Kadın hastalıklarında, jinekolojik bir şikayet olarak en sık başvuru sebeplerinden biri adet düzensizlikleridir. Öncelikle normal adet düzeni nedir, kadınlar ne zaman normal düzende adet görmeye başlayabilir, adeten ne zaman kesilirler bunları bilmek gerekir. Bir kız çocuğu ortalama 12 yaşında ilk adetini görür, ancak ilk yıllarda ki bazaen 16-18 yaşa kadar sürebilir, adetler düzensiz birkaç ayda bir olabilir. Çoğu genç kızda da ilka detten sonra ayda bir düzen başlayacaktır. 16 yaşına kadar genellikle hipotalamohipofizer sistem dediğimiz, beyinde adet düzeni için etkili hormon sistemi olgunlaşır ve bu yaştan sonra herhangi bir problem yok ise ayda bir kez adet görülmeye başlanır.
Normal adet 21-35 gün arasında süren periodlar demektir. 21 günden kısa ise sık adet görme, 35 günden uzun ise adet gecikmelerinden bahsedilmelidir. 2-8 gün arası adet kanamaları normaldir. günde yaklaşık 4-5 ped kanama miktarı da, normal kanama olarak bilinir.
Menopoz yaşı ülkemizde 47,8 dir. Bununla beraber biz genellikle 40 yaş öncesine erken menopoz diyoruz. Genetik olarak veya çevresel faktörlere bağlı olarak çok genç yaşlarda da erken menopoz, erken yumurta yaşlanması görülebilir. Bu yüzden az adet gören kadınların veya gecikmeleri lan kadınların acaba bir over rezervi düşüklüğü mü var, yani yumurtalarda azalma, erken menopoz durum mu, yoksa polikistik over hastalığı mı, belki de bir tiroid hormon hastalığı mı , gibi birçok sebeple karşılaşabilecelerinden dolayı muhakkak bir muayene ve jinekolojik ultrasonografi yapılması gerekir.
Adet düzensizkilerinde yukardaki örnekte olduğu gibi yelpaze ve şikayetler çok geniştir. Az adet görme, kısa süren adet kanamaları bazen normal olabilir, ancak bazen de hormonal veya over rezrv problemlerine bağlı olabilir. Adet düzenin yumurtalıklar, yumurta sayısı, yumurtalık kistleri , kadının yaşı çok önemlidir. Ancak tiroid hormon bozuklukları, prolaktin yüksekliği, kilo da adet düzensiliğine sebebiyet verir. Genellikle de bu sıkıntılar adetlerde gecikme veya az adet görme sebepleridir.
Adet kanamalarının sıklığı, fazla miktarda olması, yoğun kanamalar genellikle rahim içindeki poliplere ve yaşa göre de özellikle 40 yaş ve üzerinde rahim içindeki endometirum tabakasının hastalıklarına bağlı olabilir. Genç yaşlardaki düzensizliklerde polipler tespit edilebilir ki tedavisi histeroskopi ile bu poliplerin alınmasıdır. Tiroid hormonları fazla çalışıyor ise tiroid hormon tedavisidir. Özellikle üreme çağındaki kadınlarda basit kistler de sık ve düzensiz kanamalara sebebiyet verebilir, bunlar ultrasonda çok kolay tespit edilip basit adet dğzenleyiciler ile kişiye göre tedavi sağlanır.
Ancak özellikle rahim içi endometirum tabakasının kalın, düzensiz olduğu, 40 yaş ve üzerindeki hanımlarda hem tanı hem de tedavi amacıyla, rahim içinde biopsi yapılmalı, terapötik veya fraksiyone-probe küretaj dediğimiz yöntemle kanama kesilerek patolojiye gönderilmelidir. Çünkü menopoza yakın dönemlerde bazen daha erken dönemlerde de olabildiği gibi, endometrial hiperplaziler , endometirum-rahim kanserine rastlanabilir. Bu yüzden de doğru ve erken tanı ile tedaviler planlanmalıdır.
