Ülkemizde yaklaşık 1.5 milyon çiftin çocuk sahibi olmakta sorunlarla karşılaştıgı bilinmektedir . İstediği zamanda çocuk sahibi olamayan insanlar ülkemizde önemli sosyal, psikolojik, moral ve ekonomik sorunlar ve çıkmazlar yaşamaktadır. Sorun bilimsel ve gerçekçi bir yaklaşımla ele alınmadığından giderek büyümektedir. Ülkemizde kısırlık HASTA GÖZÜYLE ele alınırsa, problemin gerçekte bir kader olduğu ve insanları çeşitli ve önemli çıkmazlara sürüklediği düşünülebilir. Sorun çağdaş bir organizasyonla ülke çapında çözümleninceye kadar hastaların verebilecekleri en faydalı kararın, kendileri için en uygun ve doğru olabilecek bir tedavi merkezine başvurmaları olacağı aşikardır. Ancak bu da o kadar kolay değildir; hasta bu durumda kendisi için en doğru olanı nasıl seçecektir?
Tüp bebek ve Mikroinjeksiyon tedavilerine, çabalarına rağmen sağlıklı bir bebek elde edemeyen çiftler yüksek teknolojinin kendilerine son şansları olarak yardım edebileceği ümidiyle umutla sarılmaktadırlar. Tedavilerinden sonuç alamayan çiftler büyük bir hayal kırıklığına uğramaktadır. Maddi sorunlardan veya yaşadıkları psikolojik stresten dolayı ilk başarısız tedavi sonrasında % 40 dolayında tüp bebek tedavisine devam edilmemektedir. Böylece tedaviden sonuç alabilecek birçok çift maalesef çocuksuzluğa mahkum olmaktadır.
Tüp bebek tedavilerinin, bu nedenlerden dolayı ÇİFTE ÖZEL yapılan planlamalarla uygulanması ve çiftlere tedavi ayında elde edebilecekleri en yüksek başarısı şansının verilmesi önem kazanmakatadır. Kadın ve erkeğe ait detayların araştırılması ile elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi ve tedavinin bu veriler ışıgında planlanması başarıyı arttırır. Bu değerlendirmede kişilerin sosyal, moral, psikolojik, ekonomik durumları, daha önceki hastalıkları, tetkikleri ve tedavilere verdikleri cevaplarla başvurdukları zamandaki yaşları, yumurtalık fonksiyonları, hormonal durumları göz önüne alınmalıdır. Böylece çifte özel tedavi planlaması yapılabilir. Kişilerin tedavi esnasındaki cevaplarına göre de gerekli değişiklikler ve yeni gebeliği arttırabilecek planlamalar stratejik uygulamalar yapılabilmelidir. Bir çift için geçerli olan yaklaşımın başka bir çift için geçerli olamayacağı bilinmelidir.
Tüp bebek tedavilerinde, uluslararası düzeyde bilimsel verilerin ışıgında başlatılan ' Sperm ve Yumurtadan Bebeğe En Yakın Yol ' ad verilen tüp bebek uygulamaları çiftlerin en yüksek başarı oranını yakalamalarını amaçlamaktadır. Bu yaklaşımda hizmeti sunan merkezin özellikleri çok önem kazanmakatdır. Tanı ve tedaviye başlanacak sağlık biriminin uygun fizik yapı, eğitimli, tecrübeli ve yeni teknolojileri uygulayabilen personeli ve teknolojik donanım bakımından hastalarına her türlü çağdaş hizmeti uygun koşullarda sunabilmesi, bilimsel verilere uygun olarak çalışması, ranta yönelik davranış ve uygulamalardan kaçınması gereklidir. Kısırlık tanı ve tedavisi bir ekip hizmetidir ve başarı ancak her kademedeki hizmetin aynı kalite ve bilinçle yapılması ile gelebilir.
Aşagıda tüp bebek tedavilerinde ' Yumurta ve Spermden Bebeğe ' uygulamalarındaki yeni bakış açıları tartışılacaktır :
1. Tüp Bebek tedavisi özenle planlanıp uygulanması gereken ciddi bir süreçtir. Paranızı, vücudunuzu, psikolojinizi, umudunuzu size özelliklerinize göre en yüksek başarı şansını verebilecek bir merkeze yatırınız. Uzun yıllar sizi tanıyan ve kadın hastalıkları ile ilgili konularda sağlık hizmeti sunmuş doktorunuz size bu özel hizmeti veremeyebilir. Muayenehanelerde tüp bebek tedavisinin başlanması ve sonradan hiç bilmediğiniz, görmediğiniz, bilinçli şekilde seçmediğiniz bir tüp bebek merkezinde yapılacak uygulama size elde edebileceğinizden düşük bir gebelik şansı getirebilir. Üzüntülü, tepkili, küskün ve ümitsiz kalma ihtimaliniz bu durumda daha fazladır. Bilinçsizce bilgisizce ne olduğunu anlamadan yaptırdığınız başarısız bir tüp bebek tedavisi size bir daha tedavi olamama kararı verdirebilir. Ancak sonunda çocuksuz kalan siz olursunuz.
