Takıntı hastalığı
Obsesif kompulsif bozukluk takıntı hastalığı olarak da bilinir. her 10 kişiden dokuzunda obsesyon olarak tanımlanan düşünceler bulunmaktadır. Buna karşılık her 100 kişiden ancak birinde bu durum bir rahatsızlık haline gelir.
Obsesyon nedir?
Obsesyonun Türkçe’deki karşılığı saplantıdır. Saplantılar kişiye çoğu kez saçma görünür ve rahatsızlık vericidir. Bu nedenle kişi bu düşünceleri zihninden uzaklaştırmaya çalışır. Ancak, bu düşünceler kişinin aklına kendiliğinden gelmektedir ve kişi bu düşünceleri zihninden atmaya çalıştıkça bu düşünceler güçlenir, daha dirençli hale gelir. Psikiyatri dili ile saplantı kısaca şöyle tanımlanabilir: Kişiye saçma gelen ve rahatsızlık veren (benliğe yabancı), kişinin aklına kendiliğinden ve zorlayıcı bir biçimde gelen (intruzif), bilinçli çabayla uzaklaştırılamayan tekrarlayıcı düşüncelerdir. En sık görülen obsesyon türleri kirlenme – mikrop kapma – hastalık bulaşması veya bulaştırma, şüpheye düşme (ışıkları söndürdüm mü, ütünün fişini çektim mi?), düzen – simetri – sıra (renk, boy veya harf sırasına göre), saldırganlık (çocuğuma zarar verir miyim?) ve cinsel (acaba ben eşcinsel miyim?) içerikli olanlardır.
Kompulsiyon nedir?
Kompulsiyonun Türkçe’deki karşılığı zorlantıdır. Zorlantılar, saplantılı düşünceye karşılık kendini rahatlatma çabası olarak özetlenebilir. Kişi saplantılı bir düşünceden rahatsızlık duyduğunda bu düşünceyi etkisiz kılmak için yapılan eylemlerdir. Obsesyon örneklerine göre karşılıkları şu şekilde olabilir: kirlenme – mikrop kapma – hastalık bulaşması veya bulaştırmaya karşılık temizlenme (dakikalarca el yıkama) veya kaçınma (kapı kollarına veya paraya dokunmama); şüpheye düşmeye karşılık kontrol etme (tekrar tekrar eve dönüp ışıkları veya kapı kilidini kontrol etme); düzen – simetri – sıra saplantılarına karşılık düzenleme veya sıraya koyma; saldırganlık ve cinsel içerikli obsesyonlara karşılık zihinsel analiz (ben öyle şey yapmam, çocuğumu çok seviyorum, erkek olduğuma eminim vb.). Bu örnekler kişiden kişiye çok büyük farklılıklar göstermektedir. Başka bir deyişle “obsesyonun hayal gücü sınırsızdır”.
