Psikoterapi ; yaşamdaki sorunları ve kökenlerini ele alan ,kişinin yaşamına dair farkındalık kazandığı,kendisini daha yakından tanıyabildiği ve kendisini tümüyle ortaya koyabildiği bir süreçtir.
Toplumda genellikle terapiler kişinin gidip konuşup geldiği,rahatladığı bir süreç olarak ifade edilmekle birlikte, genellikle bu ihtiyaca ayrılan para ve zamanın gerekliliği bazı kişilerce sorgulanmaktadır.
Sanılanın aksine terapiler asgari olarak psikoloji yüksek lisans mezunu,bu konuda kendisini geliştiren ve geliştirme yolunda ilerleyen kişilerce gerçekleştirilen süreçlerdir.Belirli çerçeve dahilinde,ücret karşılığında ve belirli zaman dilimleri arasında gerçekleştirilirler.Çok ince nüanslara sahip olup ,uzman içinde ele alması,çalışılması zahmetli süreçlerdir. Toplumdaki ;evet yüzüme bak ,beni analiz et ,ne istediğimi hemen gör ,sorunumu çöz ve gideyim mantığı terapi süreçlerine tamamen aykırı olmakla birlikte,terapistle merhabalaşmak adeta kişinin yaşamında yeni bir kapı açmak gibidir ve zaman ister.
Hiç tanımadığınız bir kişi size dair en mahrem sırları dinlemek,empatiyla anlamak ve koşulsuz bir kabulle karşılamak üzere oradadır.Terapist bir akıl hocası değildir.Sizlerin yaşamıyla ilgili yönlendirmelerde bulunamaz. Herşeyden önce bu kişinin özgürlük alanına müdahaledir.Akli dengesi yerinde olan her birey yaşamının sorumluluğunu alabilir ,terapistler yalnızca farkındalık kazandırmak,kişinin iç pusulasını harekete geçirmek üzere oradadır. Günümüzde maalesef ki her meslek alanında olduğu üzere bu konuda da insanlara usulsüz yaklaşıp sözüm ona hizmetlerde bulunabilen pek çok insan bulunabilmektedir.Kişiler terapistini seçerken titiz davranmalıdır.
Danışanlar genellikle çok yüzeysel sorunlarla klinik ve danışmanlık merkezlerine başvururken;bu sorunların altında adeta görünmeyen bir buzdağı ,çatışmalı kişilik yapılanmaları,ağır savunma mekanizmaları ve patolojiler olduğu görülmektedir.Elbetteki bunları işlemek,yorumlamak ,danışanın açılmasını sağlamak kimi zaman aylar hatta yıllar alan süreçlere dönüşebilmektedir.Danışan işlemek istediği konuları ,kendi yaşamına dair noktaları seansa taşır.En ufak bir sözü,ses tonu,fiziksel bütünlüğü,posture(duruşu), ve seans içinde aldığı konumlar dahi psikoterapide işlenmesi gereken noktalardır.Ve terapist içinde yol gösterebilecek ipuçları olmaktadır.
Terapiyi sohbetten ayıran ve profesyonelleştiren temel noktalar Etik kural ve ilkelerdir.Bu etik ilkeler danışanla-terapist arasında güçlü ve objektif bir ilişkinin kurulumuna yardımcı olur.
*Danışanla seans dışında,özel hayatta ve özel etkinliklerde görüşmemek.
*Duygusal yada Cinsel bir ilişki kurmamak.
* Herhangi bir hediye kabul etmemek.
*Terapi gün ve saatlerinin sabit olmasına özen göstermek.
*Danışanla herhangi bir kanbağı,akrabalık,arkadaşlık ilişkisinin bulunmaması vb Türk psikologlar derneğince de kabul edilmiş olan mesleki yasalar bulunmaktadır.
Terapist mesleki yaşamını ve çizgisini oluştururken bu kuralları esas almış olup,kural dışı davranan meslekteşlarına da çekinmeden uyarıda bulunabilmeli bu konuda açık ve dürüst davranmalıdır.
Terapinin içeriği
*Danışanı karşılama,Akıl durum muayenesinin gerçekleştirilmesi.(gerekli hallerde)
*Kişisel öykü,sosyal öykü,cinsel öykü vb içeriklerden oluşan anamnez alma.
*Danışanın tüm yönleriyle tanınması ve vakaya dair genel hatlarıyla bir Formülasyon oluşturulması.
*Formüle edilen vakanın işlenmeye başlaması.
*Danışanla terapötik bağ ve güven ilişkisinin kurulumu.
*Gerekli Uygulamalar , ve projektif testlerin diğer testörlere devredilmesi.
*Bunların İşlenişi
*Terminasyon (sonlandırma süreci’nin) planlanması şeklindedir.
Formülasyon kavramını açacak olursak formülasyon danışanın genel hatlarıyla problemini belirleme,problemin kaynağına inme,sürdüren sebepleri bulma bunları durdurma ve müdahale etme amacını taşır.Terapistin bir bütün halinde danışanı ele almasını sağlar.formülasyonu yaparken terapist ilgi duyduğu,beslendiği,eğitimini aldığı ekolleri kullanabilmektedir.
Bu ekoller ;
*Bilişsel davranışçı yaklaşım
*Gestalt bütüncül yaklaşım
*Şema terapi
*Psikanalitik yaklaşım
*Rasyonel Emotive (akılcı duygusal) terapiler
Ve kimi kez bunlardan her bir parça uygulamayı içine alan “Eklektik yaklaşımlar” ışığında olabilmektedir.
