Sezaryen vajinal yoldan doğması mümkün olmayan bebeklerin, karın duvarı ve uterus açılarak doğurtulmasını sağlayan bir ameliyattır.
Sezaryenle doğum tüm dünyada hafif bir artış göstermekle birlikte ülkemizde oldukça sık uygulanan bir doğum şekli haline gelmiştir. Sezaryen doğum oranları bölgelere ve kurumlara göre farklılık gösterse de ortalama % 49 civarındadır ve oldukça yüksek seviyelere ulaşmış görünmektedir. Bunun anlamı ülkemizde her iki kadından birinin sezaryenle doğum yaptığıdır. Diğer bir bakış açısıyla gebe kalabilen ve bebeği 20 hafta üzerine geçen her iki kadından biri açık bir karın ameliyatı olmaktadır. Bu neredeyse halk sağlığı sorunu sayılacak derecede ciddi bir orandır.
Tabi ki birçok tıbbi nedenle gerek anne gerekse bebek sağlığını korumak için sezaryen doğum gereklidir. Gerçekte tıbbi nedenlere dayalı sezaryen doğum gerekliliği bugün ulaşılan noktanın çok altındadır. Bu yüzden oranlardaki yükselmenin nedeni anne ve bebek sağlığının korunması amacının ötesinde, çoğu kez isteğe bağlı yapılan sezaryenler gibi görünmektedir.
Sezaryen ameliyatlarında ne tip anestezi verilir?
Sezaryen ameliyatlarında anestezi verilmesi şarttır. Verilen anestezi genel anestezi olabileceği gibi, anne adayının sadece belden aşağısını uyuşturan spinal veya epidural anestezi de olabilir. Spinal veya epidural anestezi verilen anne adayları; ameliyat süresince ağrı duymamakta, fakat bebeği uterustan çıkar çıkmaz görebilmekte, ağlamasını işitebilmektedirler. Ayrıca; ameliyat sonrasında bebekleriyle daha kısa sürede ilgilenebilmektedirler. Genel anestezi almayan bebekler daha aktif olmaktadırlar.
Hangi durumlarda sezaryen ameliyatı yapılır?
1.Bebeğin başı ile doğum kanalı arasında uyuşmazlık varsa; baş doğum kanalından geçemeyecek kadar büyük veya doğum kanalı normalden dar ise vajinal doğum mümkün değildir.
2.Daha önceden uterus üzerinde iz bırakan sezaryen, rahimden ur alma ameliyatları geçirmişse, vajinal doğum sırasında eski ameliyat yerinden uterus yırtılabilir.
3.Su kesesinin açılmasından sonra göbek kordonu vajenden dışarı sarkabilir. Dışarıya çıkan göbek kordonundaki anne ile bebek arasında oksijen alışverişini sağlayan damarlar büzülerek bebeğin kısa sürede ölümüne neden olur. Bebeği kurtarmak için acilen sezaryen ameliyatı gereklidir.
4.Normalde baş ile gelen bebeğin, herhangi bir nedenle kol, omuz veya yüzü ile gelmesi halinde vajinal doğum imkansız hale gelir.
5. Plasentanın; doğum kanalını kapatacak şekilde uterusun alt kısmına yerleşmesi yani önde gelmesi halinde mutlaka sezaryen gerekir. Plasentanın yerleşme yeri ultrasanografi ile belirlenir.
6.Plasentanın bebeğin doğumundan önce yerinden ayrılması halinde bebeğin kan kaybından ölme riski olduğu için vakit kaybetmeden sezaryen yapılır, bebek kurtarılmaya çalışılır.
7.Bebeğin; doğum ağrıları sırasında sıkıntıya girmesi ve kalp atışlarının bozulması halinde sezaryen ameliyatı yapılır.
