İnsan kalbi her şeyden etkilenir. Mesela, heyecanlanınca, korkunca, sevinince de hızlanır, aynı zamanda koşunca da hızlanır. Küçükken geçirdiği başka hastalıklardan da etkilenir, anne babasının kalp damar tıkanıklıklarından da etkilenir. Birde bir kısmı etkilenirse diğer kısımları da etkilenir. Mesela, damar tıkanıklığı olursa, ritim bozukluğu da olabilir. Kapakta kaçak varsa da ritim bozukluğu olabilir. Ya da, damar tıkanıklığı varsa kalp kapağında kaçak oluşabilir. Kısacası hassas bir organdır kalp. Böyle hassas bir organa iyi bakmak lazım tabii ki. Peki, bu kalbe ne iyi gelir?
1. MUTLULUK
Mutluk kalbe en iyi gelen ilaçtır. Yani bir günlük mutluluk bir ömür kalbi korur mu? Tabii ki hayır. Mutluluk ne kadar fazla sürerse kalbe o kadar iyi gelir. Yani bir günlük değil bir ömür boyu mutluluk kalbe iyi gelir. Mutlu olan insanlarda daha az damar tıkanıklığı, daha az ritim bozukluğu olur. Mutlu olan insanlarda Adrenalin ve Kortizol gibi stres hormonları daha az salgılanır. Bu hormonlar damar tıkanıklığı ve ritim bozukluğunu artıran hormonlardır. Mutluluk ile ilgili yapılan bir araştırmada mutluluğun kalp damar tıkanıklığını %20 azalttığı gösterilmiş. Ayrıca mutlu olan insanların daha az sigara içtiği ve daha çok spor yaptığı gösterilmiştir. Daha az sigara içmek ve sporun avantajlarına ek olarak mutluluk kendi başına kalp damar tıkanıklığını azaltan bir faktördür. Tabi, spor da insanların mutlu olmasını artıran bir faktördür. Neden, mutluluk bu hastalıkları nasıl önleyebiliyor? Mutluluk ve kalp sağlığıyla ilgili araştırma sonucu rica ediyorum. Mutluluk ve kalp sağlığı ilişkisi üzerine 7-8 cümlelik bilgi rica ediyorum. Benim sormadığım başka bilgiler de olabilir.
2. SPOR
Spor kalbe iyi gelir dedik ama bilardo da bir spor dalıdır. Bilardo kalbe iyi gelir mi? Kötü gelmez ama yararı da yoktur. Demek ki her spor kalbe iyi gelmez. Sporları ikiye ayırmaktayız, birincisi oksijenli sporlar, diğeri ise oksijensiz sporlar. Oksijenli sporlar; koşma, yüzme, futbol gibi spor esnasında nefes nefese kalınan hızlı hareketler ve çok tekrarlarla yapılan sporlardır. Bu sporları yaparken kalp çok hızlanır, solunum da buna paralel olarak hızlanır. Solunum hızlanınca kan daha hızlı oksijenlenmektedir. Bu durum kalp damarlarındaki kanın da daha oksijenlenmesi anlamına gelir. Kalbin oksijen desteğinin artması kalbi rahatlatır. Bu da kalp krizlerini önler. Solunum hızlanınca kalpte ne tür bir değişim oluyor? Bu kalbe nasıl iyi geliyor? Neleri önlüyor? Eğer oksijenli spor düzenli olarak yapılırsa bazal metabolizma dediğimiz; “insanın yaşamsal faaliyetleri için gerekli olan 1 günlük enerji miktarı” artar. Buna şöyle bir örnek verecek olursak, aynı fiziksel özelliklere sahip ikiz kardeşlerden biri 1 ay boyunca düzenli spor yapsa, diğeri 1 ay boyunca hareketsiz kalsa ve 1 ay sonunda ikisi de 1 gün boyunca hiçbir spor yapmasa, düzenli spor yapan kardeş o bir gün boyunca 4 bin kalori harcarken, spor yapmayan kardeş 2 bin kalori harcayacaktır. Yani sonuç olarak düzenli spor yaptığımızda spor vücudumuz günlük daha fazla kalori yakmaya başlayacaktır. Bu aslında kilo vermenin de esas noktasıdır. Çünkü uzun bir koşudan sırasında 300 kalori yaktığımızı düşünürsek, bir iki