Dikkat ! ( ilk tüp bebek tedavisi başarısız olan çiftlerin % 30-40 kadarı bir daha tedavi olmak istememektedirler ve tedavi dışında kalmaktadırlar ).
2. Tedavi olacağınız merkezi siz araştırın ve seçiniz. Başkalarının ısrarı özellikle bazı doktorların ısrarlı yönlendirmelerinden sakınınız. Son zamanlarda bazı doktorların bazı merkezlere ısrarlı bir şekilde yönlendirme yaptıkları ve bu yönlendirmelerden maddi kazanç elde ettikleri sağlık bakanlığı tarafından saptanmıştır. Bu durum hastaların doktor ve merkez seçme özgürlüğünü kısıtlamakta olup ilgili kanun ve yönetmeliklere aykırıdır.
3. Aklınızda sadece tüp bebek tedavisine başlama kararı olarak bir tedavi merkezine başvurmayınız. Tüp bebek tedavisine başlayan çiftlerin önemli bir bölümü sorunlarının ne olduğunu tam olarak bilmeden tedaviye başlamaktadırlar. Bu eksiklik çoğunlukla başvurulan tıbbi hizmet birimlerinde kendilerine yeterli zamanın ayrılamaması ve problemleriyle ilgili bilgilendirilmenin yapılmamasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle yeterince araştırmadan, bilgilenmeden ve sorgulamadan tedaviye başlanmamalıdır. Anlamak için sormaktan çekinilmemelidir. Kendilerine mantıklı gelen her çözümün uygulamada aynı derecede başarıyı arttıramadığı gerçeğini göz ardı etmemelidir.
Tüp bebek tedavisi her çift için özeldir. ÇİFTE ÖZEL yapılan planlamalarla uygulanacak tedaviler başarı şansını arttırır. Kadın ve erkeğe ait detaylı değerlendirilme sonrasında elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi ile ortaya çıkar. Bu değerlendirmede kişilerin sosyal, moral, psikolojik, ekonomik durumları, daha evvelki hastalıkları, tetkikleri ve tedavilere verdikleri cevaplar ve başvurdukları zamandaki yaş, yumurtalık fonksiyonları, hormonal durumları göz önüne alınır. Kendilerine özel tedavi planlaması yapılmalıdır. Kişilerin tedavi esnasındaki cevaplarına göre de gerekli değişikler ve yeni planlamalar yapılabilmelidir. Başka bir çift için geçerli olan yaklaşımın diğeri için geçerli olamayacağı bilinmelidir.
4. Kadın ve erkekteki sistemik hastalıklar, kullanılan ilaçlar, geçirdikleri ameliyatlar dikkatle değerlendirilmelidir. Gerekli görülen durumlarda tüp bebek tedavisine başlamadan sorunlar çözülmelidir. Özellikle bağışıklık sistemleri ile ilgili sorunlar, genetik hastalıklar, pıhtılaşma bozuklukları, tiroid hastalıkları, hormon bozuklukları, kilo problemleri, beslenme alışkanlıkları, sigara-alkol kullanımı, psikolojik sorunlar, kadın erkek arasındaki sorunlar, sosyal baskılar tespit edilmeli, gerektiğinde tedavileri tamamlanmalıdır. Tedavi süreçleri 6-8 hafta kadar sürebilir. Tüp bebek tedavisi doktorun belirlediği zamanda başlamalıdır.
5. Tüp bebek tedavisinin tedavi ayında size en yüksek gebelik şansını verebilmek için yapıldığını unutmayınız. Tedavi başarısı sizin özelliklerinize göre değişiklik gösterir. Kendinizi başka çiftlerle kıyaslamayınız. Size uygulanan bir teknik onlara uygulanmayabilir veya tersi olabilir. Bu seçimler size özel olarak yapılacaktır. Sizin için seçilerek size özel planlanmış tedavi planınız hakkında detaylı bilgi alınız. Muhtemel değişikliklere veya ilave tedavileri öğreniniz.
CLINIC İnfertilite ve Tüp Bebek Merkezi size ve eşinize uygulandığında yüksek başarı verebilecek güncel tanı ve tedavi olanaklarından size özel olanlarını araştırmakta, planlamakta ve sizlerin faydalanmasına sunmaktadır. Bu tedavi ve teknik uygulamalar için sonradan ilave ücret talep edilmemektedir.
