OBEZİTE CERRAHİSİ NEDİR?
Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunlarından sayılmaktadır. Obezite, vücutta fazla yağ kitlesi oranının istenilen seviyenin üstüne çıkması durumudur. Erkeklerde vücut ağırlığının yüzde 25, kadınlarda ise yüzde 30’un üstüne çıkması obezite varlığına işarettir.
Obezite sorunun meydana gelmesinde pek çok faktör rol oynamaktadır. Bunlardan kısaca bahsetmek gerekirse eğer;
• Aşırı ve hatalı beslenme düzenine sahip olmak
• Fiziksel aktivitedeki yetersizlik
• Yaş
• Cinsiyet
• Eğitim seviyesi
• Yaşam kalitesi
• İktisadi durum
• Hormonal ve metabolik etkenler
• Genetik etkenler
• Psikolojik sorunlar
• Sıklıkla uygulanan düşük enerjili perhizler
• Sigara ve alkol tüketimi
• Kullanılan antidepresan gibi birtakım ilaçların kullanımı
• Doğum sayısı ve gerçekleşen doğumlar arasındaki süre
Bu gibi etkenler kişinin obezite sorunu yaşamasına neden olmaktadır. Bu durumlar obeziteye yol açarken bir de obezitenin yol açtığı sağlık sorunları bulunmaktadır. Obezitesi olan bir kişide obeziteden kaynaklanan bir çok hastalığa rastlanmaktadır. Bunlar;
• İnsülin direnci
• Tip 2 diyabet
• Hipertansiyon
• Metabolik sendrom
• Safra kesesi hastalıkları
• Bazı kanser türleri
• Osteoartrit
• Felç
• Uyku apnesi
• Karaciğer yağlanması
• Aşırı kıllanma
• Cerrahi girişimlerde risklerin artması
• Ruhsal problemler
• Astım
• Koroner arter hastalığı
• Kan yağlarının artışı
• Nefes almada zorluk
• Gebelik komplikasyonları
• Adet düzensizlikleri
• Deri ve mantar enfeksiyonları
• Kas-iskelet sistemi sorunları
Peki çok sayıda ciddi sağlık problemi ile karşı karşıya bırakan obezite nasıl tedavi edilir?
Obezitenin tedavisinde kullanılan yöntemleri 5 grupta açıklamak gerekirse;
Obezitede tıbbi beslenme (diyet) tedavisi
Hazırlanan diyet programı muhakkak kişiye özgü olmalıdır. Uygulanan diyet tedavisindeki hedef, enerji açığı meydana getirerek vücut yağ depolarında azalma sağlamaktır. Ayrıca uygulanan diyette; kas ve hayati önem taşıyan organlarda hücre kaybı meydana getirmeksizin yağ depolarında azalma sağlanmalı yanı sıra vitamin, mineral ve elektrolit kaybı da önlenmelidir.
Obezitede egzersiz tedavisi
Kalp ve solunum kontrollerinin yapılması ile egzersiz tedavisine başlanır. Egzersiz tedavisi ilk zamanlarda 30-45 dakika, haftada 3-5 gün orta derecede uygulanır. Basit egzersizlerle fizik aktiviteye başlandıktan sonra bu tedavi dereceli olarak artırılır.
Obezitede farmakolojik tedavi
Obezite tedavisinde destek alınan ilaçlar her obezite hastası için kesinlikle uygun değildir. Bu gibi ilaçların doktor tavsiyesi ve kontrolünde kullanılması gerekmektedir.
Asıl konumuz olan cerrahi tedavi yani “obezite cerrahisi” nedir?
Obezite diyet programları, egzersizler ya da ilaç tedavisi tek başına kontrol altına alınabilen bir sağlık sorunu değildir. Bu tedavi yöntemleri ile verilen söz konusu kiloların geri alınma yani verilen kiloyu koruyamama ihtimali söz konusudur. Obezite tedavisinde en etkili yöntem ise obezite cerrahisidir. Kısacası cerrahi girişim uygulanarak kişinin obezite sorunun ortadan kaldırılmasıdır.
Obezite cerrahisi temel olarak iki prensibe dayanmaktadır. Obezite cerrahisinde hedef; mide hacminin küçültülmesi ve/veya‘malabsorsiyon’ yani yiyeceklerin emiliminin engellenmesinin sağlanmasıdır. Obezite süresi 5 yıldan fazla ve hastanın yaşı 20 ile 60 arasında olması halinde obezite cerrahisine başvurulabilinmektedir.
Aşırı kiloya sahip olan hastaya kilo verdirmek üzere uygulanan cerrahi girişimlere obezite cerrahisi, veya Eski Yunancada ağırlık anlamını taşıyan baros sözcüğünden alan bariatrik cerrahi denir.
Günümüzde giderek yaygınlaşan yöntemlerden birisi olan obezite cerrahisinin sonuçları diğer uygulanan yöntemlere oranla daha iyidir. Cerrahi girişim ile sağlanan kilo kaybı ölüm oranını önemli miktarda azaltır. En büyük yararı da obezite ilişikli hastalıkların azalmasıdır.
Obezite cerrahisi için uygun olunmayan durumlar da vardır. Bunlar;
Kontrendikasyonlar
• Şiddetli yeme bozukluğu
• Obezitenin aşırı alkol alımıyla sürmesi
• Ciddi sistemik hastalıklar
• Üst sindirim borusunu etkileyen hastalıklar
• Antienflamatuar ilaçların düzenli kullanımına gereksinim olması
Obezite cerrahisinde kullanılan yöntemler;
Sleeve Gastrektomi
Bu ameliyat tüp mide ameliyatı olarak bilinmektedir. Bu yöntemde midenin belli bir bölümü cerrahi olarak çıkarılır ve geriye tüp şeklinde bir mide bırakılır. Sadece yenilen gıda miktarını azaltarak kilo kaybı sağlar.
Gastrik Bypass Ameliyatları
Gıda alımının azaltıldığı ve gıdaların emiliminin azaltıldığı ameliyatlara gastrik bypass ameliyatları denmektedir. Bu cerrahi girişimde hem mide küçültülür, hem de ince bağırsakların bir kısmı sindirim ve emilim açısından devre dışı bırakılır. Özellikle RYGb dediğimiz klasik bypass ameliyatı, mideyi en çok küçülten ameliyattır. Emilim kontrol edici etkisi yok denecek kadar azdır.
Duodenal Switch Ameliyatı
Obezite Cerrahisinin en eski, en güçlü ve en uzun dönem kilo kaybı sağlayan ve bunu koruyan ameliyatıdır. Ömür Boyu Diyet Yapılmaz ve Serbest Beslenilir. Bu etkisi güçlü emilim kontrolüne bağlıdır.
ÖMÜR BOYU YOĞUN VİTAMİN VE MİNERAL DESTEĞİ MUTLAKA ALINMAK ZORUNDADIR.
Hangi obezite hastasına hangi cerrahi yöntemin uygulanacağı ile ilgili bir standart olmamakla birlikte, bu kararın verilmesinde hastanın yaşı, cinsiyeti, VKİ’i, aşırı kiloya sebep olan beslenme alışkanlığı, yağ dağılımı, ilave sağlık sorunları, kaybedilmesi amaçlanan kilo miktarı gibi çok sayıda etken rol oynamaktadır.
