Tıbben normal doğumun bebek ve anne sağlığı açısından sakıncası olan durumlar, bebeğe ve anneye ait nedenler diye iki ana başlık halinde şöyle sıralanabilir :
Bebeğe ait nedenler:
1- Bebek doğum kanalına yerleşemiyorsa:
- İri bebek
- Bebek ve annenin doğum kanalı arasında uyumsuzluk olabilir.
- Bebeğin önde gelen kısmı(başı) uygun pozisyonda değildir (Yüz geliş, burun gelişi, v.s.)
2- Makat gelişi (bebek başı ile değilde ters geliyorsa)
3- İkiz, üçüz gebelikler
4- Bebekte gelişim geriliği varsa
5- Amnios mayi (bebeğin suyu) azaldıysa
6- Bebeğin kalp atışlarında bozukluk varsa
7- Plasenta (bebeğin eşi) doğum kanalını kapatıyorsa
Anne’ye ait nedenler:
1- Daha önce sezaryen ile doğum yapanlar
2- Vajinoplasti geçirenler (vajen daraltma operasyonu)
3- Annenin kalça yapısı normal doğum yapamıyacak kadar dar olanlar, anne boyu 150cm’den kısa olanlar
4- Yüksek tansiyonu olan kişiler (gebelik sırasında)
5- İlk doğumda 35 yaş ve üzeri olanlar
5- Tüp bebek tedavisiyle hamile kalanlar
6- Ikınmanın anne sağlığına zararlı olduğu durumlar (bel fıtığı, kasık fıtığı, göz rahatsızlıkları, ortopedik hastalıklar)
7- Annenin vajeninde bebeğe zarar verecek mikropların bulunması (Herpes,Condilöma,v.s.)
8- Anne psikolojik veya zihinsel olarak normal doğumu tolore edemiyorsa
Sezaryen operasyonu:
Planlanmış sezaryenin en uygun yapılacağı zaman hamileliğin 38-39. haftasıdır. Düzenli gebe takibi yapılmış bayanların doktor tarafından bu haftanın tesbit edilmesi oldukça kolay ve nettir. Ameliyat kararının verildiği bir gece öncesi hasta saat 24’ten Sonra hiçbir şey yiyip içmemelidir. Operasyondan 2 saat öncesi, hastanede yatışı yapıldıktan sonra ameliyat ön hazırlığına başlanır (Gerekli tetkikler için kan alınıp damar yolu açılarak serum takılır. Barsaklar lavman yaptırarak boşaltılır). Anne adayı ameliyathaneye alınarak ameliyat hazırlığı devam eder. Sonda takılarak ,hekimin kararı ve hastanın isteği üzerine genel anestezi veya Epidural anestezi (belden uyuşturarak) uygulanır. İdrar torbasına sonda takılmasının nedeni ameliyat sırasında mesane olası hasardan korunmuş olur. Ayrıca ameliyat sonrası hasta idrarını yapmak için yataktan kalkmasına gerek kalmaz. Hastaya anestezi uygulandıktan sonra karnın alt, kasığın üst kısmına 8-9 cm’lik kesi ile batına girilir. Rahimin alt kısmına 1 cm’lık kesi yapılarak elle genişletilir. Bebek doğum uzmanı tarafından rahimden çıkartılarak doğurtulur. Bebeğin göbek bağı kesilerek bebek, çocuk hemşiresi ve çocuk doktoruna teslim edilir. Plasenta ve ekleri elle çıkarılır. Rahim dikildikten sonra, kanama kontrolu ve batın temizliği yapılır. Batın katları anatomiye uygun olarak kapatıldıktan sonra işleme son verilir. Cilt estetik dikiş ile dikilir. Daha sonra dikiş alınmasına gerek yoktur. Anne odasına alınır. Yaklaşık yarım saat içinde anne tamamen kendine gelip bebeğini emzirmye başlar. Ameliyattan sonraki 6-8 saat hasta yakndan izlenir. Tansiyon nabız ateş takibi, rahimin toplu olup olmadığı kanamanın miktarı ve hastanın ağrısı olup olmadığı izlenir. 6-8 saat sonra idrar çıkışı yeterliyse ve annenin hayatı bulguları normal ise sonda ve serum çıkartılarak hasta mobilize edilir (Anne ayağa kaldırılıp odada yürümesi sağlanır). Anne ağızdan sıvı almaya başlar. Ağızdan sıvı almak ve hareket etmek hastanın barsaklarının hareket etmesi ve annenin gazını çıkarmasına yardımcı olur. Anne gazını çıkardıktan sonra normal gıda ile beslenmeye başlar. Ameliyattan sonraki gün (24 saat sonra) dikişin pansumanı yapılır. Anne gazını çıkartıp muayene bulguları normal ise bebekle birlikte eve şifa ile taburcu edilir.
Normal Doğum ile Sezaryen’in karşılaştırılması
1- Normal doğum yapan bayanlarda doğumdan sonra 1-2 gün gibi kısa bir sürede iyileşip kendi ihtiyaçlarını giderebilecek şekilde ayaklanabilir. Sezaryenden sonra bu süre 5-6 güne kadar uzayabilir.
2- Normal doğum anne açısından daha az, bebek açısından daha fazla risklidir. Sezaryende tam tersi anne için daha fazla risk söz konusuyken bebek açısından risk çok azdır.
3- Normal doğumda derin vajen yırtıkları, doğumdan sonra mesane ve rahim sarkması gibi sıkıntılar olabilir. Bu olay tamamen anne vücudunun bağ dokusunun kalitesine bağlı olup daha önceden öngörülemez. Örneğin 3 normal doğum yapmış bir bayanda rahim ve mesane sarkması olmazken, başka bir bayanda ilk doğumdan sonra bile bu durumla karşılaşabilinir.
4- Bugün için sezaryenden sonra normal doğum yapmak güvenilir olmayıp sezaryenle doğum yapan bayanların bir sonraki doğumlarıda sezaryenle olmalıdır. Böylece doğum sayısı 3 en fazla 4 kere ile kısıtlanmaktadır.
Son söz:
Normal doğum anne ve bebek için riskli değilse, her zaman için normal doğum tercih edilmelidir. Günümüzün teknolojisinde, Epiduarl anestezi ile sancısız doğumu, tüm anne adaylarına tavsiye ederim.
Her şeye rağmen normal doğum mu? Sezaryen mi?
Bu soruyu öncelikle hekiminize sonrada kendinize sorun.
Tüm anne adaylarına ömür boyu mutlulukla anımsıyacakları sağlıklı problemsiz doğumlar dileğiyle……
