SONBAHARDA NASIL BESLENELİM DİYENLERE;
Sıcak yaz aylarından sonra fiziksel aktivitenin azaldığı sonbaharda kalori alımınızı düzenlemeniz ve beslenmenizde bazı değişimler yapmanız gerekmektedir. Yazın rehavetini üzerinizden atın ve sonbaharı umutla karşılayın. Sonbaharda bağışıklık sisteminin zayıflaması, halsizlik ve depresyonun getirdiği şekerli besinlere yönelim ile kilo artışı gibi problemler görülmektedir. İşte bu nedenle sonbaharı sağlıklı geçirebilmek için beslenme düzenini tekrar gözden geçirmek gerekiyor!
Mevsim değişiklerinde yaşanan yorgunluk ve halsizlik gün içerisinde hem konsantrasyon ve performans düşüklüğü gibi zorluklar çıkarır hem de stres artar. Magnezyum eksikliğinde vücutta yorgunluk görülür. Bunun için küçük bir avuç fındık, badem, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve kepekli tahıllar gibi magnezyumdan zengin besinler tüketin. Omega-3 kaynağı balık, keten tohumu, omega-9 kaynağı fındık ve zeytinyağı düşen performansınızı artıracaktır. Potasyum eksikliğinde ise karbonhidrat depolarında boşalma ile kas yorgunluğu görülür. Kahve, meyveler ve yeşil yapraklı sebzeler iyi potasyum kaynaklarıdır. Enerjinizi artırmak ve depresyon eğilimini azaltmak için ara öğünler de 2-3 tane ceviz veya 6-8 tane fındık veya 5-6 tane badem gibi magnezyum kaynağı ve yanında 1 porsiyon meyve ve ana öğünlerinizde tükettiğiniz 1 kase yeşil salata gibi potasyum kaynağı alarak gün içindeki yorgunluğu, halsizliği, kan şekerini dengeleyerek kilo almanızı önler ve stresi kontrol altına alırsınız.
Bu dönemde depresyon eğilimi bireyler de özellikle karbonhidratlara yani şekerli besinlere yönelir çünkü bu besinler mutluluk veren serotonin hormonunun salgılanmasını sağlar. Bu da kilo alımıyla sonuçlanır. Beslenme öğünlerini düzenli yapmak, tam tahıllı, posa değeri yüksek karbonhidrat içeren bir besin tüketmek kan şekerini dengeli bir seviyede seyretmesini sağlayıp kilo almanızı engeller. Bu dönemlerde hızlı kilo vermeye yönelik sağlıksız diyetlere olan yönelimin artmaktadır. Haftada 1 kilodan fazla kaybın sağlandığı diyetlerin sağlıksız olduğu birçok çalışmayla kanıtlanmıştır. Kısa zamanda verilen kilo, sadece su ve kas kaybından oluşuyor. Gerçek anlamda yağ kaybetmek için biraz daha sabırlı olmak ve istenilen kiloya inmek için daha uzun bir zamanı hedeflemek gerekir.
Vücudun hücre koruma sistemlerinde önemli bir yere sahip olan antioksidanları doğru miktarlarda tüketmek istiyorsak mutlaka yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. Dengeli beslenme kilo kontrolü ve zayıflamayı sağlamanın yanı sıra hastalıklara karşıda sizi koruyacaktır. Bu dönemde antioksidan etkiye sahip A, C ve E vitaminleri açısından zengin besinleri tüketmeliyiz.
Enfeksiyona karşı koruyucu olarak bilinen A vitamini balık yağı, yumurta, havuç, brokoli ve sarı sebzelerde bulunmaktadır. Cilt bakımının vazgeçilmezi ve antioksidan etkisi güçlü olan E vitamini fındık, ceviz ve badem, kuru baklagiller, tahin ve sıvı yağlar da mevcuttur. Güçlü bir antioksidan olan C vitamini bağışıklık sistemini güçlendirir, toksinlerin atılmasını sağlar. Maydanoz, ıspanak, yeşilbiber, portakal, mandalina, limon, karnabahar bol miktarda C vitamini içerir. Suda eriyen vitamin olduğu için vücutta deposu yoktur. Bu yüzden günlük 1 kg portakal veya mandalina tüketmenize gerek yoktur. Günde 3 porsiyon portakal veya mandalina tüketmeniz yeterli olacaktır.
Soğuyan havalar nedeniyle susuzluğunuzu fark etmeyebilirsiniz. Yeterli suyu alamadığımızda vücut fonksiyonları yetersiz çalışır. Soğuklarda tüketim miktarı artırılan çay ve kahve gibi sıcak içecekler suyun yerini tutmadığı gibi fazla tüketildiğinde idrar söktürücü özelliğe sahiptir. Böylece vücut, daha fazla su kaybıyla karşı karşıya kalır. Günlük su miktarı 2 - 2,5 litre (8-10 bardak) olmalıdır. Vücuttan zararlı atıkları atımını sağlamanın yanı sıra, vücutta depolanan yağ azalır ve zayıflamaya yardımcı olur. Sıcak içecekler olarak günde 1-2 fincan bitki çayları tüketebilirsiniz.
Sonbaharda sıcaklık ve nemin azalmasıyla daha rahat spor yapılır. Bir yandan kas kitlesini artırırken diğer yandan artan metabolizma hızı ile yağ yakımı artar. Egzersiz, bağışıklık ve dolaşım sisteminizi destekler. Doğal antidepresan olan spor, vücuttan endorfin salgılanarak depresyonu azaltılmasında önemli bir faktördür.
Diyetisyen Cansu Teke
