YÜKSEK TANSİYON HASTALARINA ÖNERİLER
Yüksek tansiyon genç yaşlarda görülebildiği gibi daha çok, ileri yaşlarda görülen ve kan basıncının normalin üzerinde olmasıyla ortaya çıkan yaygın bir hastalık. Bu hastalığın olduğu kişilerde tansiyon değerleri, 140-90 mmHg’ nin üzerine çıkmaktadır. Yüksek tansiyon göz, böbrek, beyin ve kalp damarlarında tıkanıklıklara ve kanamalara yol açarak ölümcül etkilere yaratabiliyor. Aile Hastanesi Bahçelievler Kardiyoloji Uzmanı Dr. Murat Şener, yüksek tansiyon hastalarının öncelikle almaları gereken önlemlerin başında günlük yaşamlarından tuzu çıkarmak veya azaltmak olduğunu vurguluyor. Hastaların tuz kullanımı konusunda bilgi eksiklikleri bulunduğunu, ilaçlarını düzenli kullanıp tuzlu yemeye devam ettiklerini belirten Dr. Murat Şener şu uyarılarda bulunuyor: “Hastalarımıza tuzu kesip kesmediklerini soruyoruz, ama yemeğe az da olsa tuz atmaya devam ettiklerini söylüyorlar. Oysa tamamen kesmeleri gerekiyor tuzu. Biz hastalarımıza tuzun kendileri için zehir etkisi yaptığını söylüyoruz. Zehir insanda nasıl olumsuz etki yapıyorsa, tuz da tansiyon hastasında aynı etkiyi yapıyor.” Dr. Murat Şener, yüksek tansiyon hastalarının yemeklerinde salça kullanmamalarını çünkü salçanın yüksek miktarda tuz içerdiğini belirterek, hastalara tuzu hayatlarından çıkarmalarının altı yolunu şöyle sıralıyor:
1. Tuzsuz ekmek yemek. Fırınlarda tuzsuz ekmek satılıyor. Eğer bulunamıyorsa evde ekmek yapma makinelerinde kendileri de yapabilirler.
2. Yemek yaparken tuz ve salça kullanmamak. Özellikle salçada yüksek oranda tuz var. Salça yerine domates kullanarak yemek yapmak ve tuz eklememek en doğrusu. Evde yemeği tuzlu yemek isteyen diğer aile bireylerinin, tuzsuz pişen yemeğe kendi isteklerine göre tuz atması en doğrusudur.
3. Sofrada tuz bulundurmamak çok iyi bir önlemdir.
4. Yüksek tansiyon hastasının turşu yemesi, zehir yemesiyle eşdeğerdir. Bu nedenle turşudan uzak durulmalıdır.
5. Yöresel peynirlerin tüketilmesi, yüksek tuz içerikleri nedeniyle sağlığa zararlıdır.
6. Tuzsuz zeytin yemeye özen gösterin. Lor peynir gibi tuzsuz peynirleri tercih edin. Eğer peynirde az da olsa tuz varsa, aynı şekilde zeytin de tuzluysa bir süre suda bekletin. Çok tuzluysa daha da uzun süre suda bekletin.
YÜKSEK TANSİYON HERKESTE BAŞ AĞRISI YAPMAZ
Yüksek tansiyonun belirtileri arasında baş ağrısı, çarpıntı ve sersemlik gibi etkilerin bulunduğunu, ancak her hastada bu şikayetlerin ortaya çıkmadığını ifade eden Dr. Murat Şener, şu bilgileri veriyor: “Yüksek tansiyon nedeniyle ensede ağrı, boyun kaslarında sertlik hissi oluşabilir. Yüksek tansiyon baş ağrısı yapabilir ama şart değil, zaman içinde yavaş yavaş yükselen tansiyonda baş ağrısı olmaz. Bu nedenle tansiyonu 200 mmHg’ye kadar çıkan bir hastanın şikayeti olmayabilir ama yüksek tansiyon bütün damarlarına zarar verir. Yüksek tansiyon nedeniyle organlardaki küçük kılcal damarlarda kanamalar olur. Gözde, beyinde, kalp damarlarında, böbrek damarlarında hasara sebep olabilir. Yaş ilerledikçe yüksek tansiyon hastası olma ihtimali yükselir. Yüksek tansiyon çok genç yaşlarda sık görülmez. Gençlerde başka bir sebebe bağlı olabilirken, yaşlılarda genetik yani ailesel nedenler ön plandadır.” YÜKSEK TANSİYON HANGİ ORGANI NASIL ETKİLİYOR? Yüksek tansiyon hastalığının beyin, böbrek, kalp ve göz başta olmak üzere birçok organı olumsuz etkilediğine değinen Dr. Murat Şener, bunları şöyle sıralıyor:
Beyin: Küçük kılcal damarlarda, kanama ve beyinde kanamaya neden oluyor. Ayrıca beyin damarlarında tıkanıklık yapıyor.
Böbreklerde: Böbrek yetersizliğine neden oluyor. Böbreklerimizde yumak halinde kan damarları var. Kan basıncı yükselince bu damarlar hasar görüyor. Böbreklerde kanı süzme görevi yapan kılcal damarlar olumsuz etkileniyor.
Kalp: Damar tıkanıklığı yapar, kalp kasında kalınlaşmaya neden oluyor, kalpten çıkan ana damarın genişlemesine neden oluyor.
Göz: Küçük kılcal kanamalara neden olup, kalıcı görme kaybına ve körlüğe yol açıyor.
YÜKSEK TANSİYON HASTASI ZAYIF OLMALI
Yüksek tansiyon hastalarında kilo vermenin ve şişmanlıktan uzak yaşamanın çok önemli olduğuna değinen Dr. Murat Şener, bu konuda şu bilgileri veriyor:
• Tansiyon hastaları mutlaka kilo vermelidir. Hem beslenme uzmanı ve hekim kontrolünde zayıflama diyeti, hem de spor yaparlarsa sağlıklı bir şekilde kilo verebilirler. Bir tansiyon hastası yaklaşık 10 kilo verirse günde iki-üç ilaç kullanırken, bu ilaçlara olan ihtiyacı ortadan kalkabiliyor.
• Spor yaparken kalbin belli bir hızda atması önemli. Belli nabız değerlerinde yapılan spor, metabolizma hızını da artırır, dolayısıyla kilo vermek kolaylaşır. Kilo verebilmek için kısa koşular tercih edilmeli, uzun uzun yürüyüşler yapılmamalıdır. Ayak, bilek, diz ve eklem ağrısı olanlara yüzme tavsiye ediyoruz.
• Günde 15 dakikalık bir koşu veya hızlı tempoda yarım saatlik yürüme metabolizmayı hızlandırmada olumlu etki yaratacaktır. Ama önemli olan tansiyon hastalarının bu sporu düzenli yapmaları, yaşam şekli haline getirmeleridir.
• Hasta ilacı hekim tavsiyesi olmadan kendi başına kesmemelidir. Eğer hekim ilacı kesmeye karar verirse bunu birdenbire yapmaz. Tansiyon ilacı hastaya fazla gelirse tansiyon düşüklüğü ortaya çıkar, biz de ilacı keseriz.
