Sağlıkla ilgili bir girişim olmanın ötesinde pek çok anlam taşıyan ve bu nedenle de çok daha özel bir operasyon sünnet yani circumcision. Erkeklerin hayatlarındaki ilk özel adım ve hatta daha da genel yargıyla erkekliğe ilk adım. Ailelerin oğullarının ilk mürüvetini görme heyecanı içerisinde düzenledikleri eğlenceler ve ardından yaşanan sünnet konvoyları ve tüm bu coşkunun kahramanı özel giysisi içindeki yarı telaşlı yarı mutlu oğlan çocuğu unutulur mu? Kimine göre temizlik ve sağlık için şart, kimine göre bir gelenek, Müslüman toplumlarda dinsel nedenlere dayanan ve her ne nedenle olursa olsun ciddiye alınması gereken cerrahi bir girişimdir sünnet. Hakettiği önem verilmediğinde korkunç sonuçlarını yaşamak kaçınılmazdır.
Sünnet yani circumcision işlemi tıbbi olarak penis başını örten prepisyum denen sünnet derisinin uygun şekil ve uzunlukta kesilerek alınması ve penis başının yani glansın açığa çıkarılması işlemidir.
İdeal olan sünnetin Çocuk Cerrahları tarafından yapılmasıdır. Ancak toplumsal gerçekler gözönüne alındığında sıradan sünnet işleminin sünnet konusunda eğitim ve deneyim sahibi hekimler tarafından yapılabileceğini söyleyebiliriz, başkaca girişim gerektiren penis anomalilerinin varlığında ise sünnet işlemi kesinlikle bir çocuk cerrahı tarafından gerçekleştirilmelidir.
Sünnet yapılması için en uygun yaş konusu oldukça tartışmalıdır. En ideal yaş dönemi ilk 2 yaştır, bu dönemde henüz ereksiyon başlamadığı için işlem sonrası ağrı, kanama gibi sorunlarla karşılaşılmamaktadır. Ancak kastrasyon fobisi yani hadım edilme korkusunun yaratacağı, ileri yaşlarda ortaya çıkabilecek olumsuzluklardan korunmak için 3-5 yaş aralığında acil haller dışında sünnet yapılmasını önermiyoruz! 3 yaş öncesi dönem ya da okul öncesi 5-7 yaş arası dönem sünnet için ideal zamanlardır.
Sünnet önemli bir cerrahi girişimdir, uygun koşullar altında yapılmadığı takdirde telafisi mümkün olmayan sorunlar karşımıza çıkabilir. Sünnet ameliyathane ortamında steril şartlarda ve yenidoğan dönemi haricinde sedasyon (özel bir anestezi şeklidir, işlem sırasında solunum devam etmektedir) altında yapılmalıdır. Yenidoğan döneminde ise lokal anestezi uygulanır.
ABD’de yenidoğanların %70 i doğar doğmaz sünnet edilmektedir. Günümüzde mevcut teknik ve şartlar ile yenidoğan sünnetinin sakıncası yoktur. Ancak yenidoğan sünneti çok daha özen gerektiren bir cerrahi müdehale olup kesinlikle çocuk cerrahisi uzmanı tarafından yapılmalıdır.
Pek çok zaman kişisel istek üzerine yapılan sünnet, bazı hallerde yapılması zorunlu bir cerrahi girişim olarak karşımıza çıkar. Bunlardan başlıcaları fimozis, parafimozis, balanit ve travmadır. Fimozis adını verdiğimiz, sünnet derisinin açıklığının 0.5 cm’den dar olduğu ve idrar yaparken balonlaşma izlenen durumda sünnet tedavi amaçlı uygulanır.
Parafimozis’de yani dar sünnet derili çocuğun sünnet derisinin geri çekilmesi ve ödemlenerek ağrıya ve idrar yapamamaya neden olması halinde acil olarak sünnet yapılır. Balanit ise daha çok fimozisli olgularda karşımıza çıkan enfeksiyon durumudur ve öncelikle antibiyotik tedavisi uygulanır, akut dönemin ardından sünnet yapılır. Sünnet derisinin yaralanması halinde (fermura sıkışması gibi) yine acil sünnet yapılır.
Sünnetin yararları nelerdir?
* Sünnet hijyeni kolaylaştırır.
* Sünnet idrar yolu enfeksiyonlarını 15-20 kat azaltır.
* Cinsel yolla bulaşan AIDS gibi hastalıkların geçişini önlemede önemli payı vardır.
* Sünnet penis kanseri gelişme riskini azaltır.
* Sünnetli erkeklerin cinsel partnerlerinde serviks (rahim ağzı) kanseri riski daha azdır.
Uygun olmayan koşullarda ve deneyimsiz kişilerce yapılan sünnet sonucu ortaya çıkabilen sorunlar nelerdir?
* Kanama
* Enfeksiyon
* İdrar retansiyonu: Sünnet sonrası sıkı yapılan pansumana bağlı çocuk idrar yapamaz.
* Penis başının nekrozu: Koter uygulamasındaki yanlışlar sonucu ortaya çıkar.
* Penis başının kesilmesi: Kısmi ya da tam kesi ile düzeltilemeyecek sorunlar oluşabilir.
* Üretral fistül: Sünnet sırasında idrar kanalının yaralanması ile oluşur, cerrahi onarım gerekir.
* Sünnet derisinin yetersiz kesilmesi: Kozmetik açıdan kötü görünüm oluşur.
* Sünnet derisinin fazla kesilmesi: Özellikle ilerleyen yaşlarda ereksiyonda ağrı ve ereksiyon sırasında peniste kıvrılma görülebilir, bu durumda düzeltici cerrahi gerekir.
* Mea stenozu: Özellikle yenidoğan sünnetinde frenulum arterinin kesilmesi sonucu idrar kanalı girişinde darlık oluşabilir.
* Psikolojik sorunlar: 3-5 yaş arası ya da uygun olmayan şartlarda yapılan sünnetlerden sonra sıklıkla psikolojik sorunlar ile karşılaşılır.
Sünnetin sakıncalı olduğu durumlar nelerdir?
* Hipospadias, Epispadias, Mikropenis gibi dış genital yapıların cerrahi düzeltme gereken sorunlarının varlığında sünnet yapılmamalıdır. Çünkü düzeltici cerrahi girişim için sünnet derisi kullanılmaktadır.
* Balanit, Postit ya da İdrar yolu enfeksiyonu gibi akut enfeksiyonlu durumlarda sünnet yapılırsa ciddi enfeksiyonlarla karşılaşılabilir. Öncelikle antibiyotik tedavisi yapılmalıdır.
* Kanama diyatezi olan Hemofili gibi hastalıkların varlığında zorunlu haller dışında sünnet uygulanmamalıdır, kanama nedeniyle hastanın kaybedilebileceği unutulmamalıdır.
Unutulmaması gereken en önemli nokta uygun olmayan şartlarda ve deneyimsiz kişilerce yapılan sünnetin sonuçlarının hayat boyu yaşanacak olmasıdır.
