Erektil disfonksiyon veya iktidarsızlık, cinsel ilişki için yeterli sertliğin oluşmaması veya oluşsa bile sürdürülememesidir.
Yaşla birlikte görülme sıklığı artmaktadır. Genel olarak sertleşme problemleri iki ana başlık altında toplanabilirler:
İktidarsızlık Neden Olur ?
Psikolojik nedenlerle sertleşme bozukluğu
Organik sebeplerle sertleşme bozukluğu
Yaklaşık 20 yıl öncesine kadar sertleşme problemi olan hastalarda asıl nedenin psikolojik sorunlar, stres veya cinselliğe karşı olan kaygılar olduğu düşünülüyor idi. Günümüzde ise sertleşme problemi olan hastaların çoğunluğunda altta yatan organik (fiziksel) bir neden olduğu görülmektedir. Genel olarak psikolojik nedenlere bağlı gelişen sertleşme bozukluğu ani olarak ortaya çıkar. Başarısız bir ilişki sonrası veya iş hayatında stresli bir dönemde ani olarak kişinin sertleşme kalitesinde kayıp meydana gelir. İlişki öncesinde başarısızlık korkuları olduğu için sertleşme normal zamanda olsa bile ilişki esnasında istenilen kaliteye ulaşamaz. Psikolojik sebeplere bağlı iktidarsızlığın tedavisinde telkin ve medikal tedaviler genellikle yeterli olmaktadır.
Sertleşmenin tam olabilmesi için sertleşmeyi sağlayacak hormonların, penise kan götüren damarların, penise giden sinirlerin, peniste sertleşmeyi sağlayan dokuların ve penisten vücuda kanı geri döndüren damarların düzgün olarak çalışması gerekmektedir.
Bu sistemlerde bozulmaya yol açacak tüm problemler karşımıza sertleşme bozukluğu olarak çıkmaktadır. Sigara ve alkol tüketimi, hipertansiyon, şeker hastalığı, nörolojik hastalıklar, bazı ilaçların yan etkisi organik problemlere yol açabilmektedir.
Sertleşme Bozukluğunun Tanısı
Sertleşme bozukluğu şikayeti olan hastalarda tanı belirli testlerin yapılması ile konulur. Öncelikli olarak fizik muayene yapılmalı ve peniste plak (peyronie hastalığı) olup olmadığına başka bir görünen anomali olup olmadığına bakılmalıdır. Hormon testleri ve gereklilik halinde penisin kanlanmasını ve penis dokusunun yanıtını gösteren penisin ultrasonu (penil doppler ultrasonu) görülebilir. Detaylı bir öykü de hastalara tanı koymada çok önemlidir.
Sertleşme Bozukluğu Tedavisi (İktidarsızlık Tedavisi)
Tedaviye öncelikli olarak düzeltilebilecek sebeplerin ortadan kaldırılması ile başlanılır. Örneğin belirli ilaçların sertleşme bozukluğu yaptığı bilinmektedir. Bu ilaçların değiştirilmesi ile olumlu sonuçlar alınır. Hormon düzeylerinde düşüklük varsa gerekli hormon takviyesi yine sorunları çözebilir.
İktidarsızlık ilaç tedavisi: Altta yatan sorunlar giderildikten sonra halen daha şikayetler devam ediyorsa, ilk seçenek oral tedavidir.İktidarsızlık ilaçlarının en büyük yan etkisi genellikle baş ağrısı, burunda dolgunluk hissi, yüzde kızarıklık ve hazımsızlıktır. İlaçlar mutlaka doktor kontrolünde alınmalıdır
İktidarsızlık iğne tedavisi: İlaç tedavisinden fayda görmeyen hastalar penise uygulanacak olan iğneler ile de tedavi edilebilirler. Hastalara iğnelerin nasıl yapılacağı anlatılır ve kendi penislerine iğne yaparak sertleşme sağlarlar. Bu iğneler cinsel istek olmaksızın sertleşme sağlarlar. 3-4 saat içinde sertleşme geri dönmez ise acil olarak üroloji doktoruna başvurulmalıdır. Bu süreyi aşan sertleşme geri dönüşsüz iktidarsızlık sebebi olabilir. Hem ağrılı olması, hem de uzamış sertleşmenin yaratabileceği riskler nedeni ile uygulaması zor bir seçenektir.
