1.A. Periton ve Retroperiton

İnsanoğlunun karnında karın boşluğunun büyük bir kısmını saran ve karın içerisinde yer alan birçok organı içerisine alan bir zar vardır. Bu zara periton ismi verilir.

Peritonun görevi nedir?

Periton hem bazı organları çevreleyerek desteklemek hem de bunlara ulaşması gereken kan akımı, lenf akımı ve sinirsel uyarıları taşımakla yükümlüdür.

Periton kaç kısımdan oluşur bunlar nelerdir?

Peritonun iki tane kısmı vardır. Bunlardan büyük olanına büyük omentum, küçük olanına ise küçük omentum ismi verilir.

Mezenter nedir?

Periton içerisinde kan akımı, lenf akım ve sinirsel uyarıyı taşıyan kısma ise mezenter ismi verilir.

Periton içerisinde hangi organlar ve yapılar bulunur?

Periton içerisinde bulunan karın içi organları mide, on iki parmak barsağının ilk 5 cm’ si, ince bağırsak (jejenum, ileum, çekum kısımları), apendiks, kalın bağırsak bazı kısımları (transvers, sigmoid kolon ve rektumun üst 1/3’ ü), karaciğer, dalak, pankreasın kuyruğu, kadınlarda rahim, yumurtalar ve yumurtalık tüpleridir.

Retroperiton nedir?

Periton boşluğunun arkasında bulunan karın içerisindeki bir başka potansiyel boşluğa ise retroperiton denilir.

Retroperiton içerisinde hangi organlar ve yapılar bulunur?

Periton içerisinde bulunan organlar ve yapılar şunlardır: ana atar damar (aort), ana toplardamar (vena kava inferior), yumurtalıkların damarları, böbrekler, böbrek üstü bezleri, böbrek damarları, proksimal üreterler (böbrek havuzunu idrar kesesine bağlayan 25–30 cm uzunluğunda tüp biçimli kanal), pankreasın kuyruğu haricinde kalan bölgesi, on iki parmak barsağının ilk 5 cm’ sinden sonraki bölümü, kalın bağırsağın bazı kısımları (çıkan kolon, inen kolon, rektumun orta 1/3’ü) ve yemek borusu.

İnfraperiton yada subperiton nedir?

Karın içerisinde periton boşluğunun altında da bir başka potansiyel boşluk vardır. Bu boşluğa infraperiton ya da subperiton denilir.

İnfraperiton yada subperiton içerisinde hangi organlar ve yapılar bulunur?

infraperiton ya da subperiton boşluğunun içinde ise rektumun alt 1/3 kısmı, mesane ve distal üreterler bulunur.

1.B. BÖBREKLER

Normal böbrek boyutu ve yerleşimi nedir?

Çoğu insanda her biri yaklaşık 10 cm uzunluğunda olan 2 böbrek vardır. Böbrekler gövde arka duvarında kaburgalar ile korunan bir pozisyonda yerleşiktir.

Böbrekler ne işe yarar?

Böbreğin görevi idrarı süzmek, atıklardan temizlemektir. Her bir böbrek yaklaşık 1 milyon idrar süzücü hücreden(nefron) oluşur. Kan böbreklerden geçerken metabolizma atıklarından ve fazla sıvıdan temizlenir. Bu atıklar ve fazla sıvı böbreklerden çıktıktan sonra üreterlere ve oradan da uygun zamanda idrar olarak vücut dışına atılmak için mesaneye boşaltılır. Böbrekler ayrıca kandaki iyon dengesini sağlar, kan basıncını düzenleyen hormonları salgılar ve D vitamini üretirim metabolizmasına katılır.

1.C. ÜRETERLER

Üreter nedir?

Çoğunlukla her bir böbrekten çıkan bir adet üreter bulunur. Ancak bazen tek bir tarafta bazen de çift taraflı iki tane üreter varlığı olabilir. Bu duruma duplike üreter denir. Duplike üreterler tamamen ayrı yapılar olabileceği gibi bir birlerine ağızlaşarak “Y” yada ters “Y” şeklinde de olabilir.

Üreterin yapısı nasıldır?

Tüp şeklindeki üreterler, idrarı mesaneye taşırken kasılan ve gevşeyen düz kas yapılarından oluşur. Her 10 ile 15 saniye içinde bir ritmik kasılma olacak şekilde üreterler mesaneye idrar boşaltır.

