Pelvik enfeksiyon nedir?
Pelvik enfeksiyonlar, sıklıkla alt genital sistemdeki mikroorganizmaların aşağıdan yukarıya hazneden rahim ağzına ve oradan da rahim, tüpler ve yumurtalıklara ve hatta karın zarına ve tüm karına kadar ulaşmasıyla ortaya çıkar. Bu enfeksiyonlar akut (acil), subakut (yarı acil) veya kronik (uzun süren) olabilir. Bu enfeksiyonlar kısırlık, dış gebelik, karın içi yapışıklıklar, kronik bel-kasık ağrısı ve karın içi abselere yol açabilir.
Pelvik enfeksiyonların sıklığı nedir?
Üreme çağındaki kadınların %10undan fazlasında pelvik enfeksiyon mevcuttur.
Her yıl genç, cinsel aktif kadınların %1i bu enfeksiyona yakalanmaktadır.
En sık patojenler Chlamidia Trachomatis ve N.gonoredir.
Her iki etken de cinsel temasla geçer. Enfekte partnerden sonra Gonore 2 hafta içinde, Chlamidia enfeksiyonu ise 2 ay içinde ortaya çıkar.
ABDde 1995 yılında bir çalışmada cinsel aktif kadınların %6sında bakteriyel cinsel yolla bulaşan hastalık, %8inde pelvik enfeksiyon hastalığı bulunmuştur.
İlk cinsel teması 15 yaşından önce olanlarda, ilk cinsel teması 18 yaşından sonra olanlara göre bakteriyel cinsel hastalık oranı 4 kat, pelvik enfeksiyon oranı 2 kattan fazla bulunmuştur.
Cinsel partner sayısı arttıkça enfeksiyon riski artar. Yaş, ırk, ilk cinsel temas yaşı ve yaşam boyu partner sayısı seksüel geçişli bulaşıcı hastalık riskini arttırmaktadır.
Eğitim, yaş, rahim içi araç kullanımı, vaginal duş, rahim filmi çekilmesi ve bakteriyel yolla bulaşan hastalık öyküsü de pelvik enfeksiyon riskini arttırır.
Tekrarlama riskini azaltmak için partnerlere de Gonore ve Chlamidia tedavisi, yani bakteriyel enfeksiyon tedavisi yapılır. Enfekte erkek partnerlerin çoğunda bulgu yoktur. Partner tedavisi şarttır.
Yaşın genç olması, alt genital enfeksiyonların karın içine kadar ilerlemesinde bazı biyolojik yatkınlıklar oluşturur. Bu biyolojik özellikler, koruyucu antikorların az olması, rahim ağzı salgılarının bakteri geçirgenliğinin fazla olması ve genel mikrop direncinin az olmasıdır.
Rahim içi araç nasıl pelvik enfeksiyon nedeni olur?
Aşağıdan yukarıya enfeksiyon taşınmasını kolaylaştırır. Rahim ağzı savunma mekanizmalarını bozar. Rahim içi araç uygulamadan önce hasta pelvik enfeksiyon yönünden iyice değerlendirilmeli ve gerekirse tedavi edilmelidir. Rahim içi araç tek eşli ve eşi de tek eşli olan kadınlarda tercih edilmeli ve RIA lı kadınlar sık sık pelvik enfeksiyon yönünden taranmalıdır.
Doğum kontrol hapları pelvik enfeksiyonları nasıl etkiler?
Rahim ağzındaki geçiş zonunu genişleterek alt genital sistem enfeksiyonlarını arttırırken, bulgu veren pelvik enfeksiyon riskini azaltır. Tubal enfeksiyon şiddetini azaltır.Çünkü adet kanaması azalmaktadır. Tüplerden her adette geri karına giden kan miktarı da azalmaktadır.
Pelvik enfeksiyon tanısı nasıl olmaktadır?
Geniş bir şikayet ve bulgu spektrumu vardır. Pelvik enfeksiyonlu kadınlarda en yaygın şikayet:
1-Alt karın ağrısı ve hassasiyet (özellikle yürüme ve cinsel ilişkide)
2-Anormal vaginal akıntı
3-Ateş
4-Titreme
5-Düzensiz vaginal kanama
6-İdrar zorluğu
7-Bulantı-kusma
Pelvik enfeksiyon tedavisinin amaçları nelerdir?
1-Üreme sistemindeki infeksiyon ve inflamasyonun giderilmesi
2-Klinik ve fizik bulguların düzeltilmesi
3-Kalıcı bozuklukların önlenmesi veya en aza indirilmesi örneğin tüplerde yapışıklık ve kısırlık.
Olası ajanlara yönelik ampirik antibiyotik rejimleri hızla başlanmalıdır.
Tek antibiyotik tedavisi yeterli olmaz, ikili verilir.
Rahim içi araç olanlar çıkarılmalıdır.
Pelvik enfeksiyondan korunma nasıl olmalıdır?
Pelvik enfeksiyonla ilişkili tüplerin kapanması ve kısırlık oluşumunu engellemek istiyorsak enfeksiyonu veya tubalara ulaşmadan tedavi etmek gerekir.
Oral kontraseptifler sperm ve bakterilere karşı müköz bariyer oluşturarak potansiyel patojenlere karşı bir derece koruma sağlar.
Tubal enfeksiyonlarin çoğu adet döneminde olduğundan doğum kontrol hapları kanama miktar ve süresini azaltır, tubalarda adet kanının karın içine geri dönüşü (tubal reflu) azalır.
Korunma için bariyer yöntemi kullanmak (kondom,diyafram gibi)
Eğitim ve tarama çok önemlidir.Yüksek riskli grupta (çok eşli genç kadın-erkek) IUD, biopsi, HSG ve rahim içi uygulamalarda profilaksi yapılmalıdır.
