Hangi tipte olursa olsun, diyabet kalp damar sistemini erken evrelerde bozan bir hastalıktır.
Damarların iç kısmını döşeyen tek sıra endotel hücrelerindeki bozulma daha sonra ateroskleroz plaklarının gelişmesi ile damarda daralma veya genişlemelerle ilerleyici bir süreçtir. Diyabetik hastalarda insülin direnci veya eksikliği nedeniyle vücut glükozu yeteri kadar kullanamaz ve vücutta glükoz metabolizması bozulur. Diyabetik olmayanlara göre, diyabetik hastalarda atardamarların her üç katmanı da hastalığın zararlı etkisi altındadır.
Yeni tanı diyabet hastalarının 5 veya 10 yıllık kalp krizi, inme ve ölüm riski diyabetik olmayan ve kalp krizi geçirmiş bir insanın riski ile aynıdır.
O halde diyabetik hastalarda, en başından itibaren kardiyovasküler korunma çok önemlidir.
Diyabetik hastalarda ateroskleroz daha yaygın ve daha erken ortaya çıktığı gibi, kalp damarları yapısal olarak da daha farklı olması nedeniyle koroner by-pass ve stent tedavileri de diyabetik olmayanlara göre daha olumsuz seyreder.
Korunma ve tedavide, kan şekeri kontrolü esastır. Aynı zamanda, kan yağları, tansiyon ve kilo kontrolü yanında fiziksel aktivite ve sağlıklı yaşam konusunda daha fazla dikkat gerekir.
Diyabet önlenebilir bir hastalıktır. Sıkı sağlıklı diyet ve egzersiz, diyabet gelişimini yarı yarıya azaltabilir. Aynı şekilde, diyabetik hastalarda aterosklerotik risk faktörlerinin kontrol edilmesi de bir o kadar yararlıdır. Sigara içilmemesi veya bırakılması,
LDL kolesterolün ve trigliseritlerin düşürülmesi, HDL nin yükseltilmesi, ACEI ve ARB grubu ilaçlarla kan basıncı kontrolü ve kan sulandırıcı ilaçlar kalp damar hastalıkları gelişmesi, kalp yetersizliği ve inme riskini azaltır.
Özet olarak, sağlıklı ve doğal beslenmeye ilaveten fiziksel aktivite ve kilo kontrolü ile diyabet gelişmesi önlenebilir. Diyabetik hastalarda da kalp ve damar olayları önlenebilir.
En azından yılda bir, rutin tetkiklere ilaveten, EKG, EKO ve kardiyoloji muayenesi yanında gerekiyorsa Tansiyon Holter ve Ritim Holter yapılması düşünülebilir.
Sözlerime son verirken, hastalıktan korunmak, vücudumuzu yıpratmamak istiyorsak ayağımızı sıcak, başımızı serin tutmalıyız; olur olmaz şeyleri sıkıntı konusu yapmamalı, geniş yürekli olmalıyız.
Sağlıcakla kalın
Prof. Dr. Ramazan Akdemir
10.05.2023
Sakarya