Üreter stenti nedir?

Üreter stenti, üretere yerleştirilebilen özel olarak tasarlanmış eğilebilir plastik bir maddeden oluşan bir tüptür. Yetişkinlerde bu tüp 24 ile 30 cm uzunluğunda olur. Birçok değişik üreter stenti olmakla birlikte hepsi aynı işlevi görür. Üreterde tıkanıklık yapan bazı durumlarda(taş, üreter darlığı, üretere dışarıdan bası gibi) doktorunuz size üreter stenti yerleştirilmesi işlemini önerebilir.

Üreterler her bir böbreğimizi mesaneye(idrar torbasına) bağlayan tüplerdir. Böbrekler kanı süzdükten ve temizledikten sonra idrar denen atık bir sıvı oluşturur. Bu sıvı böbreklerden çıktıktan sonra üreterlerin içinden geçerek mesaneye taşınır.

Duplike üreter ne demektir?

Üriner ne demektir?

Üriner idrar ile ilgili demektir.

1.D. ALT ÜRİNER SİSTEM

Üriner sistem nasıl sınıflanır?

Üriner sistem üst üriner sistem ve alt üriner sistem olarak adlandırılan iki ayrı sisteme ayrılabilir.

Üst üriner sistemin yapıları nelerdir?

Üst üriner sistem böbrekler ve üreterlerden oluşur. Bu sistemin görevi kanı temizleyerek idrarı oluşturmak ve idrarı mesaneye kadar taşımaktır.

Alt üriner sistem yapıları nelerdir?

Alt üriner sistem mesane, üretra ve üretral sfinkterden oluşur. Bunun görevi idrarı depolamak ve istendiğinde boşaltmaktır.

Mesane nedir ve yapısı nasıldır?

Mesane yuvarlak bir balon şeklinde gösterilse de aslında oval ve tepesinde yassılaşmış bir kesedir. Mesane için kullanılan tıbbi terim ‘vesikal’ dir ve mesane kasına da detrusor denir. Mesane duvarı mesane kası(detrusor) denen düz kas tabakalarından oluşur. Mesanenin dolum fazında idrarı depolamak ve boşaltım fazında idrarı boşaltmak gibi iki görevi vardır.

Üretra nedir ve yapısı nasıldır?

Üretra kadında ve erkekte mesanede biriken idrarı vücut dışına atan tüptür. Kadında üretranın uzunluğu erkeğe göre oldukça kısadır. Kadın üretrasının uzunluğu yaklaşık 3-4 cm, erkek üretrası ise yaklaşık 20 cm uzunluğundadır.

Alt üriner sistemin çalışması nasıl değerlendirilir?

Alt üriner sistemin fonksiyonlarını değerlendirmek için ürodinami denen test yapılır.

1.E. ERKEK CİNSEL ORGANLARI

Erkek üreme organlarının görevleri nelerdir?

Erkek üreme organları şu işlevleri yerine getirmek için özelleşmiştir; erkek üreme hücreleri olan spermi ve bunu koruyan sıvıyı(semen) üretmek, saklamak ve taşımak ve spermi dişi üreme sistemi içerisine boşaltmak ve son olarak erkek cinsiyet hormonlarını üretmek ve salgılamak.

Dış erkek üreme organları nelerdir?

Erkek üreme organları iç ve dış yapılardan oluşur. Erkek üreme organlarının çoğu dışarıda yer almaktadır. Bunlar penis, skrotum(tetislerin içinde bulunduğu kese) ve testislerdir.

Penis nedir ve yapısı nasıldır?

Penis cinsel birleşmeye katılan erkek organıdır. Kökü, gövdesi ve başı(glans) olmak üzere üç bölümü vardır. Penis kökü penisi karın ön duvarına bağlar. Glans penis ise penisin ucundaki koni biçimli yapıdır ve erkek çocuk doğduğunda sünnet derisi ile örtülüdür. Glans penis sinir uçları açısından zengin bir bölgedir. Penis gövdesi silindirik bir şekle sahiptir ve süngerimsi bir erektil dokudan oluşan üç ayrı bölmeye ayrılır. Bu süngerimsi dokular cinsel uyarı sırasında kan ile dolarak sert ve erekte hale gelirler, böylece cinsel birleşme mümkün olur. Penis derisi bu hacim değişikliklerine olanak sağlamak için gevşek ve elastik bir yapıya sahiptir. Semen(spermlerin içinde bulunduğu sıvı ya da meni) orgazm anında penis ucundaki üretra ağzından dışarı atılır. Bu sırada üretradan idrar çıkışı engellenir ve sadece meninin dışarı atılması sağlanır.

