Kadınların pek çoğunun sıklıkla yaşadığı korkulardan biri de yumurtalıklarda kist olmasıdır. Hemen hemen her kadında hayatının bir döneminde yumurtalıklarında kist saptanabilir. Bu kistler genellikle bulgu vermezler ve tedavi dahi gerektirmezler. Genelde masum olmalarına rağmen halk arasında çok korkulacak bir hastalık olan over kistleri hep aynı türde değildir.
Kist, etrafı kist duvarı adı verilen doku ile çevrili sıvı içeren kitlelerdir. İyi huylu ya da kötü huylu olabilirler. En sık görülenleri iyi huylu over kistleridir. En sık neden hormonal düzensizliklerdir.
Normalde her iki adet ortasında bir yumurta gelişir ve çatlar. Bazen folikül adı verilen bu kistler çatlamaz ve büyümeye devam ederler. Basit kist / folikül kisti denilen kistler ortaya çıkar. Sıklıkla adet sonrası ya da birkaç ay içerisinde kaybolurlar. Sıklıkla belirti vermezler, kontroller sırasında tesadüfen farkedilirler. Bazen karın şişliği, ağrı, adet düzensizliği gibi şikayetlere de yol açabilirler. Dolayısı ile adet gören her kadın hayatının bir döneminde potansiyel kist adayıdır.
Adet görülmeyen çocukluk döneminde ve menopozal dönmede görülen kistler daha fazla dikkate alınmalıdır.
Adet görülen dönemde görülen yumurtalık kistlerininde çoğu iyi huylu olmakla birlikde iyi ya da kötü huylu olup olmadığının ayırt edilmesi önemlidir. Bunları ultrasondaki bir takım görüntülerinden ve kan tahlillerinden anlamak mümkündür.
Ayrıca çok büyük kistler iyi huylu olsalar bile patlama yada torsiyon (gangrenleşme) tehlikesinden dolayı dikkatli izlenmeli gerekirse ameliyat edilmelidir. Yine bu grupta yer alan ve iyi huylu olan çikolata kistleri, dermoid kistler tanı ve tedavi açısından farklılık göstermektedir.
Op.Dr. Alparslan DEMİR
