Doğum ağrısı pek çok kadın için hayatlarında yaşadıkları en şiddetli olarak tarif ettikleri ağrıdır. Epidural yada "ağrısız doğum" halk arasında ‘’prenses doğum’’ adıyla bilinen yöntem; doğum eyleminde yada ameliyatlarda ağrı hissini ortadan kaldırmak için kullanılan bir çeşit bölgesel anestezi yöntemidir.
Epidural anestezi ,ince bir iğne yardımı ile epidural alan adı verilen beyin zarı boşluğunun çevresine lokal anestezik madde verilerek ağrı hissenin kaldırılması yöntemidir. Kişi bu durumda ağrı hissetmez ancak baskı dokunma ve ısıyı hissetmeye devam eder, hareket edebilir, lavaboya çıkabilir. İşlem öncesi hasta uygunluğu kadın doğum ve anestezi hekimlerince karar verilir, kişiye işlem anlatılır ve izni alınır.
Epidural anestezi kanama bozukluğu olan, işlem yerinde enfeksiyon olan, omurga eğriliği yada omurgada protezi olan, beyinde kitlesi bulunan, uygulanacak ilaçlara allerjisi olan ve ağrısız doğum için koopere olamayacak kişilere uygulanamaz.
Epidural anestezi gebenin rahim kasılmaları düzenli olmaya başladığı, bebek kalp atışı normal olduğu ve rahim ağzı açıklığı 4 cm ve inceliği %50-60 olduğunda uygulanır. Daha geç uygulanmasının etkinliği görülmemiştir.
İşlem kısaca şöyle uygulanır, gebe yan yatar pozisyonda yada oturur posizyonda iken anestezi hekimi epidural iğnenin yapılacağı bölgeyi sırası ile ; muayene eder, temizler, delikli örtü ile örter, cilt dokusunu uyuşturur. Sonrasında epidural aralığa yumuşak bir katater yerleştirilir, kataterin ucu sırt boyunca dışarıda bırakılır ve bir flasterle cilde tutturulur. Kateterin dışarda kalan ucuna anestezistin tercihine göre otomatik bir pompa takılabilir yada aralıklı olarak buradan doktorun kendisi anestezik ilaç vererek hastanın ağrı duyusu kesilir. İşlem sonrası yaklaşık 10-15 dk da ağrı hissi ortadan kalkar. Bu dönemde bebek sıkı takip edilir. Ağrı hissi tekrar geldikçe buradan ek doz ilaç verilir. Bu işlem uygulaması acısızdır, hasta uyanıkken yapılır.
Epidural uygulandıktan sonra doğum eylemi çoğu zaman hızlanır, hasta sadece baskı ve kasılma hissettiği için doğuma daha rahat adapte olur, kaygı ve korkusu azalır. Doğum sırasında ve sonrasındada uyanık olur, doğuma aktif olarak iştirak eder, bebeğini görür, ten teması sağlanır ve hemen emzirebilir.
Doğum sırasında uygulanacak diğer işlemlerde de mesela epizyotomi gibi ağrı duymaz. İşlem sırasında yada sonrasında nadiren baş ağrısı yada tansiyon düşüklüğü görülebilir, ancak bunlar uygun medikal ilaçlarla ve sıvı tedavisi ile tedavi edilebilir. Nadiren doğumun 2. Evresinde uzama görülebilir. Bölgesel ilaçlar bebeğe geçmez. Yine çok küçük bir hasta grubunda bel ağrısı ve katater yerinde enfeksiyon görülebilecek durumlardandır.
Epidural anestezi tüm doğum yöntemleri sırasında iyi seçilmiş hasta grubunda konforlu tercih edilebilecek yegane yöntemdir.
