Sosyal fobi' yi anlamak!

Sosyal fobi' yi anlamak!

Sosyal Bunaltı Bozukluğu (Sosyal Fobi) Toplum içerisinde konuşurken ya da herhangi bir davranış sergilerken kızarma , terleme, ellerin titremesi, kendini küçük düşürecek yanlış bir şey yapmaktan yoğun endişelenme hali olarak tanımlanır. Yoğun Sosyal Bunaltı yaşayan birisi, bu yoğun endişesi ve bunaltı sonucu ortaya çıkan fiziksel belirtilerin toplum içinde bulunan herkes tarafından fark edileceğini düşünerek o topluluğa girmekten çeşitli bahaneler bularak kaçınır. Bireyin kaçınmadığıdurumlarda ise ,örneğin bir topluluğa konuşma yapacaksa günler hatta bazen haftalar öncesinden kaygilanmaya başlar. Buna beklenti kaygısı denilmektedir. Şık görülen Sosyal Bunalti ( Fobi) belirtileri arasinda; topluluk önünde önceden hazirlanmaksizin kalkıp konuşma yapmak, yabancı birisiyle konuşmak, dikkatleri üzerine toplamak, kendisinden yetkili birisiyle konuşmak, başkaları icerideyken bir odaya girmek, bir gruba önceden hazırlanmış sözlü bilgi sunmak,cok iyi tanımadığı birisinin gözlerine doğrudan bakmak,romantik bir ilişki kurmak için birisiyle tanışmaya çalışmak şeklinde sıralanabilir.

Sosyal Bunalti ( Fobi) Bozukluğu’ nda en önemli özellik; başkalarının, genel olarak ortaya koyduğu eylemleri hakkında ne düşünecekleri üzerinde fazlaca durmasıdır. Sosyal Bunaltı ( Fobi) yaşayan bireylerin önemli endişesi ; başkalarının karşısında küçük dusecekleri yaşantısı dir. Ülkemizde tipik olarak Sosyal Bunalti (Fobi) türünde olmasa bile topluluğa girme,toplulukta konuşma, toplulukta içinden geldiğince davranabilme konularında değişik derecelerde çekingenlik oldukça sık görülen bir durumdur. Bunların büyük bir bölümü klinik anlamda bir bozukluk olarak ele alinmayabilir. Fakat gerçekten yüzü kızaracak, , elleri titreyecek ya da toplum içinde yanlış bir şey yapacak diye ileri derecede endişeye kapılan , böyle durumlardan kaçınan kişilerin medikal tedavi ve psikoterapi almaları da oldukça sık görülmektedir. Sosyal Bunalti Bozukluğu ’ nun terapisinde daha yoğun bir şekilde Bilişsel Davranışçı Terapi kullanılmaktadır. Bilişsel Davranisci yaklaşımının Sosyal Bunalti Bozukluğu ile ilgili tedavi protokolleri mevcuttur. Terapistler tarafından uygulanır. Ayrıca Sosyal Bunaltı Bozukluğunda Hipnoterapi de kullanılmaktadır. Özellikle zihnin hayal etme gücünden faydalanilmaktadir.

Kişinin kaçındığı durumlar hipnoz esnasında ,zihinde oluşturulur ve kişinin kaygı ve kacinmasina müdahale edilebilir. Hipnoz kişinin maruz kalmaktan kaçındığı ,uzak durduğu kaygı oluşturan durumlara , hipnoz yoluyla maruz bırakılabilir. Kişi maruz kalarak ,daha önce kaygı duyduğu olaya ,maruz kalma sayısı bağlamında ,eski durumuna göre daha az kaygı duymaya başlar. Aslında kaçındığı durumun, beklediği endişeyi olusturmadiğını fark ederek, gerçek yaşamda kaçındığı olaylara daha huzurlu bir şekilde maruz kalabilir. Diğer taraftan hipnoz da maruz bırakmanın dışında, kişiye oto-hipnoz öğretilir. Oto-hipnoz ,kişinin kendi zihnini kontrol etme yeteneğini bilinçaltında yürütmesi ve kendi kendinı hipnoz ederek belli konularda kendisini daha fazla odaklayabilmesidir. Hipnoz esnasında oluşturulan oto-hipnoz ile kişi kaçındığı, maruz kalmaktan uzak durduğu sosyal kaygı oluşturabilecek durumlara girmeden önce ya da bu kaçındığı durum esnasında kaygısını kontrol edebilir hale geçebilmektedir. Ayrıca hipnoz esnasında kişinin aklına gelen olumsuz otomatik düşüncelerin yerine ,olumlu-gerçekçi düşünceler telkin yoluyla yerleştirilebilir. Bu sayede kişi gerçek yaşamda kaygı yaşayacağı durumlara girdiğinde aklına gelen olumsuz düşünceleri , oto-hipnoz uygulayarak , olumlu-gerçekçi düşüncelerle değiştirebilir. Bu sayede kişi maruz kalmaktan çekinmesine sebep olan kaygısını azaltabidir ve olumsuz otomatik düşüncelerin yerine olumlu-gerçekçi düşünceler yerleştirerek , kaçındığı durumla daha rahat baş edebilir.

Saygı ve sevgiyle kalın.

Kaynakça; 1. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları Kitabı, Öztürk, 2011 2. Psikiyatri Kliniğinde Kullanılan Klinik Ölçekler, Türkçapar, H, 2009

Bu makale 14 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Psk. Ümit Karabulut

Etiketler
Sosyal fobi belirtileri
Uzm. Psk. Ümit Karabulut
Uzm. Psk. Ümit Karabulut
Kocaeli - Psikoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube