Yardımcı üreme teknikleri uygulanırken tanı ve tedavi amaçlı olarak kullanılabilen bazı operasyonlar mevcuttur. Bu operasyonlar bazıları lokal anestezi altında uygulanabilirken, bir çoğu genel anestezi gerektirmektedir.
Histereskopi (Rahim İçinin İncelenmesi)
Tüp bebek tedavisinde başarı, sağlıklı bir rahim içi ortamı olmasına bağlıdır. Tedavinin tüm aşamalarında büyük emek harcanarak elde edilen embriyolar rahim içine transfer edilmektedir. Rahim içersinde yer işgal eden lezyonlar (örneğin myon, polip gibi) yada yapışıklıklar ve benzer nedenle rahim içinin değerlendirilmesi çok önemlidir. Tüp bebek tedavisine başlanırken istenen HSG (histerosalpingografi: rahim ve tüp filmi) istenirken de temelde amaçlanan rahim içinin değerlendirilmesidir. Fakat Histereskopi operasyonu ile kıyaslandığı zaman yanılma payı yüksektir. Çünkü, Histereskopide rahim ağzı, rahim geçiş ve rahim içi direkt olarak değerlendirilebilmektedir. Genel olarak Histereskopi, tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı durumunda yapılmaktadır.
Laparoskopi (Karın İçinin, Özellikle; Rahim Yumurtalıklar, Tüpler ve Bu Yapıların Birbirleriyle İlişkilerinin İncelenmesi)
Laporoskopi, göbekten girilerek teleskop ile karın içi yapıların değerlendirilmesi işlemidir. Laporoskopi ile; rahim, yumurtalıklar, tüpler ve birbirleriyle olan ilişkiler değerlendirilmektedir. Böylelikle HSG (rahim ve tüp filmi) ile tespit edilemeyen rahimi ve tüpleri dışarıdan etkileyen bazı patolojiler tespit edilebilmektedir. Tanı ve tedavı aynı seyansa yapılabilir. Örneğin yumurtalık kistlerinin alınması veya içinini boşaltılması, rahimde tespit edilen myomların çıkarılması tüplerde tespit edilen bazı problerin tespit edilerek geçişin sağlanması, endometriozis (rahim içi dokusunun rahim dışında; yumurtalıklar, tüpler yada karın boşluğunda bazı bölgelerde bulunmasıdır ve kısırlık nedenlerinden biridir) odaklarının dağlanması gibi. Laporoskopi ile aynı zamanda Histeroskopi işlemide planlanabilir. Laporoskopi hemen her zaman genel anestezi altında yapılmaktadır. Hastanede yatmayı gerektiren bir işlem değildir. Operasyon bitiminden 3-4 saat sonra eve gidilebilir.
Reasnostomoz Operasyonu (Daha Önceden Yapılan Tüp Bağlama İşlemi Sonrası Tüplerin yeniden Açılması)
Daha önceden tüplerini bağlatan fakat, sonradan herhangi bir nedenle yeniden çocuk sahibi olmak planlayan hastalarda uygulanan bir operasyondur. Açık ameliyat yada Laporoskopik olarak yapılabilir. Operasyon öncesi hastanın başarı şansı hakkında detaylı muayene ve tedkikler ile değerlendirilmesi ve bilgilendirilmesi gerekir.
Over Kesitlerinin Ultrasound Altında Boşaltılması
Tüp bebek tedavisi başlangıcında yada takibi sırasında yumurtalık kistleri tespit edilebilir. Genel sağlık ve tüp bebek tedavisi başarısı açısından bu kistlerin tedavi edilmesi gerekebilir. Kist çeşidi hakkında araştırma yapıldıktan sonra eğer uygun olduğuna karar verilirse, ultrasyon altında yumurtalıktaki kiste iğne ile girilerek boşaltılabilir. Hastaya, ağrı duymaması için gerekli olan sakinleştirici ilaç verilir. Hasta bir müddet dinlendikten sonra evine dönebilir.
Küretaj (Gebeliğin Sonlandırılması)
Tüp bebek tedavisi sonucu elde edilen gebeliklerin yaklaşık olarak %5'i erken gebelik kaybı ile sonlanmaktadır. Bunlar boş gebelik denilen gebelik kesesinin görüldüğü fakat bebek kalp atımlarının ilerleyen gebelik haftasına rağmen alınmaması, kalp atımları oluştuktan sonra gelişimini durdurması ve canlılığını yitirmesi gibi durumlardır. Kendiliğinden bir düşük olabilceği gibi müdahale edilmeside gerekbilir. Küretaj dediğimiz gebelik materayilinin rahim içinde boşaltılması işlemi uygulanır. İşlem, lokal yada genel anestezi altında yapılabilir. Önemli olan işlemin titizlikle yapılmasıdır, çünkü daha sonraki gebelikler için de sağlıklı rahim içi ortamı şarttır ve yanlış işlemler sonucu zarar görmemesi gerekir.
Redüksiyon (Selektif Olarak Çoğu Gebeliklerde, Gebelik Sayısının İndirgenmesi)
Üçüz ve üzerindeki gebeliklerde; anne ve bebekler için riski azaltmak için fetuslardan bir yada ikisinin yaaşamının sonlandırılmasıdır. Tercih edilen gebelik haftası; karından yapılan işlemler için 10-12 haftadır. Ultrasond altında fetal kalbe girilerek kalp aktivesini durduracak ilaç verilerek yapılmaktadır. İşlem öncesinde fetuslar detaylı olarak incelenmekte ve ve eğer risk taşıyan ve eğer gelişim geriliği gösteren var ise indirgenmede tercih edilmektedir.
Dış Gebelik Tedavisi
Normal bir gebelikte fetal gelişim rahim içinde olmaktadır. embriyo rahim içinde değilde tüplerde yerleşerek (tüpler dışında karın içinde yada rahim ağzında da yerleşebilir fakat, oldukça nadirdir), gelişimine devam ederse dış gebelikten söz edilebilir. Yaşamla bağdaşması söz konusu ve acil cerrahi müdehale gerekmektedir. cerrahide tercih edilen laparoskopik yaklaşım olmaktadır. Tüp bebek tedavisi ile gebe kalan hastalar yakından takip edilerek rahim içi sağlıklı gebelik olduğundan emin olmak için gebelik testi pozitif çıktığı taktirde yaklaşık trasfer tarihinden üç hafta sonra ultrasond ile hasta değerlendirilebilmektedir. Daha sonra gebelik hakkında aileye bilgi verilmekte ve gebelikle ilgili onerilerde bulunulmaktadır. hasta dış gebelik tespit edilir ise ayrıntılı olarak aile ile görüşülmekte ve tedavi seçenekleri sunulmaktadır.