Skrotumun nedir ve yapısı nasıldır?

Skrotum penisin tam arkasında asılı duran gevşek yapılı kese şeklinde bir deri uzantısıdır. Bu kesede testisler ile bazı sinir ve kan damarları bulunur. Skrotumun görevi testisleri korumak ve testis gelişimi için uygun sıcaklığı sağlamaktır. Normal sperm gelişimi için testislerin normal vücut sıcaklığından biraz daha düşük bir sıcaklığa ihtiyacı vardır. Skrotum derisinin altında özellikli bazı kaslar kasılıp gevşeyerek testisleri yukarı ya da aşağı çekerler. Yukarı çekildiğinde testisler gövdeye yaklaşarak ısınır ve aşağı çekildiğinde gövdeden uzaklaşarak soğur.

Testis nedir ve yapısı nasıldır?

Testisler skrotumda yerleşik ceviz büyüklüğünde oval organlardır. Çoğu erkekte iki tane testis vardır. Testislerin görevi sperm(erkek eşey hücresi) üretmek ve en temel erkeklik homonu olan testosteronu salgılamaktır. Testislerin içinde seminifer tübüller denen tüpler içinde spermatogenez işlemi ile sperm hücreleri üretilir.

Epididimis nedir ve yapısı nasıldır?

Her testisin arkasında uzun kıvrımlı tüp şeklinde bir yapı bulunur. Bu yapı testis içinde üretilen spermi depolar ve transfer eder. Epididimisler ayrıca spermi olgunlaştırmakla görevlidir. Cinsel uyarılma sırasında meydana gelen kasılmalar spermi vas deferense doğru ilerlemeye zorlar.

İç erkek üreme organları nelerdir?

Erkek üreme organları iç ve dış yapılardan oluşur. Erkek üreme organlarının vücut içinde kalanları vas deferens, üretrai seminal vezikül ve prostattır.

Vas deferens nedir ve yapısı nasıldır?

Vas deferens epididimsten pelvik kavitedeki prostatın arkasına doğru uzanan uzun kaslı bir tüptür. Vas deferens olgun spermleri dışarı atılmak üzere üretraya taşır.

Üretra nedir ve yapısı nasıldır?

Üretra erkeklerde idrarı mesaneden vücut dışına taşıyan tüptür. Ayrıca erkek orgazma ulaştığında semeni vücut dışına taşır. Erkek ereksiyon halindeyken idrar akışı üretrada bloke edilir ve semenin tek başına vücut dışına atılması sağlanır.

Seminal vezikül nedir ve yapısı nasıldır?

Seminal veziküller mesane tabanına yakın bir yerde vas deferense bağlanan küçük keseciklerdir. Bunlar sperme enerji sağlayan şekerden(fruktoz) zengin bir sıvıyı semen içine salgılar ve spermin daha hareketli olmasına yardımcı olur. Seminal vezikül salgıları bir erkeğin menisinin hacimsel olarak büyük kısmını oluşturur.

Prostat nedir ve yapısı nasıldır?

Mesanenin altında rektumun önünde yerleşik bir salgı bezidir. Prostat meniye ek bazı sıvılar salgılar ve bu salgılar da spermi besler. Meni üretradan geçerken prostatın merkezinden geçer.

Erkek üreme sistemi nasıl çalışır?

Tüm erkek üreme organlarının işlevleri hormonlara bağlıdır. Erkek üreme organlarının çalışmasını düzenleyen en önemli hormonlar FSH(Folikül uyarıcı hormon), LH(Lüteinizan hormon)ve testosterondur. FSH ve LH hipofiz bezinden salgılanır. FSH sperm üretiminden sorumludur ve LH testosteron üretimini uyarır.

Testosteron sperm üretimini uyarmakla birlikte erkek ikincil seks karakterlerinin gelişimi, kas kitlesinin ve gücünün sağlanmasını ve kemik oluşumu ve cinsel isteğin oluşmasını sağlar.

1.F. KADIN CİNSEL ORGANLARI

Kadın üreme organlarının yapısı nasıldır?

