Kanalların kapalı olması ve operasyonla açılmasının akılcı olmadığı durumlar,ciddi sperm problemleri,ileri yaşta unexplained infertilite tüp bebek gerektiren durumlardır.Hafif endometriosis, hafif sperm bozukluğu,yumurtlama problemi( örn. polikistik over) olanlar ovülasyon indüksiyonu (yumurtlatma) ve intrauterin inseminasyon (aşılama) gibi basit yöntemlerle gebe kalabilirler. Aşılama 3-6 kere denenir.Genelde 3 kereye kadar başarı şansı iyi düzeydedir.Olmazsa tüp bebek seçeneği düşünülmelidir.Bu noktada istisna grup ise polikistik overli kadınlardır.Bu grupta daha uzun süreli yumurtlatma tedavisi denenebilir.
Seçilecek tedavi yönteminde kararımızı etkileyen önemli bir faktörde infertilite süresidir. Özellikle sperm ve tüplerle ilgili sorunlarda süre uzadıkça tüp bebek dışındaki yöntemlerle sonuç alma ihtimali azalır. Örnek olarak aşağıdaki tabloda Hollanda'da kabul edilen IVF(tüp bebek) indikasyonları görülüyor:
1)Tubal patoloji (Tüplerde tıkanıklık)
a)Tubal cerrahi akılcı değilse tüp bebek gerekir.
b)Tüpler problemli ama tamamen kapalı değil veya operasyonla açılmışsa 2 sene beklenir, gebelik olmadıysa tüpbebek gerekir.Kadının yaşına bağlı olarak daha erken de yapılabilir.
2) Unexplained ( Açıklanamayan) infertilite:
İnfertilite süresi 3 yıl veya fazla ise tüp bebek gerekir. Kadın 36 yaşından fazla ise daha önce de yapılabilir.
3)Erkek faktörü
a)Toplam hareketli sperm sayısı 1 milyondan az ise(mikroenjeksiyon-ICSI) gerekir.
b) Toplam hareketli sperm sayısı 1-10 milyon arasında ve infertilite süresi 2 yıl veya fazla ise tüp bebek gerekir*.
4)Endometriosis
a) Hafif ve orta derecede endometriosis açıklanamayan infertilite gibi düşünülür.
b) Ağır endometriosis tubal patoloji gibi düşünülerek karar verilir.
5)Servikal faktör/immünolojik infertilite
2 yıldan sonra IVF gerekir. Kadın 36 yaşından fazla ise daha önce de olabilir.
6) Hormonal düzensizlik( Örn. Polikistik over)
12 ay ovülasyon indüksiyonuna (yumurtlatma) rağmen gebelik olmadı ise tüp bebek gerekir.
* Bu durumlarda tüp bebekten önce intrauterin inseminasyon da düşünülebilir.
Basit ve ucuz yöntemlerle gebelik elde edilebilecek durumlarda gereksiz yere tüp bebek gibi pahalı yöntemleri denemek doğru değildir ancak tersi, yani aşılama gibi yöntemleri gereksiz yere yıllarca denemek de doğru değildir. Çünkü bu şekilde kaybedilen şey sadece zaman, para ve moral değildir.Yıllar sonunda kadının yumurtalık zenginliği yaşa bağlı olarak azalmakta ve bunun telafisi mümkün olmamaktadır.Sağlıklı yumurta olmadığında maalesef tüp bebekle de başarı elde edilemez.
Özellikle 35 yaşının üzerinde olan veya yumurtalık rezervi(zenginliği) zayıf olan kadınların dikkatle yönlendirilmesi gereki.
