Affektif bozukluk mu? duygudurum bozukluğu mu?

Affektif bozukluk mu? duygudurum bozukluğu mu?

Her iki terim aynı anlamda kullanılsa da doğrusu duygudurum bozukluğudur. Sağlıklı bir insanın duygudurumu günün çoğunluğunda (süre olarak) ötimi (nötr) şeklindedir ve duruma göre belli sınırlar içinde çok boyutlu şekilde dalgalanabilirdir (dalgalanabilme ve çeşitlilik ölçütü; güzel bir haber alındığında neşe (öfori), kötü bir haber alındığında üzüntü (depresif), kızılacak bir durumda öfke, kaygı doğuracak bir durumda kaygı duygusu ortaya çıkar. Bu duygular birbirine zıt gibi ya da biri varsa diğeri olmaz gibi düşünülmemelidir, aynı anda değişik duygular hissedilebilir, yaşanabilir. Başka duygular da vardır, muayenede özellikle baktıklarımızdan bahsettim) Sağlıklı insanlarda duygudurum; duruma özgü olarak uygun şekilde dalgalanır (uygunluk ölçütü; örneğin kötü bir haber duyulduğunda üzüntü duygusu ortaya çıkar, neşe duygusu ortaya çıkmaz). Ortaya çıkan duygu süreklilik arz etmez (süreklilik ölçütü; kötü haberin niteliğine göre değişmekle beraber yas süreci hariç üzüntü duygusu haftalarca, aylarca sürmez). Üzüntü duygusunun şiddeti sınırlıdır, işlevsellik dediğimiz kişinin hayatındaki mesleki, ailesel, sosyal ve kişisel görev – sorumluklarını olumsuz etkilemez veya sınırlı etkiler (şiddet ölçütü; günlük akmakta olan rutin hayatı olumsuz etkileyecek şiddette değildir). Duygudurum muayenesi yapılırken görüldüğü üzere yukarıdaki ölçütlere bakılır. Her ne nedenle olursa olsun günlük hayatını olumsuz etkileyecek şiddette, kişinin haftalarca süren tek tip bir duyguya bürünmesi patolojiktir (sağlıksızdır) ve psikiyatri uzmanına muayene olmayı gerektirir.

Duygudurum bozukluğu adı üstünde kişinin duygudurumunda (mood) olan bir bozukluktur ve kastedilen hastalıklar; depresyon (tek uçlu duygudurum bozukluğu), bipolar bozukluk (iki uçlu duygudurum bozukluğu) ve distimik (bir nevi kronik depresyon denilebilir) bozukluktur. Eğer duygudurum dalgalanması günlük hayatı ve işlevselliği bozması şartıyla; sadece çökkünlük ve haftalarca şeklindeyse bildiğimiz depresyon, bazen çökkünlük bazen taşkınlık (mani ya da hipomani) ve günlerce sürmesi şeklindeyse bipolar bozukluk, yıllarca süren bir çökkünlük varsa distimik bozukluk düşünülmelidir.

Bu makale 7 Ekim 2020 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Dr. İbrahim Söylemez

Etiketler
Affektif bozukluk
Uzm. Dr. İbrahim Söylemez
Uzm. Dr. İbrahim Söylemez
İstanbul - Psikiyatri
Facebook Twitter Instagram Youtube