Erkek üreme sisteminin aksine kadın üreme organlarının tümü vücudun içinde, leğen kemiği içinde bulunur.

Kadın üreme organlarının dışını oluşturan yapılar nelerdir?

Bunlar vulva, mons pubis, labia, klitoristir.

Vulva nedir?

Kadın üreme organlarının en dışta bulunan kısmı vulva denilen yapıdır. Vulva bacaklar arasında yerleşmiştir ve vajinal açıklığı kapatarak kadın üreme organlarının vücuda giriş noktasını kapalı tutar.

Mons pubis nedir?

Vajinal açıklığın hemen üzerinde bulunan etli alana mons pubis denir. Kız çocuklar ergenliğe girdiklerinde mons pubiste kıllanma başlar.

Labia nedir?

Vajinal açıklığı çevreleyen iki çift deri parçasına da dudak anlamına gelen labia denir. Kız çocuklar ergenliğe girdiklerinde labiaların dış kısmında kıllanma başlar.

Klitoris nedir?

Klitoris vulvanın ön kısmında labia katlantılarının birleştiği noktada bulunan küçük bir duyu organıdır. Labialar arasında kadın üretrası ve vajina bulunur.

Kadın üreme organlarının vücut içinde yerleşenleri nelerdir?

Kadınların iç üreme organlarını vajina, serviks, uterus(rahim), fallop tüpleri ve overler (yumurtalıklar) oluşturur

Vajina nedir?

Vajina, vajinal girişi rahime bağlayan duvarı kaslı bi tüptür. Vajinanın boyu kadının vücut yapısına göre değişmekle birlikte 8- 12 santimetredir. Duvarı kaslı olduğu için genişleyebilir ve daralabilir. Vajinanın bu daralabilen ve genişleyebilen yapısı bir tampon kadar ince birşeyi ve bir bebek kadar büyük birşeyi taşıyabilmesine olanak tanır. Vajinanın kaslı duvarı mukus salgılayan zarlar ile kaplıdır, bu zarlar vajinayı nemlendirir ve korur.

Vajinanın görevleri nelerdir?

Vajinın 3 görevi vardır. Bunlardan birincisi vajina cinsel birleşme sırasında penisin girdiği yerdir. İkincisi vajina doğum sırasında bebeğin dışarı çıktığı doğum kanalıdır. Üçüncüsü ise rahimden gelen adet kanının vücut dışına çıktığı yerdir.

Himen (kızlık zarı) nedir?

Vajinanın açıklığını örten ince bir doku yaprağına vardır. Bu ince dokuya himen denir. Himen(kızlık zarı) her kadında farklıdır. Çoğu kadında himen ilk cinsel birleşmeden sonra gerilir ve yırtılır ve bu sırada küçük kanamalar olabilir. Bazı kadınlar ise cinsel birleşmeden sonra himenlerinde bir değişiklik fark etmezler.

Serviks (rahim ağzı) nedir?

Vajinanın rahim ile birleştiği yere serviks(rahim ağzı) denir. Rahim ağzının güçlü kalın duvarları vardır. Rahim ağzının açıklığı çok dardır ancak doğum sırasında bebeğin geçişine izin verecek kadar genişleyebilir.

Uterus (rahim) nedir?

Rahim ters çevrilmiş bir armuta benzer. Rahim duvarı oldukça kaslıdır, hatta kadın vücudundaki en güçlü kaslardan biridir ve rahimin içi kalın bir örtü ile örtülüdür. Rahimin bu kaslı yapısı gebelik sırasında genişleyerek bebeği alacak hale gelir ve doğum sırasında da kasılarak bebeği dışarı iter. Kadın gebe değilken rahim boyu 7,5 cm ve genişliği 5 cm kadardır.

Fallop tüpleri nedir?

Rahimin üst tarafında her iki yanda yumurtalıkları rahime bağlayan fallop tüpleri bulunur. Rahimin her iki yanına birleşen iki fallop tüpü vardır. Fallop tüpleri 10 cm

uzunluğunda ve neredeyse bir spagetti kalınlığındadır. Fallop tüpünün rahime girmeyen diğer ucu huni şeklindedir ve bu huni yumurtalığın etrafını sararak yumurtalıktan atılan yumurtayı içine alır. Yumurta bir kez fallop tüpü içine girdiğinde fallop tüpü içindeki tüysü yapılar ile fallop tüpü boyunca rahime taşınır.

