Mineralizasyonu normal olan kemik dokusunda yoğunluğun azalması (kütlenin azalması ) osteoporoz olarak bilinir.
Tek başına hastalık olarak tanımlanacağı gibi başka hastalıkların sonucu da olabilir.
Tek başına hastalık olarak:
1-Menapoz sonrası
2- Senil ( yaşlılığa bağlı )
Diğer nedenlere bağlı:
Kortizon fazlalalığı, tiroid hormon fazlalalığı, Paratiroid hormon fazlalığı , Diyabet ,Malign hastalıklarla birlikte, heparin , tiroid hormonu, epilepsi ilaçlarının kullanımı sonucu,siroz veya midenin kısmen operasyon ile alınması sonrası,romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklar ile ,hareketsizlik, kronik akciğer hastalığı,beslenme bozukluğu, sigara, şaırı protein ile beslenme, alkol gibi nedenlerle de görülebilir.
Kemikte Yıkım Ne Zaman Başlar ?
Kemikte sürekli yeniden yapım ve yıkım şeklinde devam eden aktivite vardır, Yaşın artması ile denge yıkıma doğru döner.
Kemik kitlesi erişkinlik döneminde edinilen miktar ( zirve kemik kitlsi ) tüm yaşam boyunca kullanılır. Max seviye 35 yaş civarında eld edilir. Genetik faktörler, beslenme ve spor en yüksek orada kemik kitlesi edinmeye yardımcı olur.
Ağrılı mıdır ?
Genel olarak ağrısızdır. İlerlemiş olgularda sırt ağrısı , boy kısalması,omurga deformiteleri ve kırıklarla ortaya çıkar.
Omurga kıırkları her zaman düşme ile olmaz
Bazen kırık hiç belirti vermez. Çökme kıırkları ağrılı olduğu zaman boy kısalmasına neden olur, ciddi durumlarda boy 10-20 cm kısalır.
Tanı
Kemik dansitometri değerlidir. Kemik % 30 dan fazla kayıb auğramış ise direkt grafi ile de görülür, Omurgaların yükseklik kaybı da dolaylı olarak osteoporoz tanısına yardım eder.
Kemik yoğunluk ölçümü en sık 1 yıl ara ile yapılır.
Tedavi
Hastanın yaşına , osteoporoz nedenine göre ayarlanır.
Yeni menapoza giren ve ateş basma , uykusuzluk ve sinirlilik , aşırı terleme gibi yakınmaları fazla olan hastalarda jinekolog görüşünü de alarak hormon tedavisi seçilebilir.
Kemik kaybının önmeli olduğu olgularda bifosfonatlar ( yıkını önleyen ilaçlar ) verilebilir.
Kalsiyum alınması sağlanmalıdır. Günlük ihtiyaç 1500 mg dır. Diyetle alınamayan tablet olarak verilir.Kalsiyum karbonat olan formlar en yüksek kalsiyum oranına sahiptir.
D vitamini yalnızca birkaç doğal gıdada (balık ve karaciğer ) bulunur, büyük kısmı deride ultraviyole ışınlarına temas ile yapılır.Günlük D vitamini ihtiyacı 400IU , yaşlılarda 800 IU dir.Kontorllü kullanılmalıdır. Fazla alındığında toksiktir.
Kemik yapımını destekleyen İnsan paratiroid hormonu ‘dur: Daha sınırlı kullanımı vardır.
Egzersiz
Vücut ağırlığının taşınmasını sağlayan düzenli egzersiz, kütlenin devam ettirilmesinde temel oluşturur.Kasların korunması , geliştirilmesi, dengenin sağlanması, düşmenin azaltılması için de önemlidir.
Her gün 30 dakikalık yürüyüş ideal olarak tanımlanabilir.