bisküvi yiyerek bu kaloriyi geri alabiliyoruz. Ama düzenli spor yaparsak vücudumuz spor sırasındaki kaloriye ek olarak 2 bin kalori de ekstradan kalori harcayabilir. Bir diğer anlamda önemli olan spor sırasında harcanan kalori değil düzenli spor yapıldığında vücudun enerji harcamasının armasıdır. Kalp için de aynı olay geçerlidir. Önemli olan bir kez yapılan spor değil düzenli olarak yapılan spordur. Örneğin haftada 3 kez 15 dakikalık koşu veya yüzme düzenli spordur. Bu sürede yapabildiğimiz kadar hızlı hareket etmekte fayda vardır. Tabi, haftanın her günü spor yapabilsek daha da iyi olur. Bu imkanlarla alakalıdır. Ne kadar çok ve uzun spor yapabilirse o kadar iyidir. Düzenli diyebilmemiz için hangi sıklıkta ne kadar spor yapmalı? Spor yapmak kalp damar tıkanıklığı, kalp kapak hastalığı ve ritim bozukluğuna iyi geldiği gösterilmiş yüzlerce çalışma vardır. Spor yapmak kalpte hangi hastalıkları önlüyor? Bu konuyla ilgili araştırma sonuçlarından bir veya ikisini rica ediyorum. Araştırma sonuçlarında nerede, kaç kişi üzerinde yapıldığına dair bilgi verirseniz, sevinirim. Peki, oksijensiz spor nedir? Kalbe bir yararı yok mudur? Oksijensiz spor, spor esnasında hızlı hareket yapılmayan daha çok ağırlık kaldırma esasına dayanan spordur. Vücut geliştirme, halter kaldırma gibi sporlardır. Oksijensiz sporların da kalbe iyi geldiği gösterilmiştir, ama oksijenli sporlar kadar değil. Oksijensiz sporlar sırasında kalbe ekstra yük binmektedir ve kan basıncı çok daha fazla artmaktadır. Bu durum kalp hastaları için tehlikeli olabilir. Bu yüzden kalp hastalarına ağırlık kaldırırken daha dikkatli olmalarını daha az ağırlık ile daha çok tekrar yapmalarını öneririz. Peki sporu kimler yapabilir, kimler yapamaz? Kalp hastaları spor yapamaz diye bir kaide yoktur. Esas kalp hastaları mutlaka spor yapmalıdır. Ancak ileri derecede kalp yetersizliği varsa bu durum sakıncalıdır ki, hasta bunu zaten yapamaz. Yine de her kalp hastası spor yapmak için kalp doktorundan izin almalıdır. Bir diğer husus da yürüyüş. Yürüyüş kalbe iyi gelir mi? Kalbe iyi gelir ama vitrin gezer gibi yürünürse çok bi fayda olmaz. Yürürken de sanki bir yere yetişmeye çalışıyormuş gibi hızlı yürümek gerekir. Bir örnek vermek gerekirse 10 kilometre yürümektense 10 dakika koşmak kalbe çok daha iyi gelir.
SAĞLIKLI BESLENME
Gelgelelim yiyeceklerden kalbe iyi gelenlere? Kalp damar tıkanıklığı açısında en iyi yiyecekler sebzelerdir. Çünkü posası çoktur, kalorisi azdır, yağı yoktur. Kalp damar tıkanıklığı olan hastalar mutlaka bol sebze ile beslenmelidirler. Etin en yağsız kısmı, mümkünse beyaz et, balık eti, tavuğun göğüs eti kalp damar tıkanıklığı hastalarında önerilen etlerdir. Yağ konusunda ise sıvı yağlar, katı yağlara göre daha iyidir. Ama yanlış anlaşılmasın, yağ; ne kadar az, o kadar iyidir. Katı yağlar, yani tereyağı, margarin ve kuyrukyağı kal damar tıkalıklığını artırmaktadır. Balık yağı da kalp damar tıkanıklığında önerilen bir yağdır ama bunu daha yemeklerle değil de hap şeklinde almayı tercih ediyoruz. Halbuki, balık yemek daha sağlıklıdır. Sonuç: sağlıklı bir kalp için kalbin için her fırsatta spor yapın, her zaman mutlu olun, bol bol sebze tüketin ve yemeklerde sıvı yağı tercih edin…