6. Tüp Bebek tedavisinde ilk aşama sağlıklı olgun yumurtaların elde edilmesidir. Genellikle tedaviye başlayan çiftlerde çok yumurta elde edilmesinin başarıyı arttırdığı kabul edilir. Hatta tedavimizde diğer kadınlardan daha az yumurta elde edilmesi bizleri üzer. Ancak daha fazla yumurta daha fazla başarı demek değildir! Tedavi esnasında gelişen yumurtaların kalitesi onların daha sonradan iyi bir şekilde döllenerek ve gebelik oluşturabilecek embriyo geliştirebilmesini sağlar. Yumurtalıkların kişiye özel olarak uyarılması ve içindeki yumurtaların olgunlaştırılabilmesi yumurtaları geliştirmek için kullanılan ilaçların kişiye özel olarak seçilmesi, dozunun ayarlanması, diğer ilaçlarla birlikte kullanılma kararının verilebilmesi ve tedavi süresini iyi şekilde ayarlanabilmesine bağlıdır. Diğer bir deyişle yumurtaları arttırmak ve geliştirmek için ilaç kullanımının ayarlanması kişiye ve tedavi ayına uygun olarak uygulanacak bilgi tecrübe ve özen gerektiren bir tıp sanatıdır. Bilgi, tecrübe, zaman ayrılması ve sizin özelliklerinizin detaylı şekilde araştırılmasını gerektirir.
Fazla ilaç kullanımı :
o Yumurtalıkların aşırı uyarılması yumurtalıklardan fazla hormon salınmasına yol açarak rahim içzarının gelişmesini bozar ve embriyonun bu bölgeye gömülmesini engelleyerek gebeliği önleyebilir.
o Az ve uygunsuz ilaç kullanımı da yetersiz yumurta gelişmesine yol açarak başarıyı azaltabilir.
CLINIC Tüp Bebek Merkezinde kişiye özel ilaç seçimi sizlerin yumurtalık fonksiyonlarının önceden araştırılıp saptanmasıyla tedavi ayında sağlıklı yumurta gelişmesini sağlayacak şekilde yapılmaktadır. Başarıyı sağlayacak en az ilaç dozları tercih edilmektedir. Uluslararası yayınlanmış tecrübelerimize göre ilaçların kombinasyonu ile sizleri özleminize kavuşturabilmek için çaba gösterilmektedir.
7. Tüp Bebekte yumurta içine konulan tek bir spermin seçiminin ne kadar önemli olduğunu biliyor musunuz? Spermin yumurtayı dölleme potansiyelinin ve genetik yapısında çeşitli nedenlerle ortaya çıkan sorunlar yumurta döllenmesini çok olumsuz etkileyebilir. Yumurtaların döllenmemesine, az sayıda döllenmesine, genetik olarak problemli döllenme olmasına ve kalitesiz embriyo oluşmasına yol açar ve gebelik oranları düşer. Bu nedenle erkeklerde genetik yatkınlık, sigara, alkol kullanımı, stres, fazla kilo, ilerlemiş yaş, çeşitli hastalıklarla ortaya çıkabilecek sperm problemlerinin önceden tespiti önem kazanır. Spermlerde fonksiyon bozukluk oranının arttığı özel testlerle ortaya çıkarılırsa tüp bebek tedavisinde yumurta içine konulacak spermlerin olgun ve genetik iyi durumda olanlardan seçilmesi lazımdır. Sorunun fazla şiddetli olan erkeklerde tedaviye başlamadan önce yapılan hayat tarzı değişiklikleri, vitaminler, antioksidanlar ve bitkisel tedavi fayda sağlayabilir.
CLINIC Tüp Bebek Merkezinde Tüp bebek tedavisi esnasında özel mikroskopların kullanılması ile yapılan IMSI ve özellikle polarize mikroskop yardımı ile uygulanan çift kırılma yöntemi ile spemlerin seçimi yapılmakta ve :
a) Şiddetli sperm sayı ve hareket azlığında
b) Azospermi hastalarında sperm seçiminde
c) Önceden kalitesiz embriyo geliştirmiş kadınlarda
d) Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olgularında
e) Tüp bebek tedavisi sonrasında düşük yapan kadınlarda
başarı oranlarını önemli derece arttırılabilmektedir.
8. Kadınların yaşının 35 üzerinde olması ve ilaçların yumurta üzerindeki yan etkileri yumurtaların çevresindeki zona pellisuda denilen zarın kalınlaşmasına yol açarak tüp bebek sırasında sperm tarafından döllenmelerini önleyebilir. Ayrıca bu yumurta zarı kalınlaşmasının olduğu durumlarda spermin tüp bebek işlemi sırasında mikroenjeksiyon iğneleriyle yumurtaların içine konulması sırasında zarı geçme sırasında zorluk ve zorlama olabilir ve yumurtanın yapısı zedelenebilir. Bu durumlarda döllenme bozukluğu ve kalitesiz embriyo gelişmesi ortaya çıkar ve gebelik oranları azalabilir. Sorunu engellemek için Lazer ICSI yöntemi uygulanır. Bu işlemde yumurtanın kalınlaşmış olan zarı önce lazer yardımı ile inceltilir ve sonrasında spermi yumurta içine taşıyacak iğne yumurta içine inceltilmiş delikten sokulur. Bu işlemin yumurtanın zarar görmesini önlediği, döllenmeyi ve gelişen yumurtanın kalitesini arttırarak gebelik oranlarını yükselttiği bulunmuştur.
