Ayak bileği eklem kireçlenmelerini o kadar sık görmüyoruz. Fakat ayak bileğinde lokal kıkırdak lezyonlarını çok daha fazla görüyoruz. Bu ne demek? Yani eklem kireçlenmesi eklem kıkırdağında yaygın dejenarasyonu anlatırken lokal lezyonlarda daha çok 1 cm kadarlık bir alanda ortalama bir problem var demektir. Genellikle bu kıkırdağın altındaki bir kemikte de bir nekroz dediğimiz kemik ölümü meydana gelir. Bugün bu tip lokal problemleri artroskopi ile tedavi etmeyi tercih ediyoruz. Ne demek artroskopi? 2 adet delikten girip uygun cihazlarla lezyonu görüp tedavi etmek demek yani kansız ameliyat olarak da halk arasında söyleniyor. Bu işlem bir gece yatmayı gerektiren genellikle ve alçı gerektirmeyen normal hayata hızlı dönüşü sağlayan bir işlem. Ben burda daha çok vakalardan örnek vererek anlatmak istiyorum. Örneğin bu vaka yurtdışında da oldukça ilgi çekmiş bir vakaydı. Kıkırdakta burada gördüğünüz gibi lokal bir lezyon var. Ve hastanın aynı zamanda sinir sıkışması da vardı ve ayak bileğinin arka bölgesinde ağrısı vardı. Tarsal tünel dediğimiz sinir sıkışması da vardı. Başka bir merkezde bu hastaya açık ameliyat önerilmişti yani kemik kesilerek yapılan açık ameliyat. Biz bu hastaya ayak bileğinin ön değil arka bölgesinden artroskopi yaptık ve mevcut sinirini de gevşettik. Aynı seansta hastanın kıkırdak lezyonunu da traşladık ve günlük hayatına hasta döndü. 45 yaşında bir kadın hastaydı ve iki senelik takibinde hastanın hiçbir şikayeti yoktu. Bazen burada gördüğümüz gibi daha büyük kistlerle karşılaşabiliyoruz ve bunları da yine artroskopik olarak içini kazıyıp ve içine greft dediğimiz kemikleri yine artroskopik olarak koyabilmekteyiz. Fakat bazen yine orta yaşlarda özellikle 40-60 yaş arasında kıkırdak lezyonu 1.5 cm’i geçebiliyor. Özellikle 1.5 cm’i geçen lezyonlarda fakat yaygın kireçlenme de yoksa eğer eklemde o zaman artroskopiden fayda görmüyor bu gibi vakalar. O zaman açık cerrahiyi tercih ediyoruz.
Ne yapıyoruz açık cerrahide? Hastayı normal açık ameliyatla bu lezyona ulaşıyoruz. Burada değişik vakalarımızdan örnekler görüyoruz. Lezyonu önce iyice kazıyoruz, ölü kemiği boşaltıyoruz ve daha sonra içini canlı kemikle dolduruyoruz. Bu kemiği ben genellikle kalçadan almayı tercih ediyorum. Çünkü en sağlıklı kemik kalçada ve iyileşme süresi de çok daha hızlı oluyor. Ve daha sonra da kıkırdak yerine özel bir maddeyle kaplıyoruz bu lezyonun üzerini ve bu maddeyi de genellikle kalçadan aldığımız kemik iliği asprasyonu dediğimiz kök hücreden zengin bir materyal ile birleştirmeyi tercih ediyorum. Ve böylece kök hücreden de zengin kaliteli bir doku ortaya çıkmış oluyor. Eğer hasta çok genç ise 18 yaşından daha ufaksa ve kopan parçanın burada görülen kıkırdak parçası bazen travmatik olarak kopabiliyor. O zaman bunu biz çıkartıp yerine başka bir doku koymak yerine direk bir vidayla tespit etmeyi tercih edebiliyoruz. Özetleyecek olursak ayak bileğinde 1.5 cm’den daha ufak lezyonları biz artroskopik olarak tedavi ediyoruz ama daha büyükse lezyon o zaman açık cerrahiyi tercih edebiliyoruz.
