Kadınlarda en sık rastlanan hormon bozukluğu polikistik over sendromudur (PKOS).
Nedeni tam olarak bilinmez. Genetik yatkınlığın olduğu, tüm vücudu etkileyen ve tipik olarak ergenlik dönemi ve genç kızlık yıllarında ortaya çıkan hormonal bir hastalıktır.
"Polikistik over sendromunda temel sorun; yumurtlama (ovulasyon) kusurudur. Yumurtlama, ya hiç olmaz (anovulasyon) ya da çok seyrektir (oligoovulasyon)."
Polikistik over sendromlu hastalarda;
- Adet düzensizliği (oligo-amenore),
- Tüylenmede artış (hirşutizm) ve
- Kısırlık (infertilite) gibi yakınmalar olur.
- Hastaların yaklaşık yarısı fazla kiloludur ve insülin direnci eğilimine sahiptir.
"Kilo fazlası olan tüm polikistik over sendromlu hastalarda en önemli yaklaşım; kilo vermektir"
Çocuk sahibi olma beklentisi olmayan polikistik over sendromlularda doğum kontrol hapları (KOK) ve tüylenmeyi azaltıcı ilaçlar kullanılır.
Çocuk sahibi olmak isteyen polikistik over sendromlularda, yumurtlamayı uyarıcı ilaçların (ovulasyon indüksiyonu) kullanılması gerekir.
İlk basamak Klomifen Sitrat ile ovulasyon indüksiyonu; (CC; klomen, gonaphene, vb.). Adetin 3.-7. günleri arasında başlanır ve 5 gün, günde 1 tablet ağızdan kullanılır. İlacın dozu günlük 50-150 mg. arasında olabilir.
İkinci basamak, Gonadotropinler (Gonal-F, Puregon, Menogon, Menopur, Merional vb.) ile ovulasyon indüksiyonu; Düşük doz başlanarak basamak basamak doz artışı yapılır. Gonadotropinlerle ovulasyon indüksiyonu deneyim gerektirir.
Polikistik over sendromunda son basamak tedavi; tüp bebektir.
"İnsülin direnci saptanmış tüm hastalarda insülin duyarlaştırıcı metformin (Glukofaj, Glukofen) gibi ilaçlar kullanılmalıdır."
