Teknoloji Bağımlılığı
Bağımlılık; kişinin kullandığı bir madde nesne veya yaptığı bir davranış üzerinde kontrolünü kaybetmesidir. Kontrolsüzce kullanılan her madde ya da gerçekleştirilen her davranış bağımlılık oluşturma riski taşır. Bunun yanında bu kullanım ve davranış hayatının ciddi bir bölümünü kaplayarak işlevselliğini düşürür. Birçok bağımlılık türü vardır. Bunlardan biri de günümüzde çok görülen teknoloji bağımlılığıdır.
Yapılan araştırmalar gösteriyor ki ülkemizde akıllı telefon ile geçirilen vakit günde ortalama olarak 4.7 saat iken diğer teknolojik aletler de dahil olunca (bilgisayar, televizyon, tablet) bu süre 11 saate çıkıyor.
Teknolojinin hayatımızdaki katkıları kuşkusuz çok fazladır. Hayatımızdan tamamen çıkarmak neredeyse artık mümkün sayılmamaktadır. Fakat kullanım kontrolü bizim elimizde olmalıdır. Kullanım süresinin giderek artması, kontrol edilemez hale gelmesi, günlük işlerdeki aksamlar, işlevselliğin azalması ya da kaybı bize teknoloji bağımlılığına eğilimi ya da bağımlığını göstermektedir.
Teknoloji Bağımlılığının Nedenleri
Teknoloji bağımlılığına yol açabilecek birçok faktör vardır. Bunlardan bazıları:
- Bağımlılığın sonuçlarını bilmemek veya önemsememek
- Bağımlı arkadaş çevresinin içerisinde bulunmak
- Can sıkıntısı ve yapacak daha iyi bir şey bulamamak
- Dışlanma korkusuyla arkadaşlarının her istediğini kabul etmek
- Problemleri nasıl çözeceğini bilmemek ve sorunları çözmek yerine teknolojiye yönelmek
- Sosyal ilişki kuramamak ya da kurarken güçlük çekmek
- Gerçek dünyada başarılamayan şeyleri sanal dünyada elde etmeye çalışmak
- Kişinin dürtülerini kontrol etmekte zorlanması
- Aşırı içe kapanıklık
- Kişinin hayatta doğru bir hedef bulamaması
- Özgüven eksikliği
- Hayatı sevmemek, yaşam enerjisi yoksunluğu
- Kendini yeterince tanımamak
Gibi sıralanabilir.
Teknoloji Bağımlılığının Zararları
Tekonoloji bağımlılığının psikolojik ve fiziksel bir çok rahatsızlığa neden olduğu yapılan çalışmalarla belirtilmiştir. İnternet bağımlılığıyla birlikte görülen en sık psikolojik etkiler şöyle sıralanabilir:
- Depresyon
- Anksiyete bozuklukları
- Suçluluk duygusu
- Yalnızlaşma
- Dış dünyadan ve çevreden izole olmak
- İş ve sorumlulukları yerine getirmemek, ertelemek veya aksatmak
- Ani duygu değişiklikleri
Ayrıca uzun süre hareketsiz kaldığından dolayı yeme bozuklukları ve obezite problemleri Birey zaman kavramını yitirdiğinden dolayı gece geç saatlere kadar uyanık kalır bu da uyku bozukluklarına (insomnia) neden olabilir.
Özet olarak teknoloji hayatımızda var olan ve var olmaya devam edecek bir durumdur. Hayatımızda birçok faydası şüphesiz ki vardır. Fakat kullanım miktarı, sıklığı, günlük hayattaki işlevselliğin düşmesi gibi durumların kontrol edilemez hale gelmesi bize teknoloji bağımlılığının alarmlarını vermektedir. Teknoloji bağımlılığının altında psikolojik nedenler yatıyor olabilir. Bu nedenle önce psikolojik etkileri ve nedenleri ortaya çıkarmak gerekir. Yapılan tespitin ardından uzman görüşü doğrultusunda tedavi sürecine geçilebilir. Önemli olan mutlaka işin uzmanı kişilerden destek almaktır. Doğru tedavi ile teknoloji bağımlılığı konusunda iyi bir yol kat etmek mümkündür.
Psikolog Sinem DEMİRTAŞ