Overler (yumurtalar) nedir?

Yumurtalıklar rahimin sağ ve sol yanlarında bulunan oval şekilli organlardır. Yumurtalıkların görevi yumurta üretmek, bunları depolamak ve gerektiğinde yumurtaları fallop tüplerinin içine atmaktır(bu işleme yumurtlama denir). Her bir yumurtalık yetişkin kadında 4-5 cm’ dir. Yumurtalıklar kadın cinsiyet hormonları olan östrojen ve projesteronu salgılar.

Kadın üreme organlarının işlevleri nelerdir?

Kadın üreme organlarının görevleri şunlardır; yumurtayı üretmek, cinsel birleşmeye katılmak, döllenmiş yumurtayı gelişimini tamamlayana kadar beslemek ve korumak, doğum yapmak.

Yumurtaların kız çocuğundaki süreci ve görevleri nedir?

Bir kız çocuğu dünyaya geldiğinde yumurtalıklarında milyonlarca yumurta vardır ve bunlar ergenlik başlayana kadar aktif olmadan kalırlar. Ergenlikte hipofizden salgılanan hormonlar ile yumurtalıklar östrojen gibi kadın cinsiyet hormonlarını salgılamak için uyarılır. Bu hormonların salgılanması ile bir kız çocuğu cinsel olarak olgunlaşmış bir kadına dönüşmeye başlar.

Yumurtaların ergendeki süreci ve görevleri nedir?

Ergenliğin sonlarına doğru erişkin kız çocukları her ay adet döngüsünün içinde yumurtlamaya başlar.Her ay yumurtlama sırasında yumurtalıklardan biri bir tane yumurtayı fallop tüpüne atar. Yumurta sperm ile döllenmezse ölür ve 2 hafta içinde adet kanamsı ile birlikte vücudu terk eder. Rahim iç duvarının örtüsü genellikle 3-5 gün içinde adet kanı ile birlijte dökülür. Bir kız çocuğunun ilk adet kanamasına menarş denir.

2. ÜROLOJİNİN TANI ARAÇLARI

2.A. HİKAYE

Hangi şikayetleri olan hastalar ürolog tarafından değerlendirilmelidir?

Aşağıdaki listede bulunan yakınmalardan herhangi birisi sizde mevcut ise üroloji uzmanına başvurmanız gerekmektedir.

· Böğür ağrısı

· Kasıklara, testislere, bacak iç tarafına yayılan ağrı

· Testislerde ağrı

· Testislerde ağrılı yada ağrısız kitle

· İdrar yaparken yanma, acıma

· Sık idrara çıkma

· Gece altını ıslatma

· İdrar kaçırma

· İdrardan kan gelmesi

· İdrar yapma zorluğu

· İdrar yapamama

· Çatallı veya zayıf, cılız akımlı idrar yapma

· Kesik kesik idrar yapma, idrar torbasını tam boşaltamama hissi

· İdrar yolundan akıntı gelmesi

· Üreme organlarındaki cilt lezyonları

· Kanlı meni gelmesi, meni gelirken ağrı

· Çocuk sahibi olamama

· Erkeklerde sertleşme bozuklukları ve tüm cinsel problemler

Ürolojik hikaye nedir, nelere dikkat etmek gerekir?

Ürolojiye başvuran hastanın değerlendirilmesi hastayla yapılan görüşmede hastalığıyla ilgili ayrıntılı bilgi alınmasıyla başlar. Şikayetlerinin neler olduğu, nasıl başladığı ve ne zamandır mevcut olduğu sorgulanır.

Ağrı hastanın hekime başvurmasına sebep olan önemli şikayetlerden biridir. Ağrının başlangıç şekli, yeri, yayılımı ve şiddeti öğrenilir. İdrar rahatsızlıkları ürolojik hastalarda sıklıkla bulunan şikayetlerdendir. Hastada kilo kaybı, halsizlik, ateş, gece terlemelerinin mevcudiyeti, eşlik eden diğer hastalıkların varlığı, kullandığı ilaçlar, alerji, daha önce geçirdiği ameliyatları, sigara ve alkol kullanımı sorgulanır. Ayrıca başvuran hastanın ailesindeki mevcut hastalıklar öğrenilir.