Priapizm nedir?

Priapizm, seksüel stimülasyondan bağımsız olarak veya seksüel uyarı olmaksızın görülen dirençli, uzamış penis sertleşmesidir(ereksiyon). Bununla beraber 6 saati geçen herhangi bir ereksiyon da priapizm olarak değerlendirilir. 3 saati aşan ereksiyon sonucu oluşan zararlı maddeler giderek artan bir ağrıya neden olur.

Priapizm en sık hangi yaşlarda görülür?

Priapizm her yaşta saptanabilen klinik bir problemdir. Ancak yine de 5-10 ve 20-50 yaş aralığında pik yapar.

Priapizm oluş mekanizmasına göre kaç tiptir?

Ereksiyonun 4 saatten uzun sürmesi halinde penis dokusunda fibrozis oluşur. Bu bölge beslenmesinde, oksijenlenmesinde sorun ortaya çıkar. Bu koşullar penisi geri dönüşümsüz olarak etkiler. Oluş mekanizmasına göre düşük akımlı (iskemik), yüksek akımlı (non-iskemik) veya tekrarlayan tip olmak üzere 3 tip olarak sınıflandırılabilir.

İskemik priapizme neden olabilecek hastalıklar nelerdir?

İskemik priapizmin bazen altta yatan başka bir hastalığı bağlı gözlenebilir, bazen de herhangi bir neden bulunmadan (idiopatik) gözlenebilir. Altta yatan nedenler şunlardan herhangi biri olabilir:

· Tromboembolik patofizyoloji:
Orak hücreli anemi, lösemiler, yağ embolileri, Henoch-Schonlein purpurası,

· Travmatik patofizyoloji:
Perineal veya genital bölge travmalarına sekonder,

· Nörojenik Patofizyoloji:
Spinal kord yaralanmaları, otonomik nöropatiler, anesteziye sekonder,

· Malign tümör penil tutulumları (Primer penil sarkomlar, renal, mesane, pulmoner, hepatik metastazlar),

· Kimyasal Patofizyoloji:
Alkolizm, psikotik ajanlar(fenotiazin, klorpromazin), antihipertansifler (hydralazin,guanetidin, prazosin), testesteron uygulamaları, total parenteral nütrisyon, antidepresanlar(trazodon),ox-karbazepine, aripiprazol, ve lityum, son dönemde oral sildenafil kötüye kullanımı.

· İntrakavernozal injeksiyonlar: Papaverin, prostaglandin E1, fentolamin,

· İnfeksiyon: Literatürde tek olarak prostat absesi yayınlanmıştır.

İskemik olmayan priapizme neden olabilecek hastalıklar nelerdir?

Genital veya penil bölgeye alınan travmalar neden olur.

Priapizm tanısı nasıl konulur?

Hastaya priapizm tanısını koyabilmek için genel anlamda 4-6 saat süreli ereksiyon hikayesi klinisyen tarafından aranmalıdır. Teşhis; anamnez, fizik muayene veya korporal kan aspirasyonundan sonra konulabilir. Hem iskemik hem de non-iskemik priapizm acil girişim gerektiren ağrılı bir süreçtir. Zamanında yapılmayan müdahaleler penil nekroz, fibrozis gibi geri dönüşü olmayan patolojilere neden olabilir. İskemik priapizm non-iskemik priapizmden hikaye, fizik muayene, intrakavernozal kan gazı analizi ve penil doppler USG ile ayrılabilir.

Non-iskemik priapizm daha nadirdir. Hastalarda genelde perineal ya da penil travma hikayesi vardır. Daha az ağrılıdır ve penis daha az serttir. Tedavide arteriyel embolizasyon altın standarttır.

Tedavisiz kalırsa veya geç tedavi edilirse ne olur?

Geri dönüşümsüz sertleşme problemleri ortaya çıkar.

İskemik priapizmin cerrahi olmayan tedavisi nasıl yapılır?

Priapizm tedavisi çok çeşitlilik içerir ve non-spesifiktir. Örnek olarak, buz uygulamaları, prostat masajı, penil masaj, arteriyel embolizasyon uygulamaları, basınç uygulamaları, ağrı kesiciler, sedatif ajanlar, antikoagülanlar, östrojen preparatları, spazmolitikler, fibrinolizis yapan ajanlar, hipotansiyon oluşturmak, kaudal anestezi, intrakavernozal sempatomimetik ajanların injeksiyonu gibi örnekleri çoğaltmak mümkündür.

İskemik priapizm acil müdahale gerektirir. Amaç, ağrıyı gidermek ve korporal hasara yol açabilen ereksiyonu ortadan kaldırmaktır. İlk basamak olarak, kelebek iğne yardımı ile kavernozal eski kanın boşaltılmasıdır. Diğer basamak ise epinefrin, norepinefrin, fenilefrin ve efedrin gibi ilaçların korporal boşluğa verilmesidir. Baş ağrısı, akut hipertansiyon, bradikardi, çarpıntı yan etki olarak görülebilir. Bu ilaçları

uygulamadan önce hipertansiyon veya başka bir sistemik hastalık varlığı sorgulanmalıdır.

İskemik priapizmin cerrahi tedavisi nasıldır?

Medikal tedavide başarısız olunursa, cerrahi bir girişime ihtiyaç duyulabilir. Amaç; kanın geriye dönüşünü sağlamak için yeni bir rota yapmaktır.

İskemik olmayan priapizmin tedavisi nasıldır?

Perineal travma anamnezi ve ağrısız devam eden veya intermittant ereksiyon, bir non iskemik priapizmi gösterir. Tedavide konservatif davranılarak takip edilebilir, erken dönemde lokal buz ve basınç uygulanabilir; çoğu vakada ise embolizasyona ihtiyaç duyulabilir. Başarısız olması halinde açık cerrahi denenebilir.

Rekürren (tekrarlayan) priapizm nedir?

Sıklıkla orak hücre anemisi hastalığı olanlarda görülür. Gerçek mekanizma tam olarak bilinmemektedir. Oral ajan olarak etilefrin, intrakavernozal enjeksiyon ajanı olarak ise fenilefrin kullanılabilir. Antiandrojen veya GnRH agonistleri 6 ay denenebilir. Yeni bir çalışmada, 40 mg oral baklofenin yatma vaktinde alınması halinde 1 yıla kadar rekürrent priapizmi önleyebileceği bildirilmiştir.

Hangi tip priapizm acildir?

İskemik priapizm, bir kompartman sendromudur ve acil müdahale gerekir. Non iskemik priapizmde hasta takip edilebilir. Rekürrent priapizmde ise alfa adrenerjik ilaçları, anti androjenleri, GnRH agonistleri ve baklofeni içeren tedavi protokolleri uygundur.