerjisinde de diğer alerjik hastalıklarda olduğu gibi tanı çoğu zaman hastanın öyküsü ile konulur. Tanı her ne kadar kolayca konulabilse de yapılacak testler ile hem tanının doğrulanması hem de hastalığa neden olan alerjenlerin belirlenmesi gerekir. Deri prick testi ve ilaçlardan etkikenmeyen kan spesifik IG E (İmmünoglobulin E) düzeyleri ile tanı kesinleştirlir.
Polenlerden rahatsız olanlara neler tavsiye edersiniz? Yaşam kalitelerini nasıl artırabilirler?
Polen alerjisi bulunan bireylerin polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde, özellikle sabah ve öğle saatlerinde, kuru ve rüzgarlı havalarda zorunlu değilse dışarı çıkmamalıdırlar.
Açık hava aktivitelerini en aza indirip, sportif faaliyetler için kapalı alanlar tercih edilmelidir.
Polenlerden korunmak için şapka, gözlük, uzun kollu ve bacaklı giysiler giyinilmelidir. Eve dönüldüğünde giyisiler değiştirilmeli, bol su ile duş alınarak polenlerin uzaklaştırılması sağlanmalıdır. Çamaşırlar polen mevsiminde ev içerisinde kurutulmalıdır. Evde ve arabada polen filtreli klima kullanılabilir.
İlaç tedavisi var mı? (Polen alerjsi nasıl tedavi edilir?)
Polen alerjisinin tedavisinde kullanılan antihistaminik grubu ilaçlar uygun şekilde kullanıldığında son derece etkilidirler. Bu ilaçlar ile çoğu zaman hastalığın kontrolü sorunsuz olarak sağlanmaktadır. Alerjisi olduğu saptanan polenlerin aktif olduğu ve şikayetlerin görüldüğü aylarda kullanılması önerilirmektedir.
Tedavide hangi yöntemler kullanılıyor?
Standart ilaç tedavisi ile kontrol altına alınamayan hastalarda kortizon ve daha şiddetli olgularda immünoterapi gündeme gelebilir. Allerjenden korunma ve standart tedaviler ile çoğu hastada şikayetler kontrol altına alınmaktadır.
