Obezite cerrahisi modern dünyanın en önemli problemlerinden biridir. Günümüzde özellikle batı ülkelerinde ve Amerika'da geçmiş yıllara oranla obez hasta sayısı hızla artmaktadır. Artan obezite ile birlikte obeziteye bağlı ölümler ve hastalıklarda da ciddi bir artış söz konusudur.
Obezitenin oluşma sebebi enerji alımındaki fazlalık ve harcamadaki kısıtlamadır. Obezite tedavisindeki temel amaç enerji alımını azaltmak ve mümkünse harcamayı arttırmaktır. Enerji harcamasını arttırmak için egzersiz önerilirken enerji azaltmasını sağlamak için dengeli bir diyet istenmektedir. Ancak özellikle süper obez veya morbid obez dediğimiz vücut kitle indeksi 40 kg/m2‘nin üstünde olan hastalarda diyet yapmak kolay değildir. Bu nedenle bu tür hastalarda obezite cerrahisi devreye girer. Cerrahi tedavi uygulanacak hastanın iyi bilgilendirilmesi ve cerrahinin ancak istekli hastaları uygulanması önerilmektedir. Yine cerrahi uygulanacak hastanın iyi seçilmesi, multidisipliner bir ekip tarafından değerlendirilmesi, cerrahinin deneyimli cerrahlarca yapılması ve hastanın düzenli olarak kontrol altında tutulması şarttır. Obez hastası cerrahi sonrasında yaşam boyu takip edilmelidir.
Obezite cerrahisi vücut kitle endeksi 40 kg/m2‘nin üstünde olan veya vücut kitle endeksi 35 kg/m2‘nin üstünde olup aşağıdaki yandaş hastalıklardan birine sahip olan hastaları önerilir:
Tip 2 diabetes mellitus
Uyku apnesi
Hipertansiyon, kalp rahatsızlığı
Şiddetli hiperlipidemi
Astım
Üriner inkontinans
İnfertilite
Artrit
Pseudo tümör cerebri
Obezite cerrahisinin, hastanın vücut kitle indeksi 30-35 kg/m2 arasındaysa, hasta 18 yaşından küçük veya 70 yaşın üstündeyse yapılması tartışmalıdır.
Peki kimlere obezite cerrahisi önerilmez? Şiddetli psikiyatrik bozukluk olanlara, cerrahi engel sistemik hastalığı olanlara, cerrahi sonrası takip uygulamalarına katılmayacak hastaları, şiddetli yeme sorunu olanların ve yüksek bağımlı potansiyeli olan hastalara obezite cerrahisi önerilmez.
Obezite cerrahisi uygulayacak hastanın ameliyat sonrası bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapacağını bilmesi gerekir. Nasıl ki karaciğer nakli yapılan bir hasta alkolü bırakmak zorundaysa veya kalp ameliyatı geçiren bir hasta sigarayı bırakmak zorundaysa obezite cerrahisi yapılan hastanın da yeme alışkanlıklarını değiştirmesi gerekmektedir.
Obezite cerrahisinin amacı beş yıllık sürede fazla kilolun %50-75'in kaybedilmesi ve obeziteye bağlı gelişen sistemik hastalıkların veya sorunların düzeltilmesidir. Bunun için kullanılan cerrahi yöntemler temel olarak iki grupta toplanır. Kısıtlayıcı girişimler ve emilimi engelleyen girişimler.
Kısıtlayıcı girişimler arasında gastrik bant ve laparoskopik sleeve gastrektomi en çok bilinenlerdir. Kısıtlayıcı özelliğinin yanı sıra emilimi engelleyerek kilo vermeye yardımcı olan cerrahi yöntemlerin ise çok fazla çeşidi vardır bunlar arasında en yaygın olarak bilineni bypasstır. Cerrah bu girişimlerinin hepsini yapabilmelidir.