9. Kültür sıvısı kullanımı: Her yumurta ve her embriyo için uygun geliştirme sıvıları bulunmaktadır. Yumurtaların olgunluğu ve gebelik oluşturma yetenekleri kadın yaşı, yumurta rezervi, kullanılan ilaçların yumurtalar üzerindeki etkileri gibi faktörlerle belirlenmektedir. Dölleme ve embriyo oluşması vücut sıvılarına en yakın özellikleri gösteren sıvılar içinde (kültür vasatları) içinde yapılmaktadır. Uygun olmayan vasatların seçilmesi ve kullanılması embriyo kalitesini bozarak gebelik şansını düşürmektedir. Yumurta ve embriyoya özel vasatların kullanılmasının gerekliliği açıktır.
10.Hastaya özel inkübatörler: Döllenmiş yumurtalar 'inkübatör ' denilen özel dolaplarda geliştirilmektedir. Bu aletlerin yumurtalara ve embriyolara uygun ısı, nem ve ortam sağlaması gereklidir. Dolapların kapaklarının fazla açılması, kullanılan gaz basınçlarının düşmesi, ısı değişiklikleri ortamı bozarak embriyo gelişmesine zara vermektedirler. Bu etkilerin en az düzeye indirilebilmesi için 'Her Çifte bir İnkübatör ' kavramı ortaya atılmıştır. Bu uygulamada her çifte ait özel alanlar oluşturulmuştur. Bu bölge sadece tedavisi süre çifte ayrılmakta ve olumsuz etkilerin ortaya çıkması en az düzeye indirilmektedir.
11.Embriyoskop = Video ile embriyo izleme = Embriyo gelişiminin sürekli izlenmesi: Elde edilen embriyoların gelişimlerinin saat saat, gün gün özel videolar tarafından kaydedilmesi ve bu gelişmelerin tek tek embiryo düzeyinde yapılabilmesi bize ne sağlayabilir?' diye düşünerek İtalya, Roma ve Bologna'daki iki merkezle sürdürdüğümüz ön çalışmalarda elde edilen verilerin ışığında embriyoların gelişimlerinin laboratuarda sürekli olarak izlenerek en iyilerinin seçilmesi işleminin CLINIC Tüp bebek laboratuarında bazı hasta gruplarında kullanmaya başladık ve bu hastalarda teknik başarı oranlarında önemli bir arttırıcı etki sağladı. Kullanım alanları aşağıdaki şekilde özetlenebilir :
o Yumurta sayıları az olan kadınlarda embriyo kalitesi saptanması ve muhtemel gebelik oranları hakkında bilgi sahibi olabilmek için
o Fazla embriyo oluştuğunda dondurulacak embriyoları seçmek ve bu embriyoların kullanılması sonucunda elde edilecek gebelik oranları hakkında fikir sahibi olabilmek için
o Önce gebelik oluşmaması ile ilgili olarak rahim iç zarında problem olduğu tespit edilmelidir. Uygulanan çeşitli testlerle yapılmaktadır tüp bebek tedavisi öncesinde sorun saptanmaktadır.
o Bu işlemler yapılırken diğer taraftan laboratuarda yumurtalar spermlerle döllenmekte ve embriyolar elde edilmektedir. Tercihen embriyoskopi denilen bir yöntemle hücrelerin kaliteleri saptanarak rahim içine transfer edilecek embriyolar seçilmekte ve transfer gününe karar verilmektedir.
o Laboratuarda elde edilen gebelik aşısı olarak da adlandırılan sıvı embriyolorın rahim içine konulacağı günden bir gün önce veya aynı gün rahim içine verilir. Bu işlem rahim içini daha sonradan transfer edilecek embriyoların gömülmelerine uygun hale getirir diğer bir deyişle gebeliğin oluşmasına uygun hale getirir. Bu şekilde hazırlanmış rahim içi zarının konulan iyi kalitede embriyoları daha yüksek oranda kabul edeceği yani gebelik oluşmasına yardım edeceği çalışmamızda bulunmuştur. Ayrıca bu tip bir uygulama daha sağlıklı gebelik oluşacağı için gebelik kayıpları yanı düşükler önlenebilmektedir.
