Gözlerimizin net görebilmesi için gelen ışınların kırılması (refraksiyona uğraması) ve retina adı verilen gözün arka tarafındaki ağ tabakada odaklaşması gereklidir. Kornea (gözün en dışındaki saydam tabaka) ve lens (göz merceği) bu gelen ışınları kırarlar. Eğer göz kendisine değişik uzaklıklardan gelen ışınları retinada odaklayabiliyorsa, gözün kırma fonksiyonu normal olur ve bu duruma emmetropi denir. Kırma kusuru olan gözlerde ışınlar retinada odaklaşamaz ve bulanık ya da çarpık bir görüntü oluşur. Bunun iki ana sebebi vardır:
1. Gözün ön-arka uzunluğunun normalden fazla veya az olması
2. Kornea veya lensin kırıcılığının normalden farklı olmasıdır.
EMMETROPİ (Normal Görme)
MİYOPİ (Uzağı Görememe):
Göze giren ışınların retinanın önünde odaklanmasına miyopi denir.Gözün ön –arka ekseninin normalden uzun olması,korneanın veya kristalin lensin şeklindeki değişiklikler miyopiye neden olabilir.
Miyopi Latince“kapalı göz” kelimesinden gelir, çünkü miyop olanlar uzağa gözlerini kısarak bakar.
Miyoplar yakını net görürken uzağı net göremezler. Miyopi genellikle kalıtımsaldır ve okul çağında ortaya çıkar. Çocuğun boyu uzadıkça miyopisi de artar ve 6 ayda bir gözlük numaralarının değişmesi gerekmektedir. Tıpkı ayakkabı numarasının değişmesi gibi ancak büyüme durduğunda gözlük numarası da sabitlenir.
Tedavi Şekli; Miyopi gözlük ve kontakt lensler ile düzeltilebildiği gibi Lasik, Lasek ve Prk gibi laser yöntemleri ile de düzeltilebilir.
HİPERMETROPİ (Yakını Görememe):
Göze giren ışınların retinanın arkasında odaklanmasıdır. Gözün ön – arka ekseninin normalden kısa olmasına veya kornea ve kristalin lens gibi gözün optik elemanlarının yüzey eğimlerinin fazla düz olmasına bağlı olabilir. Hipermetropinin semptomları arasında özellikle yakın mesafede net görememe ve kitap okurken göz yorulması sayılabilir. Okul çağı çocuklarının geneli hipermetroptur ve ilerleyen yıllarda çoğunluğu kendiliğinden geçer. Bu çocuklar genellikle uzağı da yakını da rahatlıkla görürler. Çocuklardahipermetropi şaşılıkla birlikte olabilir. Başağrısı, ders çalışmak istememek ve kitap okumaktan hoşlanmamak çocukta hipermetropi belirtisi olabilir. Hipermetropi de genellikle genetiktir.
Hipermetropi, gelen ışığın odağını yakınlaştıran ince kenarlı merceklerle, kontakt lenslerle ve refraktif cerrahi (LASIK, LASEK, PRK) ile düzeltilebilir
ASTİGMATİZMA (Kornea Eğriliği): Korneanın yüzeyinin çarpık yada düzensiz olması neticesinde astigmatizma oluşur. Normal korneada yüzey düzgün ve eğim her yöne eşittir.Astigmatizmada ise kornea bir yana doğru fazla eğilmiştir. Astigmatizmada görüntü lunaparktaki komik aynalar gibidir. Düşük astigmat sık görülür ve düzeltilmeye gerek olmaz.
Işığın doğrusal bir demet halinde göze geldiği düşünülürse, kornea veya lens yüzeyindeki eğim düzensizliği sonucunda retinaya farklı meridyenler halinde düşer ve retinadaki imaj o meridyenlere doğru kayar.
Işınların ana meridyenlerine göre farklı astigmatizma türleri bulunur:
Basit hipermetropikastigmatizma: ana meridyenlerden biri retinada, biri retinanın arkasında
Basit miyopik astigmatizma: ana meridyenlerden biri retinada, biri retinanın önünde
Birleşik hipermetropik astigmatizma: ana meridyenlerin ikisi de retina arkasında
Birleşik miyopik astigmatizma: ana meridyenlerin ikisi de retina önünde
Karışık astigmatizma: ana meridyenlerden biri retinanın önünde, biri arkasında
Astigmatizma bulanık görme, okuma zorluğu, göz yorgunluğu ve baş ağrısı gibi semptomlara sebep olabilir. Korneanın yüzey eğim düzensizliğini ölçen otorefraktometre, keratometre, korneal topografi gibi aletlerle ve retinoskopi gibi muayene yöntemleri ile ölçülebilir.
Tedavi Şekli;
Astigmatizma tedavisinde gözlük camları, yüzey eğimi astigmat derecesi ile uyumlu yumuşak ve sert kontakt lensler kullabildiği gibi, Excimer Laser ile (LASIK, LASEK, PRK) düzeltilebilir.
PRESBİYOPİ (Yaşa bağlı yakını görememe):
Gözün yakına odaklanma kapasitesinin yaşla beraber düşmesine verilen addır. Tam anlamıyla mekanizması açıklanamamış olmakla beraber kristalin lensin şeklinin bozulması ve onu çevreleyen, gözün yakına odaklanmasını sağlayan siliyer kasın kasılma kabiliyetinin bozulmasıyla açıklanabilir. İlk semptomları 40-45 yaşları arasında ufak yazıları rahat okuyamama, kitabı uzaklaştırarak okumaya çalışma, uzun okumalarda göz yorulması ve loş ışıkta okumada zorlukla kendini gösterir.
Presbiyopi ince kenarlı gözlük camları ile düzeltilebilir. Kişiler ayrı bir yakın gözlüğü kullanabilmekle beraber uzak – yakın camı aynı çerçevede içeren bifokal – multifokal gözlük camları kullanabilirler. Aynı şekilde uzak ve yakın mesafe numaralarına sahip multifokal kontakt lensler bu amaçla kullanılabilir. Göz içindeki kristalin lens yakına odaklanma kabiliyetine sahip merceklerle değiştirilme ameliyatı yapılabilmektedir,fakat bu yöntemin başarısı düşüktür.
Tedavi Şekli;
Excimer Laser tedavi metodlarındanolan SUPRACOR ile lasık tedavisi presbiyop olanlara önerilebilir.