İktidarsızlık şok dalgası tedavisi: Birkaç yıl öncesine kadar ilaç ve enjeksiyon tedavisinden fayda göremeyen hastalara mutluluk çubuğu (penil protez) öneriliyor idi. Günümüzde ilaç kullanmak istemeyen, orta derece cinsel fonksiyon bozukluğu olan hastalar için linear şok dalgası tedavisi (EDSWT, LSWT) kullanılmaktadır. Bu tedavide prensip, penise giden damarların ses dalgası ile uyarılması ve damarlanmanın arttırılmasıdır. Kullanılan cihaza göre 4-10 seans süren bu tedavi sonrasında penisin kanlanması artar ve sertleşme kalitesi de yine aynı oranda artar.
Sertleşme Bozukluğu Ameliyatı ( İktidarsızlık Ameliyatı )
İktidarsızlık protez tedavisi: Bütün bu tedavi seçeneklerine karşın yine de sertleşme problemi yaşayan hastalarda son seçenek mutluluk çubuğu (penil protez) uygulanmasıdır. İki farklı protez tipi bulunmaktadır:
Malleable (tek parçalı) penil protezler:
Protezlerde penis içine tek parça halinde protez yerleştirilmektedir. Dolayısı ile penis sürekli olarak sert, ereksiyon halinde bulunur ve eğilip bükülme özellikleri vardır. İlişki esnasında penis doğrultulur, diğer zamanlarda bükülerek durur.
İnflatable (şişirilebilen, çok parçalı) protezler:
Bu protezlerde penis içine yerleştirilen parçanın şişirilebilme ve indirilebilme özelliği vardır. Özel mekanizması ile ilişki öncesinde şişirilerek sertleşme sağlanır, ardından da indirilerek normal pozisyonunun alır.
Her iki protez türünün de kendine has avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Penil protezler penis boyutunu arttırmaz, cinsel istekte bir artışa sebep olmaz, cinsel hazda bir değişikliğe neden olmazlar.
Peniste Eğrilik (Penil Deviasyon)
Peniste doğuştan veya sonradan gelişen eğrilik durumudur. Peyronie hastalığı gibi altta yatan bir sebep bulunabileceği gibi nedensiz olarak ta zaman içinde peniste eğrilik gelişebilir.
Peyronie hastalığı nedeni bilinmeyen bir hastalıktır. Zaman içinde peniste sertleşmeyi sağlayan dokularda reaksiyonel bir değişiklik gelişir ve bu doku çevredeki dokuları kendisine çekerek sert bir plak oluşmasını sağlar. Dokuların plağa doğru çekilmesi ile bu tarafa doğru bir eğilme gerçekleşir. Hastalığın aktif olduğu dönemde sertleşme esnasında peniste ağrı olur. Ağrının varlığı hastalığın aktif olduğuna işaret eder. Çeşitli ilaçlar ile aktif dönemde hastalığın ilerlemesi yavaşlatılır. Peyronie hastalığının kesin bir nedeni ve tedavisi yoktur. Penisteki eğrilik kişinin ilişkiye girmesini engelleyecek boyutlarda ise veya kozmetik olarak rahatsızlık veriyor ise eğrilik ameliyat ile düzeltilir. Penil plikasyon ameliyatında peniste eğrilik olmayan tarafa atılan dikiler ile penisin yeniden düz durması sağlanır. Bu ameliyattan sonra penis boyutunda yaklaşık 1 cm.lik bir kısalma meydana gelir.
